Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Geografia polityczna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1900-1-GPT
Kod Erasmus / ISCED: 07.1 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0532) Nauki o ziemi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Geografia polityczna
Jednostka: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
Grupy: Przedmioty obowiązkowe, dzienne studia I stopnia (kierunek Geografia)
Przedmioty obowiązkowe, dzienne studia I stopnia (kierunek Geografia) - sem. 2
Przedmioty obowiązkowe, dzienne studia I stopnia (kierunek Geografia) - sem. 2
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Kierunek podstawowy MISMaP:

geografia

Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Wymagania wstępne: opanowana w stopniu co najmniej dostatecznym wiedza z zakresu antropogeografii, historii Polski i historii powszechnej oraz wiedzy o społeczeństwie przekazywana w szkołach średnich.

Tryb prowadzenia:

w sali
zdalnie

Skrócony opis:

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi polami, na których mają miejsce interakcje między polityką i przestrzenią. Szczególny nacisk położony jest na podstawowe zagadnienia z zakresu geografii politycznej (m.in. państwo, terytorium, granice) oraz na relacje polityka-przestrzeń w odniesieniu do przeszłości i teraźniejszości Polski. Studenci otrzymują też podstawy wiedzy w zakresie stosunków międzynarodowych, międzynarodowego prawa publicznego, nauki o wojnach i pokoju oraz geografii wyborczej.

Pełny opis:

Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami geografii politycznej. Szczególny nacisk położony jest na podstawowe zagadnienia z zakresu geografii politycznej (m.in. państwo, terytorium, granice) oraz na relacje polityka-przestrzeń w odniesieniu do przeszłości i teraźniejszości Polski. Studenci poznają mapę polityczną świata, uczą się ją interpretować i poznają genezę jej współczesnego kształtu. Zdobywają wiedzę na temat państwa - istoty, genezy, typów państw, granic, stolic, wpływu położenia geograficznego na los państw. Zdobywają wiedzę na temat organizacji i podziałów współczesnego świata. Zyskują wiedzę na temat głównych wyzwań geograficzno-politycznych stojących przed Polską. Poznają historię światowej i polskiej geografii politycznej, a także główne polskie narracje i spory geograficzno-polityczne. Poznają główne zagadnienia geografii politycznej Polski (m.in. uwarunkowania geograficzno-polityczne polskiej polityki zagranicznej; zmiany graniczne od X w. do dziś). Zapoznają się z takimi kierunkami badań współczesnej geografii politycznej jak m.in. geografia wyborcza, geografia konfliktów i wojen, geografia mniejszości narodowych, geografia 'języka politycznego przestrzeni publicznej'.

Treść wykładu:

- definicja i historia geografii politycznej, w tym polskiej, jej funkcje, zainteresowania i kierunki badawcze, wybrane teorie i koncepcje, znaczenie mapy w geografii politycznej, polityce i życiu społecznym;

- definicja państwa, jego geneza i ich typologia, w tym z uwzględnieniem cech terytorium;

- definicje terytorium i granicy, ich rodzaje, proces wytyczania granic, rodzaje obszarów morskich;

- geneza kształtu współczesnej mapy politycznej świata, zmiany na mapie politycznej świata od okresu Wielkich Odkryć Geograficznych, w tym rodzaje zmian i ich przyczyny (ujęcie historyczne i problemowe);

- najważniejsze zagadnienia, problemy i wyzwania geograficzno-polityczne związane z Polską i Polakami, w tym ewolucja granic Polski od X wieku do dziś, główne narracje i spory w ramach polskiej geografii politycznej.

Ćwiczenia:

1. Spotkanie organizacyjne.

2. Geografia wyborcza.

3. Mniejszości narodowe, etniczne i regionalne, ze szczególnym uwzględnieniem Polski.

4. Organizacje międzynarodowe.

5. Granice.

6. Konflikty i spory międzynarodowe.

7. Polityczny 'język' przestrzeni publicznej (polityka a toponomastyka, polityka a architektura i urbanistyka).

Przypuszczalnie osiągnięcie zakładanych efektów uczenia się przez studenta jest możliwe po przeznaczeniu przez niego na naukę przynajmniej 90 godz., wliczając uczestnictwo w zajęciach. Student musi poświęcić czas na przygotowanie się do ćwiczeń i egzaminu (lektura własna), opanować mapę polityczną świata, wykonać pracę na zaliczenie (w tym mapę) z zakresu geografii wyborczej oraz przygotować prezentację na ćwiczenia.

