Teoria i praktyka demokracji

obowiązkowe

Ideowe korzenie demokracji oraz jej funkcjonowanie w praktyce politycznej.

Ujęcie problemowe – zwięzła prezentacja kluczowych zagadnień mających odniesienie do różnorodnych interpretacji kształtujących obraz demokracji. Położenie akcentu na rozumieniu demokracji w kategoriach sporów i dylematów, wykluczającym myślenie dogmatyczne. Inspirowanie istotnych pytań dotyczących aktualnych barier i ograniczeń demokracji. W centrum uwagi znajdą się następujące zagadnienia:

1. Matryce historyczne – antyk, tradycja republikańska

2. Civil society – mitologia i realia

3. Problem wolności – przemiany kulturowych kodów demokracji

4. Tłum i kultura resentymentu – wyzwania społeczeństwa masowego

5. Racjonalność, opinia, reprezentacja (wyzwania „polityki wizerunkowej”)

6. Media - modele komunikowania i zagadnienie legitymizacji

7. Instytucjonalne ramy demokracji

Szczegółowy opis:

Opis i interpretacja

1. Rozważania wstępne - theoria, praxis, phronesis

2. Matryce historyczne – kontynuacja i kumulacja

3. Matryce historyczne - warunki sine qua non

Podmiot - „ja” i "my"

4. Indywidualizm, wolność, racjonalność

5. Civil society – mitologia i realia (zagadnienie kapitału społecznego)

6. Masy, tłum, resentyment

Komunikacja – myślenie i działanie

7. Racjonalność, opinia, reprezentacja

8. Mitologia i magia - polityka w nurtach pop-kultury

9. Media i demokracja

Modele instytucjonalizacji

10. Parlamentaryzm i demokracja

11. Reprezentacja i „cezaryzm”

12. Pluralizm, konsens, konfrontacja

13. Deliberacja (utopia rozumu komunikacyjnego)

14. Demokracja i wyzwania "drugiej nowoczesności".

Literatura podstawowa:

1. I. Shapiro, Stan teorii demokracji, Warszawa 2006

2. S. Filipowicz, Demokracja. O władzy iluzji w królestwie rozumu, Warszawa

2007

3. D. Held, Modele demokracji, Kraków 2010

Lektury dotyczące kolejnych zajęć:

2. R. Dahl, Demokracja i jej krytycy, Kraków-Warszawa 1995, s. 21 – 52, 299

– 322

3. K. R. Popper, Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1, rozdz. 10

4. S. Holmes, Anatomia antyliberalizmu, s. 258 – 267; S. Filipowicz,

Demokracja…, s. 116 – 146

5. Ani książę, ani kupiec: obywatel, opr. J. Szacki, Kraków – Warszawa 1997,

s.174 – 198

6. P. Sloterdijk, Pogarda mas, Warszawa 2012, s. 11 - 95

7. S. Filipowicz, Demokracja…, s. 146 – 205

8. S. Filipowicz, Demokracja…, s. 223 – 251

9. B. Poulet, Śmierć gazet i przyszłość informacji, Wołowiec 2011, s. 77 –

133

10. C. Schmitt, Duchowa i historyczna sytuacja dzisiejszego

parlamentaryzmu, w: C. Schmitt, Teologia polityczna i inne pisma,

Kraków-Warszawa 2000, s. 115 - 132

11. J. Schumpeter, Kapitalizm. Socjalizm. Demokracja, Warszawa 2009

(wyd. ostatnie),

s. 304 - 370

12. D. Held, Modele demokracji, Kraków 2010, s. 205 – 221; Ch. Mouffe,

Agonistyka.Polityczne myślenie o świecie, Warszawa 2015, s. 17 – 33

13. S. Filipowicz, Galimatias. Zaprzepaszczony sens Oświecenia, Warszawa

2014, s. 174- 201

Po zakończonych zajęciach student:

K_W06 – zna różnorodne interpretacje demokracji i rozumie wagę historycznych uwarunkowań procesów demokratyzacji.

K_W07 – zna i rozumie praktyki demokratyczne, identyfikując je jako szerszy element kultury.

K_U05 – potrafi uczyć się analizować teksty teoretyczne i konfrontować je z wiedzą potoczną dotyczącą demokracji.

K_U06 – potrafi analizować teksty przedstawiające teorie demokracji jako punkt wyjścia w sporach dotyczących tradycji myślenia o demokracji.

K_U07 – potrafi wykorzystywać wiedzę w sferze dyskusji dotyczących fundamentalnych wątpliwości i dylematów związanych z demokracją.

K_K01 – jest gotów do wykorzystania kompetencji mających podstawowe znaczenie w kształtowaniu wzorców kultury obywatelskiej umacniającej potencjał demokracji (krytyczne rozeznanie, analiza, debata).

Przedmiot kończy się egzaminem ustnym lub pisemnym.

Ocena aktywności studentów podczas zajęć (zajęcia mają charakter konwersatoryjny). Podstawowym kryterium oceny są wymogi odnoszące się do umiejętności związanych z interpretacją tekstów oraz jasnym przedstawianiem własnych opinii dotyczących analizowanych materiałów.