Law and Religion in Poland

nieobowiązkowe

Jest wskazane (choć nie jest to warunek konieczny), by przed rozpoczęciem nauki przedmiotu słuchacze odbyli kurs z zakresu tzw. encyklopedii prawa lub podstaw prawoznawstwa. Ułatwi to osiągnięcie zakładanych efektów uczenia się.

w sali

Kurs jest poświęcony podstawowym instytucjom prawa wyznaniowego w Polsce. Dotyczy zagadnień współczesnych, ale uwzględnia też pewne uwarunkowania historyczne konieczne do zrozumienia dzisiejszych debat dotyczących miejsca religii w życiu publicznym. Kurs ma charakter prawniczy, acz jest też dostępny dla osób niemających przygotowania z tego zakresu.

Sugerowana równoważność kursu: Droit ecclésiastique (FR), Diritto ecclesiastico (IT), Derecho eclesiástico del Estado (ES), Direito Eclesiástico do Estado (PT) etc.

Kurs ma być przyjaznym wprowadzeniem słuchaczy w problematykę polskiego prawa wyznaniowego. Chociaż stanowi część oferty dydaktycznej Wydziału Prawa i Administracji, został zaprojektowany w taki sposób, aby mogły z niego skorzystać także osoby niemające gruntownego przygotowania prawniczego.

Kurs rozpoczyna się od krótkiego naszkicowania tła historycznego dotyczącego stosunków państwo–kościół w Polsce w XX wieku, co pozwoli zapoznać się z tradycjami konstytucyjnymi w tym zakresie, a zarazem zaznajomić słuchaczy z podstawową terminologią przedmiotu. Następnie omówione zostaną podstawowe zagadnienia prawa wyznaniowego w Polsce, takie jak: konstytucyjne gwarancje wolności sumienia i wyznania, rejestrowanie związków wyznaniowych, status prawny mniejszości wyznaniowych, nauczanie religii w szkole publicznej, obecność symboli religijnych w przestrzeni publicznej, sprzeciw sumienia w opiece zdrowotnej i nie tylko, cywilnoprawna i karnoprawna ochrona wolności religijnej, osobowość prawna związków wyznaniowych, finansowanie związków wyznaniowych, zawarcie małżeństwa wyznaniowego ze skutkiem cywilnym, ubój rytualny itd. Szczegółowy dobór zagadnień może zostać zmodyfikowany pod wpływem zainteresowań uczestników.

● Brzozowski W, ‘Religious Neutrality and its Enemies: The Polish Experience’ in D Ehlers, H Glaser (eds), State and Religion: Between Conflict and Cooperation (Nomos 2020)

● Gliszczyńska-Grabias A, Sadurski W, ‘The Law of Ritual Slaughter and the Principle of Religious Equality’ (2016) 4 Journal of Law, Religion and State 233

● Krukowski J, ‘Religion in Public Education – Poland’ in G Robbers (ed), Religion in Public Education / La religion dans l’éducation publique (European Consortium for Church and State Research 2011)

● Kulesza J, Kulesza J, ‘Blasphemy Law in Poland’ in J Temperman, A Koltay (eds.), Blasphemy and Freedom of Expression: Comparative, Theoretical and Historical Reflections after the Charlie Hebdo Massacre (Cambridge University Press 2017)

● Lis A, Pietrzykowski T, ‘Animals as Objects of Ritual Slaughter: Polish Law After the Battle Over Exceptionless Mandatory Stunning’ (2015) 2 Global Journal of Animal Law 1

● Mazurkiewicz P, ‘Autonomy of the Church and Freedom of Religion in Poland’ in G Robbers (ed), Church Autonomy: A Comparative Perspective (Peter Lang 2001)

● Monticone RC, The Catholic Church in Communist Poland 1945–1985: forty years of Church-State Relations (East European Monographs 1986)

● Nalborczyk AS, Borecki P, ‘Relations between Islam and the state in Poland: the legal position of Polish Muslims’ (2011) 3 Islam and Christian–Muslim Relations 343

● Pease N, Rome’s Most Faithful Daughter: The Catholic Church and Independent Poland, 1914–1939 (Ohio University Press 2009)

● Pietrzak M, ‘Church and State in Poland’ in S Ferrari, W Cole Durham, Jr (eds), Law and Religion in Post-Communist Europe (Peeters 2003)

● Rynkowski M, ‘State and Church in Poland’ in G Robbers (ed), State and Church in the European Union (Nomos 2019)

● Stanisz P, ‘Law and Religion in the Workplace: Poland’ in M Rodríguez Blanco (ed), Law and Religion in the Workplace / Droit et religion au travail (Comares 2016)

● Stanisz P, Religion and Law in Poland (Wolters Kluwer 2017)

● Stanisz P, ‘Religious Assistance in Public Institutions in Poland’ in R Balodis, M Rodríguez Blanco (eds), Religious assistance in public institutions / Assistance spirituelle dans les services publics (Comares 2018)

● Stanisz P, ‘Religious Jurisdiction in Poland’ in R Potz, W Wieshaider (eds), Juridictions religieuses et l’Etat – Religious Adjudication and the State (Comares 2015)

Po zakończeniu nauki student umie:

— odróżnić prawo wyznaniowe od prawa kościelnego,

— poprawnie posługiwać się podstawową terminologią z zakresu prawa wyznaniowego,

— wskazać podstawowe cechy państwa świeckiego i państwa wyznaniowego,

— objaśnić naturę wolności sumienia i wyznania,

— określić główne kierunki polskiej polityki wyznaniowej w okresie międzywojennym i po drugiej wojnie światowej,

— wytłumaczyć, na czym polegało przełomowe znaczenie tzw. majowych ustaw wyznaniowych z 1989 r.,

— wykorzystać prawidłowo poznaną aparaturę teoretyczną do opisu i oceny obowiązującego modelu stosunków państwo–Kościół,

— zabrać głos w dyskusji na temat poszczególnych bieżących zagadnień z zakresu obowiązującego prawa wyznaniowego (np. nauczanie religii w szkole publicznej, ubój rytualny, ograniczenia wolności religijnej).

obecność na zajęciach; udział w dyskusjach lub test końcowy (alternatywnie)

–