Literatura:

Wybór literatury:

- J. Barbag, Geografia polityczna ogólna, Warszawa 1987.

- H. Dominiczak, Dzieje Kresów i granicy państwa polskiego na wschodzie, Toruń 2011.

- P. Eberhardt, „Linia Odry i Nysy Łużyckiej, jako zachodnia granica Polski – postulaty i urzeczywistnienie”, w: P. Eberhardt (red.), Studia nad geopolityką XX wieku, Warszawa: IGiPZ PAN (Prace Geograficzne nr 242), 2013.

- P. Eberhardt, Polska granica wschodnia 1939-1945, Warszawa bdw.

- P. Eberhardt, Problematyka geopolityczna ziem polskich, „Prace Geograficzne” nr 218, Warszawa 2008.

- D. Górecki (red.), Dziedzictwo pogranicza. Realizacja praw mniejszości polskiej na Litwie, Białorusi, Ukrainie i w Czechach oraz mniejszości białoruskiej, litewskiej, ukraińskiej i czeskiej w Polsce, Łódź 2013.

- M. Kowalski, „Wileńszczyzna jako problem geopolityczny w XX wieku”, w: P. Eberhardt (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, Warszawa: IGiPZ PAN (Prace Geograficzne nr 218), 2008.

- S. Lencewicz, S. (1937) Polska. Wielka Geografia Powszechna, Warszawa 1937.

- S. Leszczycki, Geograficzne podstawy Polski współczesnej, Poznań 1946.

- T. Palmowski, Kaliningrad – szansa czy zagrożenie dla Europy Bałtyckiej? Monografia społeczno-gospodarcza, Gdańsk-Pelplin 2013.

- M. Rościszewski, „Polska i jej uwarunkowania geograficzno-polityczne”, w: A. Stasiak (red.), Księga poświęcona pamięci profesora Marcina Marii Rościszewskiego, Warszawa: IGiPZ PAN (Geopolitical Studies t. 10), 2003.

- M. Rościszewski, „Polska granica wschodnia”, w: A. Stasiak (red.), Księga poświęcona pamięci profesora Marcina Marii Rościszewskiego, Warszawa: IGiPZ PAN (Geopolitical Studies t. 10), 2003.

- W. Sienkiewicz, Polska od roku 1944. Najnowsza historia, Warszawa 2012.

- M.W. Solarz (red.), Geograficzno-polityczny atlas Polski. Polska w świecie współczesnym, Warszawa 2018.

- M.W. Solarz (red.), Polska geografia polityczna wobec problemów i wyzwań współczesnej Polski i świata. Wybrane problemy, Toruń 2012.

- M.W. Solarz, Przestrzeń polityczna Polski – granice i podziały, "Prace i Studia Geograficzne" nr 54/2014.

- M.W. Solarz, Spór Wacława Nałkowskiego i Eugeniusza Romera o Polskę, „Geografia w szkole” 2012, nr 1.

- M.W. Solarz, The Language of Global Development. A Misleading Geography, Routledge 2014.

- M.W. Solarz, The Rise, Fall and Rebirth of Polish Political Geography, „Geopolitics” 19 (3) 2014.

- M. Sobczyński, Państwa i terytoria zależne. Ujęcie geograficzno-polityczne, Toruń 2006.

Efekty uczenia się:

Efekty uczenia się: K_W01, K_W04, K_W05, K_W08, K_W09, K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U07, K_U08, K_U09, K_U12,K_K01, K_K02, K_K05

Wiedza: Student zna i rozumie

K_W01, K_W04, K_W05, K_W08, K_W09

- historię geografii politycznej, jej funkcje, zainteresowania i kierunki badawcze, wybrane teorie i koncepcje, znaczenie mapy w geografii politycznej, polityce i życiu społecznym;

- definicję państwa, jego genezę i ich typologię, w tym z uwzględnieniem cech terytorium;

- definicje terytorium i granicy, ich rodzaje, proces wytyczania granic, rodzaje obszarów morskich;

- genezę kształtu współczesnej mapy politycznej świata, zmiany na mapie politycznej świata od okresu Wielkich Odkryć Geograficznych, w tym rodzaje zmian i ich przyczyny (ujęcie historyczne i problemowe);

