Rozwój mowy dziecka 3007-L1A2RM
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2023/24

Aitchisson Jaen, Ziarna mowy. Początki i rozwój języka, przekład Magdalena Sykurska-Derwojed, PWN, Warszawa 2002.

Bokus Barbara, Tworzenie opowiadań przez dzieci. O linii i polu narracji, Wyd. Energeia, Warszawa 1991.

Bruner Jerome, Ontogeneza aktów mowy, [w:] Shugar Grace Wales, Smoczyńska Magdalena (red.), "Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów", PWN, Warszawa 1980, s. 483-513.

Chmura-Klekotowa Maria, Neologizmy słowotwórcze w mowie dzieci, "Prace Filologiczne" XX, 1971, s. 99-235.

Geppertowa Lidia, Rozwój rozumienia i posługiwania się przez dzieci pojęciami stosunków określanymi przez przyimki i przysłówki, [w:] Szuman Stefan, "O rozwoju języka i myslenia dziecka", PWN. Warszawa 1968, s. 149-382.

Halliday Michael A.K., Uczenie się znaczeń, [w:] Shugar Grace Wales, Smoczyńska Magdalena, "Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybor tekstów", PWN, Warszawa 1980, s. 514-556.

Kaczmarek Leon, Nasze dziecko uczy się mowy, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1966 i n. wyd.

Kielar-Turska Maria, Mowa dziecka. Słowo i tekst, Wyd. UJ, Kraków 1989.

Kurcz Ida, Język a reprezentacja wiedzy w umyśle, PWN, Warszawa 1987.

Kurcz Ida, Język a psychologia, WSiP, Warszawa 1992.

Lenneberg Eric H., Język w kontekście rozwoju i dojrzewania, przekł. Anna Matczak, [w:] Grace Wales Shugar, Magdalena Smoczyńska (red.), „Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór tekstów”, Warszawa 1980, s. 203-232.

Łobacz Piotra, Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne, Wyd. „Energeia”, Warszawa 1996.

Piaget Jean, Mowa i myślenie u dziecka, PWN, Warszawa 1992.

Porayski-Pomsta Józef, Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium Psycholingwistyczne, Wyd. UW, Warszawa 1994.

Porayski-Pomsta Józef, "Mowa dziecka" jako przedmiot badań, "Poradnik Językowy" 2007, z. 8, s. 3-29.

Porayski-Pomsta Józef, Rozwój zasobu slownikowego dzieci w wieku przedszkolnym. Przegląd stanowisk, "Poradnik Językowy" 2011, z. 9, s. 5-21.

Porayski-Pomsta J., Zagadnienie periodyzacji rozwoju mowy dziecka, "Studia Pedagogiczne. Problemy spoleczne, edukacyjne i artystyczne", 2011, t. 20, s. 173-198.

Przetacznik-Gierowska Maria, Od słowa do dyskursu. Studia nad mową dziecka, Energeia, Warszawa 1994.

Shugar Grace W., Smoczyńska Magdalena, Nowe kierunki badań nad językiem dziecka, [w:] „Badania nad językiem dziecka. Wybór tekstów”, pod red. Grace W. Shugar i Magdaleny Smoczyńskiej, PWN, Warszawa 1980, s. 8-51.

Slobin Dan I., Poznawcze przesłanki rozwoju gramatyki, [w:] „Badania nad językiem dziecka. Wybór tekstów”, pod red. Grace W. Shugar i Magdaleny Smoczyńskiej, PWN, Warszawa 1980, s.398-452.

Slobin Dan I., Od “myśli i języka” do “myślenia dla mówienia”, [w:] “Akwizycja języka w świetle językoznawstwa kognitywnego”, Universitas, Kraków 2003, s. 361-402.

Smoczyński Paweł, Przyswajanie przez dziecko podstaw systemu językowego, Łódź 1955.

Tomasello Michael, Kulturowe źródła ludzkiego poznania, przekład Joanna Rącaszek, PIW, Warszawa 2002.

Wygotski, Lew S., Myślenie i mowa, PWN, Warszawa 1989.

Wygotski Lew S., Narzędzie i znak w rozwoju dziecka, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2006.

Zarębina Maria, Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka, Kraków 1980.

I. Wiedza

1. zna podstawową terminologię w zakresie treści przedmiotu

2. zna wybrane teorie akwizycji języka w ontogenezie

3. ma wiedzę pozwlającą mu opisywać procesy akwizycji i rozwoju mowy

II. Umiejętności

1. umie definiować wybrane pojęcia i objaśniać podstawowe terminy związane z akwizycją i rozowjem mowy dziecka.

2. Rozumie znaczenie wybranych teorii przyswajania języka i rozowju mowy i umie interpretpwać i objaśniać te teoriie

3. Umie opisywać rozwój języka i mowy dziecka w różnych stadiach jego rozowju i w odniesieniu do róznych obszarów systemu językowego i mowy

3. Umie zebrać próbki materiału językowego od dzieci, zarejestrować je, zanalizować i zinterpretować

III. Kompetencje społeczne

1. Ma świadomośc swojej wiedzy i umiejętności w zakresie treści przedmiotowych, rozumie potrzebę ich uzupełniania i doskonalenia i potrafi to robić , dokonuje samoocenywłasnych umiejętności i kompetencji

2. Dostrzega, poprawnie rozpoznaje i ocenia poziom rozowju języka i mowy u dziecka

3. Jest świadom zależności między skutecznością działania a wyborem właściwej w danej sytuacji strategii komunikacyjnej

1. Aktywność własna studenta: uczestnictwo w zajęciach, przygotowanie na podstawie podanych lektur wybranego tematu

2. Praca pisemna: zebranie próbki materiału językowego od dzieci, transkrypcja fonetyczna zarejestrowanego materiału analiza języka i mowy dziecka

1. Periodyzacja akwizycji systemu językowego i poszczególnych jego podsystemów: składniowego, morfologicznego, fonologicznego oraz leksykalno-semantycznego w wybranych ujęciach

2. Opis akwizycji podsystemu składniowego

3. Opis akwizycji podsystemu morfologicznego

4. Opis akwizycji podsystemu fonologicznego

5. Opis akwizycji podsystemu leksykalno-semantycznego

6. Praktyczna analiza próbek mowy dzieci w różnym wieku

ćwiczenia