Międzynarodowe aspekty bezpieczeństwa wewnętrznego

obowiązkowe

Przedmiot obejmuje:

- analizę dynamiki bezpieczeństwa międzynarodowego po roku 1945 w ujęciu problemowym oraz geograficznym

- podstawowe kategorie i mechanizmy charakterystyczne dla bezpieczeństwa międzynarodowego

- interakcje pomiędzy poszczególnymi uczestnikami bezpieczeństwa międzynarodowego.

1-2. Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych

- Pojęcie i istota bezpieczeństwa międzynarodowego

- Podstawowe rozróżnienia i typologie

- Modele bezpieczeństwa międzynarodowego

- Zimnowojenny i pozimowojenny paradygmat bezpieczeństwa

- Współczesne rozumienie bezpieczeństwa międzynarodowego

- Typologia sporów i konfliktów międzynarodowych: podstawowe rozróżnienia i typologie

3. Regionalne i uniwersalne systemy utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa

- ONZ uniwersalny system utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa

- Układ Sojuszniczy NATO

- OBWE - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

- Subregionalne struktury bezpieczeństwa: Unia Europejska i Wspólnota Niepodległych Państw

4-5. Bezpieczeństwo w poszczególnych regionach świata: konflikty i spory na obszarze postradzieckim

- Zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa na obszarze poradzieckim

- Wojny w Czeczenii, Wojna Armeńsko-Azerbejżańska, Gruziński Kocioł, wojna domowa w Tadżykistanie, „Rewolucja Tulipanów” w Kirgizji, problem Naddnieprza, konflikty w Mołdawii

6-7. Bezpieczeństwo w regionie Bliskiego i Środkowego Wschodu

- Wiosna Arabska

- Charakterystyka wybranych konfliktów

- Rola USA, UE, ONZ Rosji na Bliskim Wschodzie

- Liga Państw Arabskich - cele, zasady, funkcjonowanie

8. Bezpieczeństwo w Ameryce Południowej

- Zagrożenia i wyzwania dla bezpieczeństwa po zimniej wojnie

- Główne obszary niestabilności, charakterystyka wybranych konfliktów

- Działania państw i instytucji międzynarodowych na rzecz stabilizacji sytuacji w regionie

- System międzyamerykański (Akt z Chapultepec, Pakt z Rio, OPA)

9-10-. Bezpieczeństwo w Afryce

- Wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa w Afryce

- Główne obszary niestabilności i charakterystyka wybranych konfliktów

- Działania państw i instytucji międzynarodowych na rzecz stabilizacji sytuacji w regionie.

Poniższa literatura uzupełniona jest aktualnymi artykułami z portali internetowych i materiałami multimedialnymi szukanymi na bieżąco.

Temat 1-2:

Literatura podstawowa

- R. Zięba, „Pozimnowojenny paradygmat bezpieczeństwa międzynarodowego”, [w:] R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie, Warszawa 2007.

- J. Nye, Konflikty międzynarodowe: wprowadzenie do teorii i historii, „Czy w stosunkach międzynarodowych występuje trwała logika konfliktów?”, s. 21- 60.

- M. Madej, Zagrożenia asymetryczne, Warszawa 2007, s. 19 – 32.

Temat 3:

Literatura podstawowa:

- E. Haliżak, R. Kuźniar (red.), Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika, Warszawa 2006, rozdział XV bez punktu 4.

- J. Symonides (red.), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Warszawa 2006, rozdziały Janusza Symonidesa, Ryszarda Zięby, Ireny Popiuk-Rysińskiej i Justyny Zając, s. 20-126.

- R. Zięba, Bezpieczeństwo państw zrzeszonych w NATO i Unii Europejskiej, w: Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie…, r. XI.

- M. Raś, A. Włodkowska, Bezpieczeństwo obszaru WNP, w: Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie…, r. XIII.S. Bieleń, M. Raś (red.), Polityka zagraniczna Rosji, Warszawa 2008, s. 13-46, 125-155;

S. Koziej, Między piekłem a rajem. Szare bezpieczeństwo w XXI wieku, Toruń 2008, rodz.IV.

Literatura podstawowa:

- M. Raś, A. Włodkowska, Bezpieczeństwo obszaru WNP, w: Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie…, r. XIII.

- S. Bieleń, M. Raś (red.), Polityka zagraniczna Rosji, Warszawa 2008, s. 13-46, 125-155;

- Publikacje Ośrodka Studiów Wschodnich dotyczące poszczególnych konfliktów, które można znaleźć na stronie: www.osw.waw.pl

Temat 6-7:

Literatura podstawowa:

- J. Zając, „Bezpieczeństwo Bliskiego Wschodu”, [w:] Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej - - J. Kukułka, Historia współczesna stosunków międzynarodowych..., podrozdz. nt. Bliskiego i Środkowego Wschodu - s. 225-233, 327-341, 412-420, 615-630, 802-828.

Temat 8:

Literatura podstawowa:

- B. Wojna, „Bezpieczeństwo Ameryki Łacińskiej i Karaibów”, [w:] Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie…, r. VIII.

