Społeczno-kulturowe uwarunkowania rozwoju miast

obowiązkowe

w sali

Wykład będzie stanowił przegląd i omówienie m.in. następujących zjawisk we współczesnych miastach : struktura więzi społecznych w środowisku zurbanizowanym, jej uwarunkowania i wpływ na procesy miejskie, zależności pomiędzy tą strukturą a kapitałem społecznym i jego wpływem na rozwój miasta, procesy utraty legitymizacji władzy i dyskursy roszczeniowe, migracje wewnętrzne i zewnętrze, procesy demograficzne, starzenie się społeczeństwa, formy zamieszkiwania, relacja między działalnością instytucji kultury a rozwojem miasta, sposoby wykorzystania dziedzictwa kulturowego i kapitału kulturowego jego mieszkańców jako czynników rozwoju miasta oraz o wpływ działań rozwojowych podejmowanych przez miasto na zmiany w różnych obszarach i aspektach kultury.

Pełny opis przedmiotu Wykład stanowi przegląd społecznych i kulturowych uwarunkowań rozwoju miast. Zanalizowana zostanie sytuacja demograficzna różnej wielkości miast na tle kraju oraz zjawisko migracji wewnętrznych, omówione zostaną procesy migracji zagranicznych i ich konsekwencje dla polityk publicznych i wzorów relacji. W bloku poświęconym starości wykład wprowadzi w problematykę różnorodności starzenia się oraz rozwoju miast przyjaznych osobom starszym, a warsztat zaś polegać będzie na projektowaniu innowacji. Następnie omówiona zostanie struktura więzi społecznych w środowisku zurbanizowanym, jej uwarunkowania i wpływ na procesy miejskie, takie jak: identyfikacje z miejscem zamieszkania, polityka miejska, działania obywatelskie. W części poświęconej władzy omówione zostaną sytuacje utraty legitymizacji dominacji uruchamiające dyskursy roszczeniowe, czy wręcz protesty. Odbędą się też zajęcia służące przedstawieniu z perspektywy modernizacji, w jaki sposób wprowadzenie systemów oczyszczania z nieczystości płynnych, wodociągów i kanalizacji, związane z ideami higieny publicznej, warunkuje formy życia w dużym mieście. Urządzenia sanitarne ukazane zostaną jako miejskie media, zatem w kontekście przemian zarówno technologii, jak świadomości. W finale nastąpi wprowadzenie w problematykę wykorzystania dziedzictwa kulturowego miasta i kapitału kulturowego jego mieszkańców jako czynników rozwoju miasta.

Literatura

S. Peace, 2013, Social Interactions in Public Spaces and Places: A Conceptual Overview [w] G.D. Rowles, M. Bernard (red.), Environmental Gerontology. Making Meaningful Places in Old Age. Springer Publishing Company, New York, s. 25-49.

M. Łukasiuk, 2007, Obcy w mieście. Migracja do współczesnej Warszawy, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa.

M. Łukasiuk, 2018, Metodologia badań nad przestrzenią i migracją w kontekście koncepcji Herberta Blumera i doświadczeń własnych, „Studia Społeczne / Social Studies” 22 (3), s. 15-21.

M. Dudkiewicz, B. Lewenstein, A. Winiarska, 2019, Miejskie wspólnoty sąsiedzkie. Wydawnictwo ISNS, Warszawa.

R. Putnam, 2008, Samotna gra w kręgle, Upadek i odrodzenie wspólnot lokalnych w Ameryce. Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne, Warszawa, s. 1-20.

M. Mafesoli, 2014, Instynkt stadny w metropolii, w: My i Oni. Przestrzenie wspólne i projektowanie dla wspólnoty, Synchronizacja, Bęc Zmiana, Warszawa.

A.Amin, 2002, Ethnicity and the multicultural city: living with diversity, Environment and Planning A, vol. 34, pp.959-980.

M. Nowicka, S. Vertovec, 2014, Comparing Convivialities: Dreams and realities of living-with-difference, European Journal of Cultural Studies, vol.17(4), pp.341-356.

S. Vertovec, 2007, Super-diversity and its implications, Ethnic and Racial Studies, 30:6, 1024-1054.

W. Graham, 2016, Miasta wyśnione, Karakter, Kraków.

S.W. Kłopot, J. Pluta, 2010, Stare i nowe problemy wielkiego miasta. Socjologiczne studium konsumpcji na przykładzie Wrocławia. Scholar, Warszawa, rozdz. 1.

M. Kowalewski, 2016, Protest miejski. Przestrzenie, tożsamości i praktyki niezadowolonych obywateli miast, NOMOS, Kraków.

H. de Lefebvre, 2012, Prawo do miasta, „Praktyka teoretyczna” nr 5/2012.

M. Matysek-Imielińska, Miasto w działaniu. Warszawska spółdzielnia mieszkaniowa. Dobro wspólne w epoce nowoczesnej. Bęc zmiana. Rozdz. 3.

M. Weber, 2002, Gospodarka i społeczeństwo, PWN Warszawa, cz. 7: Nieprawomocne panowanie (Typologia miast), s. 905-991.

A.Celiński, 2013, Miejskie polityki kulturalne, „Res Publica Nowa” 2013, nr 21, s. 92-99.

J. Hausner, 2016, Miasto-idea i rola kultury w jego rozwoju, "Kultura i Rozwój" 2016, nr 1(1), s. 109-120.

P. Kubicki, 2016, Tożsamość miasta, [w:] tegoż, Wynajdywanie miejskości. Polska kwestia miejska z perspektywy długiego trwania, Nomos, Kraków 2016, s. 299–336.

A.Skórzyńska, 2014, W poszukiwaniu miasta jako praxis, [w:] Kulturowe studia miejskie. Wprowadzenie, pod red. Ewy Rewers, NCK, Warszawa, s. 335–373.

M. Gajewski, 1979, Oczyszczanie miasta, rozdz. XI w: Urządzenia komunalne Warszawy, Warszawa.

K. Ashenburg, 2009, Domowe sanktuarium, rozdz. IX w: Historia brudu, Warszawa.

Wodociągi i kanalizacja w Polsce. Tradycja i współczesność, 2002, red. Z. Dymaczewski, M. Sozański, Bydgoszcz.

G. Kennedy, 2007, The City, ch. 4 w: An Ontology of Trash. The Disposable and its Problematic Nature, New York.

F. Springer, 2019, Śmieciowa przestrzeń, w: Każdemu jego śmietnik. Szkice o śmieciach i śmietniskach, Wołowiec.

T.H. Eriksen, 2013, Mensch und Muell, Basel (oryg. Søppel, Oslo 2011).

Zaliczenie przedmiotu na ocenę odbędzie się na podstawie eseju zaliczeniowego związanego z jednym z prezentowanych na wykładzie zagadnień.