| Literatura: |
Wykład - Literatura obowiązkowa:
Bedyńska, S., Rycielski, P. (2010). Kim jestem? Przeciwdziałanie stereotypizacji i stygmatyzacji osób z ograniczeniami sprawności. Warszawa: Scholar. Rozdziały 1 i 2.
Bętkowska-Korpała, B. (red.) (2009). Uzależnienia w praktyce klinicznej. Zagadnienia diagnostyczne. Warszawa: PARPA. (Rozdział 2 - Rozpoznawanie osób pijących alkohol w sposób ryzykowny i szkodliwy, s. 37-58, i Rozdział 3 - Uzależnienie od alkoholu, s. 59-70).
Frankowska, E., Bargiel-Matusiewicz K. (2015). Wsparcie społeczne oraz akceptacja i radzenie sobie z chorobą wśród osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. W: red. Bargiel-Matusiewicz K., Tomaszewski P., Pisula E. Kulturowe oraz społeczne aspekty zdrowia i obrazu ciała. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Rozdz. 4, s. 91–112.
Heszen, I., Sęk, H. (2007). Psychologia zdrowia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Rozdziały 1-4, 6-9, 12-15, 18-19.
Kaczmarek, Ł. (2016). Pozytywne interwencje psychologiczne. Dobrostan a zachowania intencjonalne. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Obuchowska, I. (red.) (2008). Dziecko niepełnosprawne w rodzinie. Warszawa: WSiP. Część I rozdział 2; część II rozdziały 1-4.
Popiel, A., Pragłowska, E. (2009). Psychopatologia reakcji na traumatyczne wydarzenia. W: J. Strelau, B. Zawadzki, M. Kaczmarek (red.), Konsekwencje psychiczne traumy. Uwarunkowania i terapia (s. 34-59). Warszawa: Scholar.
Popiel, A., Zawadzki, B., Pragłowska, E., Habrat, P., Gajda, P. (2019). Skuteczne działanie w stresie. Sopot: GWP. Rozdział 2, 3 i 4.
Sęk, H., Cieślak R. (2006). Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Teesson, M., Degenhardt, L., Hall, W. (2005). Uzależnienia. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne. Sopot: GWP. Rozdział 3, s. 31-42.
Twardowski, A. (2018). Społeczny model niepełnosprawności–analiza krytyczna. Studia edukacyjne, s. 97-114.
Tomaszewski, P., Moroń, E. (2018). Quo vadimus? Dynamika paradygmatów głuchoty we współczesnym świecie. W: J. Kowalska, R. Dziurla, K. Bargiel-Matusiewicz (red.). Kultura a zdrowie i niepełnosprawność (s. 61-85). Warszawa: WUW
Wykład - Literatura uzupełniająca:
Andersz, N., Bargiel-Matusiewicz, K. (2018). Gray’s personality dimensions and reasons of voluntary sleep deprivation among college students. Frontiers in Psychology, 9: 2316.
Bargiel-Matusiewicz, K. (2014). Przewlekły stres związany z dializoterapią. Zastosowanie interwencji psychologicznych. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego. Rozdziały 2, 3, 7 i 9.
Heszen, I. (2013). Psychologia stresu. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
|
| Zakres tematów: |
1. Problematyka zdrowia i choroby w psychologii; psychologia a nauki medyczne. Humanizacja nauk medycznych. Historia i kierunki rozwoju psychologii zdrowia. Wiedza z zakresu psychologii zdrowia w pracy profesjonalistów z różnych dziedzin.
2. Współczesne koncepcje i modele zdrowia. Kryteria zdrowia, znaczenie zdrowia w systemie wartości. Zdrowie jako stan i proces. Czynniki ochronne i czynniki ryzyka dla zdrowia człowieka. Osobowość a zdrowie. Psychologia zdrowia w kontekście rozwoju na przestrzeni życia.
