Dzieje życia -W
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 1400-236EPŻ-W |
Kod Erasmus / ISCED: |
13.104
|
Nazwa przedmiotu: | Dzieje życia -W |
Jednostka: | Wydział Biologii |
Grupy: |
Przedmioty DOWOLNEGO WYBORU Przedmioty obieralne na studiach drugiego stopnia na kierunku bioinformatyka |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | nieobowiązkowe |
Skrócony opis: |
Wykład stawia sobie za zadanie objaśnienie obecnego stanu przyrody przez odwołanie się do zdarzeń z jej historii. Wychodząc z wiedzy o człowieku dzisiejszym, zwierzętach i roślinach mu współczesnych i posługując się metodami wnioskowania zgodnymi z założeniami dzisiejszej nauki wnika w głąb dziejów Ziemi, by znaleźć uzasadnienie biegu ewolucji. Próbuje powiązać historią człowieka i przyrody ze zmianami w przyrodzie nieożywionej. Dyskutuje rzeczywiste i rzekome katastrofy ekologiczne w dawnej przeszłości geologicznej. Szczegółowo rozpatruje przemiany w poszczególnych liniach rozwojowych roślin i zwierząt aż dociera do początków życia na Ziemi. Przedmiotem rozważań stają się wówczas hipotezy o mechanizmach rządzących ewolucją na etapie rozwoju wykraczającym poza analogie z organizmami dzisiejszymi; do czasów, kiedy nie było genów ani enzymów, kiedy i źródła energii napędzającej życie były odmienne od nam znanych. Tryb zaliczenia przedmiotu: Podstawą zaliczenia bez oceny jest znalezienie |
Pełny opis: |
Wykład 1. omawia podstawowe założenia metody nauk przyrodniczych oraz stosunku do niej zjawiska ewolucji i teorii Darwina. Pokazuje zastosowanie idei ewolucji przez selekcję w immunologii, neurobiologii, socjologii i badaniach kultury. Treścią wykładu 2. jest geneza dzisiejszego środowiska życia człowieka. Metodologiczne powiązania biologii i lingwistyki wykorzystane są do odtworzenia przebiegu zaludnianie i cywilizowanie Europy. Uzmysławia to związek przemian klimatu, a szczególnie dziedzictwa epok lodowych, z historią fauny i flory europejskiej. Wykład 3. omawia przyrodnicze tło ewolucji człowieka w trakcie epok lodowych i plioceńskie uwarunkowania antropogenezy. Przedyskutowany jest kopalny zapis początków człowieka oraz zwierzęce dziedzictwo w zachowaniach człowieka. Wykład 4. przedstawia przedlodowcowy świat trzeciorzędu. Rozważana jest geneza stepu w związku ze zmianami poziomu wód oceanicznych i klimatu a także środowiska formowania węgla brunatnego i przemiany faun roślinożerców. Jest to tło do odtworzenia przemian anatomii ssaków naczelnych. Wykład 5. wskazuje na związki biogeografii z molekularnymi wydzieleniami wielkich gałęzi ewolucyjnych ssaków. Ewolucja ucha wewnętrznego i środkowego powiązana jest z przemianami uzębienia. Intronizacja dinozaurów wraz z upadkiem gadów ssakokształtnych przedstawiona jest na tle przemian środowiska permskich epok lodowych. Wykład 6. dyskutuje ewolucję gniazdowania ptaków oraz relikty gadziej anatomii i zachowań rozrodczych wśród ptaków dzisiejszych, aerodynamikę lotu i pochodzenie piór. Przedstawiony jest geologiczny zapis przemian na granicy kredy i trzeciorzędu. Wykład 7. dotyczy zagadnień koewolucji roślin kwiatowych i nowoczesnych owadów. Swoistości w genetycznej regulacji morfogenezy kwiatu powiązane są ze złożonymi drogami ewolucji owadopylności i wiatropylności kwiatowych. Wykład 8. omawia uwarunkowania rozprzestrzenienia i produktywności ekosystemów kontynentalnych w erze dinozaurów. Omówiona jest ewolucja sagowców i miłorzębów jako reliktów ery dinozaurów a także przebieg ewolucji iglastych. Przedstawione są przemiany owadów odżywiających się pokarmem roślinnym. Wykład 9. przedstawia genezę lasów późnego paleozoiku, sięgając do permskich lasów liściastych Syberii i Gondwany, tundry karbońskiej i lasów deszczowych epoki węgla kamiennego. Początki iglastych i roślin nasiennych przedstawione są w kontekście ich ekologicznej ekspansji do wnętrza karbońskich kontynentów. Treścią wykładu 10. jest przebieg opanowywania lądów przez kręgowce, bezkręgowce i rośliny. Powstanie gadów powiązane jest z przemianami osłonek płodu w jaju oraz z ewolucją ucha. Droga formowania kończyn parzystych z płetw ukazuje powstanie płazów. Pierwsze lądowe stawonogi i najpierwotniejsze rośliny naczyniowe są częścią pierwszych lądowych ekosystemów. Wykład 11. omawia ewolucję kręgowców wodnych. Uzmysławia, że płuca czy stadium rozwojowe kijanki są dawnymi cechami ryb. Pochodzenie ryb i mechanizm powstania szczęk ukazane są jako jedna z największych zagadek dzisiejszej paleobiologii. Rola kanalików nerkowych i regulacji osmotycznej wskazana jest jako czynnik kontrolujący wczesną ewolucję ekologii kręgowców. Przedmiotem wykładu 12. jest geneza anatomii strunowców. Przedyskutowane są interpretacje najstarszych strunowców z wczesnego kambru i ich możliwych prekambryjskich krewniaków. Nierozwiązanym zagadnieniem pozostaje interpretacja danych filogenetyki molekularnej w związku z pochodzeniem półstrunowców i szkarłupni. Wykład 13. rozpoczyna się od przedstawienia molekularnych i paleontologicznych podstaw określenia homologii odnóży głowowych stawonogów. Omówiona jest "kambryjska eksplozja" w ewolucji stawonogów. Koncepcja zootypu i jedność mechanizmu regulacji rozwoju zwierząt służy do dyskusji natury związków zwierząt liniejących z trochoforowymi. Rozwój zdolności do rycia w osadzie służy do objaśnienia mechanizmu fosylizacji "faun z Ediacara". W tym kontekście i w związku z danymi molekularnymi pojawia się |
Literatura: |
Dzik, J. 1997. Ewolucja życia. Wielka Encyklopedia Geografii Świata, Vol. 8, 360 pp., Wydawnictwo Kurpisz, Poznań. Dzik, J. 2003. Dzieje życia na Ziemi. Wprowadzenie do paleobiologii (wyd. 3 unowocześnione). 335 pp. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Krzanowska, H., Łomnicki, A., Rafiński, J., Szarski, H., & Szymura, J.M. 1995. Zarys mechanizmów ewolucji. 402 pp. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Stanley, S.M. 2002. Historia Ziemi. 711 pp. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. Urbanek A. 2007. Jedno istnieje tylko zwierzę... Myśli przewodnie biologii porównawczej. 260 pp. Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa. Weiner, J. 2005. Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. Wydanie drugie poprawione i unowocześnione. 610 pp. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ WYK
PT |
Typ zajęć: |
Wykład, 30 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Jerzy Dzik | |
Prowadzący grup: | Mateusz Tałanda | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Wykład - Egzamin |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.