Problematyka krzywdzenia dziecka w rodzinie 2500-PL-PS-SP302-19
Seminarium (SEM) Semestr letni 2021/22

Tematy zajęć + literatura do poszczególnych zajęć (podstawowa):

1-2. Krzywdzenie dziecka w rodzinie: wprowadzenie do problematyki. Podstawowe definicje, skala problemu, współwystępowanie, postawy społeczne wobec problemu. Następstwa przemocy w dzieciństwie. Opracowanie przypadku.

Literatura:

Dragan, M., Hardt, J. (2009). Negatywne doświadczenia z okresu dzieciństwa i zapobieganie ich skutkom. W: J. Strelau, B. Zawadzki, M. Kaczmarek (red.) Konsekwencje psychiczne traumy: uwarunkowania i terapia. Warszawa: Scholar.

Manassis, K. (2015). Opracowanie przypadku w terapii dzieci i młodzieży (Rozdziały 1 i 2). Kraków: Wyd. UJ.

3-4. Kto stosuje przemoc/krzywdzi dzieci?

Charakterystyka sprawców przemocy (typy sprawców: matek i ojców) oraz rodzin, w których ma miejsce przemoc lub występują inne formy krzywdzenia dzieci (czynniki ryzyka). „Błędne koła” przemocy wobec dzieci. Wybrany model teoretyczny (poznawczy) opisujący mechanizmy prowadzące do przemocy wobec dzieci.

Literatura:

Herzberger, S. (2002). Przemoc domowa. Perspektywa psychologii społecznej (Rozdziały 1, 4, 6, 7, 8). Warszawa: PARPA.

5-6. Przemoc fizyczna i emocjonalna wobec dzieci. Rodzaje przemocy. Przejawy, trudności diagnostyczne. Bezpośrednie i odległe konsekwencje. Zastępczy zespół Munchausena jako specyficzna forma przemocy wobec dzieci. Zaniedbywanie: przejawy, trudności diagnostyczne. Czynniki sprzyjające zaniedbywaniu dzieci; zaniedbywanie a bieda. Bezpośrednie i odległe konsekwencje.

Literatura:

Berent, D., Florkowski, A., Gałecki, P. (2012). Przeniesiony zespół Münchausena. Dziecko Krzywdzone, 2, 95-103.

Iwaniec, D., Szmagalski, J. (red.) (2005). Zaburzenia rozwojowe dzieci krzywdzonych emocjonalnie (Część I, rozdziały 1 i 2 oraz 5). Warszawa: Wydawnictwa UW.

7-9. Inne formy krzywdzenia emocjonalnego dziecka w rodzinie. Dziecko jako świadek przemocy i konfliktów w rodzinie. Zjawisko parentyfikacji. Kwestia rozpadu rodziny. Problematyka wzrastania w tzw. rodzinie alkoholowej.

Literatura:

Cierpiałkowska, L., Grzegorzewska, I. (2016). Dzieci alkoholików w perspektywie rozwojowej i klinicznej (Rozdziały 4 i 5). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Dragan, M., Hardt, J. (2009). Negatywne doświadczenia z okresu dzieciństwa i zapobieganie ich skutkom. W: J. Strelau, B. Zawadzki, M. Kaczmarek (red.) Konsekwencje psychiczne traumy: uwarunkowania i terapia. Warszawa: Scholar.

10-11. Kazirodztwo. Przejawy, trudności diagnostyczne. Bezpośrednie i odległe konsekwencje. Specyfika rodzin kazirodczych, czynniki ryzyka. Typy rodzin kazirodczych – typy sprawców. Cykl przemocy seksualnej wobec dziecka. Literatura:

Beisert, M. (2004). Kazirodztwo. Rodzice w roli sprawców. Warszawa: Scholar. (lub artykuł tej autorki: Mechanizmy rozwoju kazirodztwa w rodzinie/Dziecko krzywdzone)

12. Radzenie sobie przez dzieci z krzywdzeniem w rodzinie – mechanizmy psychiczne. Literatura:

Herman, J. L. (2002). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi (Część I). Gdańsk: GWP .

13. Radzenie sobie przez dzieci z krzywdzeniem w rodzinie – mechanizmy psychiczne c.d. Możliwości interwencji psychologicznych i psychoterapii oraz skuteczność interwencji. Podsumowanie zajęć.

Literatura:

Dragan, M., Hardt, J. (2009). Negatywne doświadczenia z okresu dzieciństwa i zapobieganie ich skutkom. W: J. Strelau, B. Zawadzki, M. Kaczmarek (red.) Konsekwencje psychiczne traumy: uwarunkowania i terapia. Warszawa: Scholar.

14. Sprawdzian pisemny.