- M. F. Gawrycki (red.), Polityka zagraniczna państw Ameryki Łacińskiej, Warszawa 2007, s. 17-121, 144-185.

Temat 9-10:

Literatura podstawowa:

- W. Lizak, „Bezpieczeństwo Afryki”, [w:] . Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie……, r. XVII.

- B. Davidson, Społeczna i polityczna historia Afryki w XX wieku, Warszawa 2011, Część IV.

Temat 11-12:

Literatura podstawowa:

- M. Kaczmarski, ”Bezpieczeństwo Azji Wschodniej i Pacyfiku”, [w:] Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie…, r. XV.

- R. Włoch, ”Bezpieczeństwo Azji Południowej”, [w:] Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe po zimnej wojnie…,r. XVI.

- E. Haliżak, Stosunki międzynarodowe w regionie Azji i Pacyfiku, Warszawa 1999, r. III, VI-IX, XVIII.

Temat 13:

Literatura podstawowa:

- S.Wojciechowski, Asymetryczność, ekonomiczno-społeczna współczesnego świata, (w:) Wojciechowski S., Fiedler R. (red.), Zagrożenia asymetryczne współczesnego świata, Poznań 2009, s. 49-57

- K.Bobińska, S.Meitz, Zagrożenia asymetryczne kreowane przez działania gospodarcze korporacji ponadnarodowych, op.cit., s.57-83

- Nye, „Potęga a rewolucja informacyjna”, s. 322 – 334, „Informacja a potęga między państwami”, s. 345 – 353, „Technologia a dyfuzja potęgi”, w: Nye, Konflikty międzynarodowe…, s. 368 - 371.

Temat 14:

Literatura podstawowa:

- J. Nye, “Terroryzm transnarodowy”, s. 341 – 345, “Zagrożenia transnarodowe a pojmowanie bezpieczeństwa”, w: Nye, Konflikty międzynarodowe…, s. 373 – 375

- M. Madej, Zagrożenia…, “Terroryzm jako zagrożenie asymetryczne”, s. 131 – 194 i “Użycie przez podmioty pozapaństwowe środków niekonwencjonalnych”, s. 259 - 320.

Temat 15:

Literatura podstawowa:

- Ewolucja J. Nye, Konflikty…op.cit., s. 201 – 209 i 212 – 215s. 371 – 373.

- M. Madej, Zagrożenia…op.cit., , s. 255 – 259.

- M. Kaczmarski, Problematyka zbrojeń i rozbrojenia, (w:) Zięba R. (red.) Bezpieczeństwo międzynarodowe…op.cit. , 520-546

- K. Łastawski, “Instytucjonalizacja procesu ograniczania broni konwencjonalnej w Europie”, w: Zięba, Parzymies (red.), Instytucjonalizacja wielostronnej…op.cit., s. 264 - 286.

Posiada ogólną wiedzę o fundamentalnych pojęciach dla bezpieczeństwa międzynarodowego w powiązaniu z bezpieczeństwem wewnętrznym, rozumie ład i porządek polityczny i prawny, także w wymiarze regionu kulturowego lub w skali globalnej; (K_W01)

Zna i rozumie normy i reguły rządzące strukturami i instytucjami społeczno-politycznymi, ze szczególnym uwzględnieniem, organizacji międzynarodowych zaangażowanych w utrzymanie porządku społeczno-politycznego i bezpieczeństwa we współczesnym świecie (K_W04)

Zna i rozumie podmioty odpowiedzialne za wykonywanie polityki bezpieczeństwa na poziomie narodowym i ponadnarodowym (K_W06)

Zna i rozumie relacje między strukturami społeczno-politycznymi w skali międzynarodowej i międzykulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem relacji konstytuujących ład i bezpieczeństwo międzynarodowe, w powiązaniu z bezpieczeństwem wewnętrznym poszczególnych państw na świecie, potrafi połączyć przyczyny z konsekwencjami zjawisk występujących w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego oraz formułuje scenariusze rozwoju poszczególnych sytuacji konfliktowych na świecie. (K_W08)

Student potrafi dostrzegać wielość i różnorodność stanowisk i opinii oraz dyskutować o nich umieszczając je w odpowiednim kontekście geograficzno-kulturowym (K_U01)

Student jest gotów do obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych i politycznych rozmaitej natury i dostrzegania ich wzajemnych relacji i zależności tak na poziomie narodowym, jak i międzynarodowym (K_K05)

Warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze). Przekroczenie liczby możliwych nieobecności skutkuje koniecznością zaliczenia zajęć na „dyżurze”. Nieobecność na ponad połowie spotkań prowadzi do niezaliczenia zajęć. Studenci ze względu na formę zajęć zobowiązani są do aktywnego w nich udziału. Podstawą oceny pracy studenta jest aktywność tzn. projekt-referat z prezentacją (20%), aktywność na zajęciach, udział w dyskusji (20% oceny), test(60%).