3. Badania naukowe w obszarze psychologii zdrowia i rehabilitacji. Interdyscyplinarność badań nad zdrowiem. Teoria w badaniach w obszarze psychologii zdrowia. Podejście evidence-based w badaniach i praktyce w obszarze psychologii zdrowia. Alternatywne terapie z perspektywy psychologii zdrowia. Pomiar skuteczności interwencji. Etyka w badaniach nad osobami chorymi i niepełnosprawnymi.
4. Psychologiczne aspekty promocji zdrowia. Rodzaje oddziaływań profilaktycznych. Zdrowie jako cel autoteliczny versus instrumentalny.
5. Zdrowie i choroba w paradygmacie stresu psychologicznego. Paradygmat poznawczo-transakcyjny Lazarusa. Radzenie sobie ze stresem. Zakres pojęciowy oraz kryteria klasyfikacji. Teoria zachowania zasobów. Znaczenie emocji pozytywnych – teoria Folkman i Moskowitz. Efektywność radzenia sobie. Nowe tendencje w badaniach nad radzeniem sobie i ich znaczenie dla psychologii zdrowia. Stres i emocje w polietiologicznym modelu choroby somatycznej. Stres jako następstwo choroby; stres u opiekunów osób chorujących.
6. Wsparcie społeczne a zdrowie. Modele wpływu wsparcia społecznego na zdrowie. Konsekwencje zdrowotne wykluczenia społecznego
7. Psychologiczne i fizjologiczne aspekty chorób somatycznych. Psychologiczne następstwa choroby. Zmiany w sytuacji człowieka w następstwie choroby. Poznawcze i emocjonalne ustosunkowanie się do choroby. Adaptacja do choroby. Zachowanie wobec własnej choroby i jego organizacja. Instrumentalne radzenie sobie z chorobą. Interwencje i pomoc psychologiczna w psychologii zdrowia.
8. Stres traumatyczny a zdrowie. Pojęcie traumy, zaburzenia związane z traumą. Rozpowszechnienie. Czynniki ryzyka zaburzeń pourazowych. Doświadczenia traumatyczne i choroby somatyczne – ścieżki zależności. Czynniki ochronne. Wzrost potraumatyczny. Modele adaptacji po traumie i zaburzeń pourazowych.
9. Ryzykowne i szkodliwe używanie substancji psychoaktywnych. Pojęcia: używanie ryzykowne, szkodliwe, problemowe, nadużywanie, uzależnienie; substancje psychoaktywne – rodzaje. Skala problemu. Konsekwencje zdrowotne. Dlaczego ludzie piją alkohol w sposób problemowy? - czynniki ryzyka, główne teorie, wieloaspektowe ujęcie zagadnienia. Profilaktyka. Modele terapii.
10. Psychologiczna problematyka kontaktu lekarz-pacjent. Kontakt lekarza z pacjentem jako zagadnienie interdyscyplinarne. Decyzja o udaniu się do lekarza. Komunikacja pomiędzy lekarzem a pacjentem. Zdrowotne i psychologiczne aspekty diagnozy. Satysfakcja pacjenta.
11. Pojęcie niepełnosprawności. Modele niepełnosprawności: medyczny, społeczny i bio-psycho-społeczny. Prawna definicja niepełnosprawności. Konsekwencje przyjęcia określonego sposobu definiowania niepełnosprawności
12. Niepełnosprawność – patologia czy kultura. Różnorodność podejść do rozumienia niepełnosprawności na przykładzie społeczności głuchych/Głuchych
13/14. Sytuacja psychologiczna osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Specyfika rozwoju dzieci z uszkodzeniami narządu ruchu, niepełnosprawnością sensoryczną oraz intelektualną
15. Społeczny wymiar choroby i niepełnosprawności. Mechanizmy powstawania negatywnych postaw wobec osób z niepełnosprawnością. Czynniki wpływające na przekonania dotyczące niepełnosprawności. Wokół pojęcia rehabilitacji. Społeczny kontekst przebiegu rehabilitacji. Rola psychologa w procesie wspomagania osób niepełnosprawnych. Etyczne aspekty rehabilitacji.
|
