| Zakres tematów: |
W ramach konwersatorium omówione zostaną następujące tematy:
1. Wprowadzenie do semiotyki. Zakres znaczeniowy terminów: semiotyka – semiologia – semantyka. Wieloznaczność słowa „semiotyka”. Triadyczna teoria Charlesa Peirce’a. Klasyfikacja kodów. Znaczenie podstawowych pojęć: znak, denotacja, konotacja, tekst, semioza, ikon, indeks, symbol. Biologiczna teoria znaku Charlesa Morrisa. Dyscypliny semiotyki.
2. Biosemiotyka. Wkład Jakoba von Uexkülla i jego syna Karla Freiherra von Uexkülla oraz Gregory’ego Batesona do powstania i rozwoju biosemiotyki. Antroposemiotyka, zoosemiotyka i fitosemiotyka jako dyscypliny zapoczątkowane przez amerykańskiego antropologa i językoznawcę Thomasa Sebeoka. Zoosemiotyka jako interdyscyplinarna i wielopoziomowa nauka składająca się z zoosemantyki, zoosyntaktyki i zoopragmatyki.
Ekosemiotyka z biocentrycznym podejściem badawczym do opisywanych zjawisk. Dwa kierunki w rozwoju ekosemiotyki: biologiczny i kulturowy.
3. Dwie formy systemów komunikacyjnych: antroposemiotyczne (lingwistyczne i specyficzne tylko dla homo sapiens) i zoosemiotyczne (niewerbalne i paralingwistyczne). Charakterystyka trzech porządków komunikacyjnych: roślinnego tworzącego system psychobotaniczny (semiotyczna kultura wskaźnikowa), zwierzęcego cechującego się charakterem wskaźnikowo-obrazowym (semiotyczna kultura wskaźnikowo-ikoniczna), a w odniesieniu do ssaków naczelnych – słabo symbolicznym i narzędziowym oraz ludzkiego – w pełni symbolicznym, opierającym się na słowie (semiotyczna kultura symboliczna).
4. Rozwój zoosemiotyki w Polsce (np. Honorata Korpikiewicz, Tomasz Nowak, Marcin Urbaniak) i na świecie, głównie w USA, Rosji i Estonii (Timo Maran, Silver Rattasepp, Aleksiej Turowski). Udział etologii i biologii w dyskursie (zoo)semiotycznym. Wpływ na rozwój zoosemiotyki Jurija Łotmana, Kaleviego Kulla i in.
5. Klasyfikacja sygnałów (np. fizycznych, chemicznych), znaków i symboli w świecie zwierząt, a także form i metod porozumiewania się zwierząt w zakresie komunikacji wewnątrzgatunkowej i międzygatunkowej. Klasyfikacja sygnałów według kryteriów: kanału propagacji (wizualne, akustyczne, chemiczne, elektryczne, dotykowe), pełnionej funkcji (rozmnażanie, wyznaczanie areałów osobniczych, sygnały alarmowe), zasięgu działania, a także kontekstu wysyłanego sygnału.
Uwaga: wskazane bloki tematów będą omawiane na więcej niż jednych zajęciach.
|
| Metody dydaktyczne: |
Wykład (metoda podawcza, wyjaśniająca, prezentująca) połączony z formą ćwiczeniową zajęć, czyli dyskusją moderowaną przez wykładowcę lub studenta, dyskusją polemiczną, wypowiedziami studentów na temat przeczytanych zagadnień, obejrzanych filmów lub innych materiałów, praca indywidualna studentów połączona z pracą zespołową (w grupach). Położony nacisk na metody aktywizujące, które doskonalą umiejętności przydatne w codziennym życiu, a więc logiczne myślenie, dyskutowanie, kreatywność, selekcja informacji, wykonanie konspektu.
|
