Myśl polityczna

obowiązkowe

Zasadnicze problemy i główne tradycje myśli politycznej.

Pojęcia, struktura i funkcje podstawowych kategorii myśli politycznej.

Pluralizm oraz procesy kontynuacji i dyskontynuacji.

Celem podstawowym przedmiotu jest prezentacja głównych nurtów myśli politycznej. Analizie zostanie poddany katalog fundamentalnych pojęć właściwych dla dyskursu o naturze życia politycznego oraz dynamika ich reinterpretacji w ramach wyodrębniających się tradycji. W szczególności dokonana zostanie prezentacja ontologicznych, epistemologicznych, etycznych, historiozoficznych i antropologicznych przesłanek poszczególnych stylów myślenia. Prezentacja uwzględnia z jednej strony motyw ciągłości (podobieństwo pytań i przesłanek decydujących o ich zadawaniu), jak i motyw zmiany (zarówno reinterpretację tych pytań, odmienność prefigurujących je przesłanek, jak i odmienność udzielanych odpowiedzi). Analizowane więc będą procesy świadomej kontynuacji, nieświadomej kontynuacji, świadomej reinterpretacji, nieświadomej reinterpretacji jak i „rewolucje mentalne” znoszące perspektywy problemowe epok poprzednich. Katalog podejmowanych problemów obejmuje następujące zagadnienia: ontologiczny status życia politycznego, jego epistemologiczne legitymacje, zależność wyobrażeń politycznych od koncepcji antropologicznych i historiozoficznych, zagadnienie natury i charakteru podmiotu, odmienność relacji zbiorowość/jednostka, wpływ kontekstu historycznego na wyobraźnię polityczną.

Zalecenia samodzielnego studiowania przez studenta tekstów źródłowych celem kształcenia indywidualnej umiejętności interpretacji.

Zajęcia podzielone są na 4 bloki tematyczne:

I. OBLICZA GRECKIEJ DEMOKRACJI

1. Obrona greckiej demokracji: Perykles

Lektura: Mowa pogrzebowa Peryklesa, z wyboru tekstów "Historia idei politycznych.

Wybór tekstów", wybór i opracowanie Stanisław Filipowicz, Adam Mielczarek,

Krzysztof Pieliński, Maciej Tański, różne wydania (dalej: wybór tekstów pod red. S. Filipowicza)

2. Oskarżenie greckiej demokracji: Sokrates

Lektura: Obrona Sokratesa, Kriton, różne wydania

II. KLASYCZNA FILOZOFIA GRECKA: PLATON I ARYSTOTELES

3. Platon: "Państwo"

Lektura: fragmenty "Państwa" z wyboru tekstów pod red. S. Filipowicza

4. Arystoteles: "Polityka"; "Etyka nikomachejska"

Lektura: fragmenty "Polityki" i "Etyki nikomachejskiej" w wyborze tekstów pod red. S. Filipowicza

III. FILOZOFIA CHRZEŚCIJAŃSKA: ŚW. AUGUSTYN I ŚW. TOMASZ

5. Św Augustyn, "Państwo boże"

Lektura: teksty św. Augustyna w wyborze tekstów pod red. S. Filipowicza

6. System św. Tomasza

Lektura: teksty św. Tomasza w wyborze tekstów pod red. S. Filipowicza.

IV. U PROGU EPOKI NOWOCZESNEJ: MACHIAVELLI I REFORMACJA

7. Reformacja

Lektura: teksty Lutra i Kalwina w wyborze tekstów pod red. S. Filipowicza

8. Machiavelli, "Książe"

Lektura: fragmenty dzieł Machiavellego w wyborze tekstów pod red. S Filipowicza

Literatura obowiązkowa

S. Filipowicz, Historia myśli polityczno - prawnej, Gdańsk 2007.

Historia idei politycznych (wybór tekstów), t 1 – 2, Wydawnictwa UW, kol. wyd.

Doktryny polityczne XIX i XX wieku,(red. K.Chojnicka i W. Kozub-Ciembroniewicz), Kraków 2000.

Współczesna myśl polityczna.Wybór tekstów źródłowych, [red.K.Karolczak i in.], W-wa 1994.