- podstawowe informacje z zakresu stosunków międzynarodowych, w tym współczesne konflikty i spory międzynarodowe, najważniejsze współczesne organizacje międzynarodowe;

- pola i metody badawcze w geografii wyborczej;

- najważniejsze zagadnienia, problemy i wyzwania geograficzno-polityczne związane z Polską i Polakami, w tym ewolucję granic Polski od X wieku do dziś, najważniejsze mniejszości narodowe, etniczne i regionalne w Polsce, główne narracje i spory w ramach polskiej geografii politycznej;

- zależności między polityką a przestrzenią, także w przestrzeni publicznej i w architekturze.

Umiejętności: student potrafi

K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U07, K_U08, K_U09, K_U12

- wykonywać i analizować mapy wyborcze Polski;

- uczestniczyć w dyskusji na tematy geograficzno-polityczne, w tym przedstawiać logiczną argumentację i wyciągać krytyczne wnioski;

- zaprezentować wyniki samodzielnej analizy prostego problemu badawczego

w formie pisemnej i ustnej;

- samodzielnie wyodrębnić podstawowe tezy wysłuchanej prezentacji lub

przeczytanego tekstu;

- przygotować i przedstawić prezentację pisemną oraz ustną.

Kompetencje społeczne: student jest gotów do

K_K01,K_K02, K_K05

- uświadomienia sobie dynamicznego rozwoju i zmienności bytów, zjawisk i procesów o charakterze geograficzno-politycznym;

- pracy w grupie, jak i realizowania planu pracy własnej, będącej wkładem w dane zajęcia;

- uświadomienia sobie znaczenia problemów i wyzwań geograficzno-politycznych w historii, teraźniejszości i przyszłości Polski;

- aktywnego uczestnictwa w dyskusji na tematy geograficzno-polityczne, szanując poglądy partnerów.

Metody i kryteria oceniania:

1. Zaliczenie ćwiczeń - warunki:

- obecność (1 nieobecność dopuszczalna bez pytania o powody; w przypadku większej liczby usprawiedliwionych nieobecności zaliczenie na podstawie lektur, indywidualnych zaliczeń pisemnych i ćwiczeń domowych ustalonych z prowadzącym zajęcia);

- aktywność (5 pkt.);

- zaliczenie kolokwium ze znajomości mapy politycznej świata (40 pkt.), konieczność zdobycia co najmniej 32/40 p. (80%), aby uzyskać zaliczenie z ćwiczeń;

- wykonanie na ocenę 1 posteru z zakresu geografii wyborczej (20 pkt.), praca w 2-3 osobowych grupach;

- prezentacja jednego wskazanego zagadnienia na łonie grupy (10 pkt.).

Zaliczenie ćwiczeń zaczyna się od przekroczenia progu 60% (46/75 pkt.)

2. Zaliczenie wykładu (na wykładzie nie jest sprawdzana lista obecności):

- test z zagadnień przedstawianych na wykładzie i ew. także z zadanej literatury; zaliczenie od 60%; zaliczenie ćwiczeń jest warunkiem przystąpienia do egzaminu. Egzamin poprawkowy jest analogiczny do egzaminu w pierwszym terminie (możliwe jest obniżenie progu do 50%).

Możliwe jest jednak przeprowadzenie w obu terminach egzaminu ustnego. Decyzję podejmuje koordynator przedmiotu. Student otrzymuje co najmniej 3 pytania z zakresu wykładu.

Osoby, które uzyskały z ćwiczeń oceny:

5! i 5 są zwolnione z egzaminu pod warunkiem rozmowy o zainteresowaniach naukowych z koordynatorem przedmiotu; jeśli nie zgłoszą się na rozmowę, przysługuje im prawo do egzaminu zerowego;

4+, 4 - mogą przystąpić do zerówki.

Egzamin w terminie zerowym jest ustny.

3. Ocena końcowa z przedmiotu jest średnią ważoną oceny z ćwiczeń (waga 0,5) i wykładu (0,5). Koordynator zastrzega sobie prawo do podwyższenia oceny.

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Marcin Solarz
Prowadzący grup: Krzysztof Górny, Magdalena Skorupska, Marcin Solarz
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)