Historia muzyki średniowiecza 3106-HMŚ
Ćwiczenia (CW) Semestr zimowy 2023/24

AM – Antiphonale Monasticum pro diurnis horis, Parisiis – Tornaci – Romae 1934

LU – Liber Usualis Missae et Officii pro Dominicis et Festis cum Canto Gregoriano, Tournai 1961

Graduale Triplex, Abbaye Saint-Pierre de Solesmes 1979 (i wydania późniejsze)

David Hiley, Chorał Kościoła zachodniego. Podręcznik, Kraków 2019

Gustave Reese, Music in the Middle Ages, New York 1940

John Harper, Formy i układ liturgii zachodniej od X do XVIII wieku, Kraków 1997

Zofia Dobrzańska-Fabiańska, Polifonia średniowiecza. Wyd. 2 poprawione, Kraków 2009

Richard Taruskin, The Oxford history of western music. Vol. 1, The earliest notations to the sixteenth century, New York – Oxford 2005

Student po zaliczeniu przedmiotu:

- zna podstawową terminologię muzykologiczną w odniesieniu do epoki średniowiecza

- ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych nowych osiągnięciach w muzykologii

- zna i rozumie podstawowe metody analizy i interpretacji wytworów kultury muzycznej właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych muzykologii

- ma świadomość kompleksowej natury języka muzycznego oraz złożoności i historycznej zmienności jego znaczeń

- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i użytkować informację z wykorzystaniem różnych źródeł i sposobów

- potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury muzycznej oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie społeczno-kulturowym

- posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem poglądów innych autorów, oraz formułowania wniosków

- posiada umiejętność przygotowania wystąpień ustnych w języku polskim, dotyczących zagadnień szczegółowych, z wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych i różnych źródeł

- potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role.

Zaliczenie odbywa się na podstawie: analizy wybranego utworu (prezentacja podczas zajęć, 25 pkt) i testu pisemnego składającego się z części słuchowej (obejmującej utwory z listy oznaczone gwiazdką, 20 pkt), rzeczowej (wyjaśnianie pojęć, 25 pkt) i wzrokowej (rozpoznawanie stylu na podstawie zamieszczonego przykładu nutowego, 30 pkt).

Dopuszczalne są dwie nieobecności na zajęciach; każda kolejna wymaga zaliczenia na podstawie krótkiej pracy pisemnej lub rozmowy. Warunkiem podejścia do końcowego testu zaliczeniowego jest zaliczenie wszystkich nadmiarowych nieobecności.

Materiał do zajęć - przedstawiany częściowo przez uczestników, częściowo przez prowadzącego - obejmuje kilkadziesiąt utworów, podanych na poniższej liście. Każdy z uczestników zobowiązany jest do publicznego przedstawienia autorskiej analizy jednego z utworów z tej listy, wybranego na zajęciach organizacyjnych.

1. System modalny. Notacja chorału

2. Oficjum Liturgii Godzin

Officium in die 24 Junii, in Nativitate S. Joannis Baptistae – AM 920-928

3. Formy proprium i ordinarium missae

Missa in Resurrectione Domini (proprium) – LU 777-781

Missa Lux et origo (ordinarium) – LU 16-19

4. Hymny, sekwencje, tropy

*Pange lingua (hymn) – www.youtube.com/watch?v=U-AsvDn87fo

Iste confessor (hymn) – www.youtube.com/watch?v=7V7fxOojiSE

*Victimae paschali laudes (sekwencja) – www.youtube.com/watch?v=AneBNAmTyr8

Dies irae (sekwencja) – www.youtube.com/watch?v=dsn9LWh230k

5. Monodia świecka

*Bernart de Ventadorn: Quand vei la lauzeta mover – www.youtube.com/watch?v=jkp2GHBRUiQ

Moniot d'Arras: Ce fut en mai – www.youtube.com/watch?v=WSl3eFstimM

Adam de la Halle: Robins m’aime – www.youtube.com/watch?v=h7ncJV30610

*Venite a laudare (Laudario di Cortona) – www.youtube.com/watch?v=_9jFLN2kk84

Porque trobar (Cantigas de Santa Maria) – www.youtube.com/watch?v=LOlob04FqRs

6. Geneza i początki wielogłosowości. Szkoła Saint Martial

Kyrie – Cunctipotens genitor (organum) – www.youtube.com/watch?v=qnoe2_AmxoQ

Alleluia – Iustus ut palma (organum) – www.youtube.com/watch?v=YjCN9lhCQWo

*Laude iocunda melos (sekwencja) – https://youtu.be/34M_ZL1YEXM?t=1270

Ave virgo virginum (conductus) – www.youtube.com/watch?v=pcmuOWV-6r0

*Congaudeant catholici (conductus) – www.youtube.com/watch?v=Akv5cYl-Crg

7. Szkoła Notre-Dame. Leoninus i Perotinus

Leoninus: Alleluia – Pascha nostrum (organum) – www.youtube.com/watch?v=ngCRm7uLirA

ia – Ave Maria fons laetitiae (motet) – www.youtube.com/watch?v=v4vsw5cbz0s

Ex semine – Ex semine Rosa (clausula i motet) – www.youtube.com/watch?v=vqJITI-YTks