Literatura uzupełniająca:

J. P. Vernant, Źródła myśli greckiej, kol.wyd.

J. Delumeau, Reformy chrześcijaństwa w XVI i XVII w., W-wa 1986, t. 1, s. 13-96, 265-280.

P.Manent, Intelektualna historia liberalizmu, Kraków 1994.

P. Hazard, Myśl europejska w XVIII w. Od Monteskiusza do Lessinga, W-wa 1972.

T. Klementewicz, K. Pieliński, Politycy i technokraci. Kierowanie w państwie i systemie światowym: między teorią a ideologią, Białystok 2011, cz. II.

A. Jawłowska, Drogi kontrkultury, W-wa 1975, s. 103-114, 167-206, 241-308.

K. Pieliński, Konserwatyzm jako oswajanie chaosu świata empirycznego, W-wa 1993..

Neokonserwatyzm, red. I. Stelzer, W-wa 2007, s. 11-27, 40-71.

J. Gray, Dwie twarze liberalizmu, Warszawa 2001.

Z. Rau, Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX w., W-wa 2000;

R. Legutko, Spory o kapitalizm, Kraków 1994, s. 9-63;

L. Kołakowski, Główne nurty marksizmu, kol. wyd., wyb. fragm..

Walicki, Marksizm i skok do królestwa wolności, W-wa 1996, wyb. fragm..

P. de Laubier, Myśl społeczna Kościoła Katolickiego od Leona XIII do Jana Pawła II, W-wa Kraków 1988 lub W. Ockenfels, Zarys katolickiej nauki społecznej, W-wa 1995.

L.Strauss, J. Cropsey, Historia filozofii politycznej, , Warszawa 2010.

WIEDZA

K_W01 – Posiada wiedzę o historii myśli politycznej (historii idei), jej miejscu i roli w nauce o polityce oraz relacji z innymi naukami społecznymi.

K_W02 – Potrafi w ramach myśli politycznej scharakteryzować postawy antropocentryczne i antyantropocentryczne i wykazać ich istotne konsekwencje;

- rozróżnia konsekwencje teocentryzmu, naturalizmu i ekspresywizmu dla myślenia o polityce.

K_W04 –Zna różne odmiany i tradycje w obrębie zachodniej myśli politycznej;

- potrafi wskazać związki między przemianami idei politycznych a ewolucją instytucji politycznych.

K_W05 – Zna specyfikę myśli politycznej w perspektywie historycznej i współczesnej oraz w wymiarze polskim, europejskim i światowym.

-Potrafi scharakteryzować główne ideologie polityczne (liberalizm, socjalizm, konserwatyzm).

UMIEJĘTNOŚCI

K_U01- Potrafi interpretować (świadom interpretacyjnego pluralizmu) naturę zjawisk ideowych oraz znajdować relacje pomiędzy ideami a innymi sferami rzeczywistości.

K_U07- Identyfikuje, analizuje i porównuje aksjologiczne przesłanki różnych tradycji myśli politycznej.

-Potrafi analizować dylematy etyczne z punktu widzenia różnych systemów filozoficznych.

K_U10-Ma umiejętność gromadzenia, hierarchizowania, przetwarzania informacji oraz tworzenia prac pisemnych w języku polskim z wykorzystaniem metody i słownika historyka myśli politycznej.

K_U11-Ma umiejętność przygotowywania wystąpień ustnych dotyczących zagadnień szczegółowych z wykorzystanie metody i słownika historyka myśli politycznej.

Podstawą zaliczenia jest ocena ciągła aktywności studenta na zajęciach.

Warunkiem zaliczenia konwersatorium jest obecność na zajęciach - dopuszczalna jest jedna nieobecność w semestrze. W przypadku większej ilości nieobecności należy zaliczyć je na dyżurze prowadzącego. Zaliczenie w semestrze zimowym i letnim na podstawie aktywności na zajęciach.

Ocena końcowa z przedmiotu jest wypadkową (średnią) aktywności na zajęciach (40%) oraz kończącego egzaminu ustnego (60%). Warunkiem uzyskania pozytywnej oceny końcowej jest zdanie egzaminu ustnego na co najmniej ocenę dostateczną. Zaliczenie konwersatoriów w semestrze zimowym i letnim jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu końcowego.

Brak