Perotinus: Mors (clausula) – www.youtube.com/watch?v=bafFNUvD1mw

*Perotinus: Sederunt principes (organum) – https://www.youtube.com/watch?v=gnj7EjVGO10

8. Rytmika modalna. Motet okresu Ars Antiqua

*Alle psallite cum luya – www.youtube.com/watch?v=SvAMe9rTsKc

Amor potest – www.youtube.com/watch?v=lV3sKmO1baA

Procurans odium (conductus) – https://www.youtube.com/watch?v=BLiTjTd76NY

En non diu – Quant voi la rose – Eius in oriente

*Petrus de Cruce: Aucun ont trouvé – Lonc tans – Annuntiantes – https://www.youtube.com/watch?v=LocugwuG6jo

Messe de Tournai (Kyrie) – https://www.naxosmusiclibrary.com/catalogue/item.asp?cid=HMA1951353

9. Ars Nova

Philippe de Vitry: In arboris – Tuba sacrae – www.youtube.com/watch?v=tjCOBXUHCc4

Philippe de Vitry: Garrit gallus – In nova fert – Neuma – www.youtube.com/watch?v=xyty4VfzyRs

*Philippe de Vitry: Cum statua – Hugo hugo – www.youtube.com/watch?v=3LGAzsf92Ig

*Guillaume de Machaut: Messe de Notre Dame – www.youtube.com/watch?v=mvIEA2dBKGA

10. Guillaume de Machaut

*Guillaume de Machaut: Trop plus est belle – Biaute paree – Je ne sui mis certeins (motet) – www.youtube.com/watch?v=_I8kYwLce8I

*Guillaume de Machaut: De toutes flours (ballade) – www.youtube.com/watch?v=ePyhwhrWkog

*Guillaume de Machaut: Ma fin est mon commencement (rondeau) – www.youtube.com/watch?v=sgGvVL10KJ8

Guillaume de Machaut: Douce dame jolie (virelai) – www.youtube.com/watch?v=tJS-HZWB3wE

11. Trecento

Jacopo da Bologna: Non al suo amante (madrygał) – www.youtube.com/watch?v=LlRSDTQ250M

Jacopo da Bologna: Fenice fu (madrygał) – www.youtube.com/watch?v=a-FYwWFgesU

Gherardello da Firenze: Tosto che l’alba (caccia) – www.youtube.com/watch?v=U76oTIQIgK8

*Francesco Landini: Ecco la primavera (ballata) – www.youtube.com/watch?v=HixQGLrLIBY

*Francesco Landini: Si dolce non sono (madrygał) – www.youtube.com/watch?v=dhLD3Y2ph-4

12. Ars Subtilior i szkoła Ciconii

*Solage: Fumeux fume par fumée (rondeau) – www.youtube.com/watch?v=yik643q_Elo

Baude Cordier: Belle, bonne, sage – www.naxosmusiclibrary.com/catalogue/item.asp?cid=HMA1951252

*Degentis vita – Cum vix artidici – Vera (motet) – www.youtube.com/watch?v=spcpTbm5qU8

Johannes Ciconia: Una panthera (madrygał) – www.youtube.com/watch?v=Pv8bUccBzKk

Johannes Ciconia: Le ray au soleil – www.youtube.com/watch?v=cGoQ7yN1wBE

Johannes Ciconia: Gloria – https://www.naxosmusiclibrary.com/catalogue/item.asp?cid=RIC316 CD 2, ścieżka 13

13. Polifonia brytyjska

Sumer is icumen in – www.youtube.com/watch?v=ZWWEHAswpFI

Beata progenies (Old Hall) – www.youtube.com/watch?v=fKbJjhmOnaw

Lionel Power: Missa Alma Redemptoris: Gloria – naxosmusiclibrary.com/catalogue/item.asp?cid=5099960249357

*John Dunstable: Quam pulchra es – www.youtube.com/watch?v=qQjdEbZH2wI

*John Dunstable: Veni Sancte Spiritus – https://www.naxosmusiclibrary.com/catalogue/item.asp?cid=5099960249357

14. Muzyka instrumentalna

Le ior (Codex Faenza) – www.naxosmusiclibrary.com/catalogue/item.asp?cid=8.553618

De toutes flours (Codex Faenza) – www.youtube.com/watch?v=cEXCUM4M7tg

Aquila altera (Codex Faenza) – www.youtube.com/watch?v=Sc8hl4M2yvE

Bonus tenor – www.youtube.com/watch?v=xY6f7BNKBbs

ćwiczenia, analiza utworu, dyskusja