Postępowanie karne - warsztaty

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Warsztaty poświęcone są prawu karnemu procesowemu, czyli ogółowi norm prawnych regulujących proces karny.

Proces karny to przewidziane przez prawo sposoby postępowania organów państwowych i innych uczestników, mające na celu realizację norm prawa karnego materialnego.

Proces karny określa jakie czynności i przez kogo mają zostać dokonane, aby rzeczywisty sprawca przestępstwa poniósł odpowiedzialność za swoje czyny, zaś osoba niewinna odpowiedzialności takiej nie poniosła.

Ramowy plan warsztatów:

1. Wstępna prezentacja przedmiotu. Zapoznanie studentów ze szczegółami zasad uczestnictwa w warsztatach. Ramowa charakterystyka przebiegu procesu karnego i aktywności poszczególnych jego uczestników.

2. Przedmiot procesu karnego. Wprowadzenie do zasad procesowych.

3.-5. Szczegółowe omówienie wybranych naczelnych zasad procesowych (z uwzględnieniem orzecznictwa sądowego i orzecznictwa ETPCz).

6. Sąd. Właściwość i skład. Wyłączenie sędziego.

7. Pojęcie strony, rodzaje stron. Organizacja prokuratury. Oskarżyciel publiczny. pokrzywdzony.

8. Pokrzywdzony (kontynuacja). Oskarżyciel posiłkowy. Oskarżyciel prywatny. Powód cywilny.

9. Oskarżony, obrońcy i pełnomocnicy, przedstawiciel społeczny, rzecznicy interesu społecznego.

10. Czynności procesowe – pojęcie i klasyfikacja. Orzeczenia, zarządzenia i polecenia. Narada i głosowanie. Porządek czynności procesowych. Terminy. Doręczenia.

11. Prawo dowodowe – zagadnienia ogólne. Pojęcie dowodu i rodzaje dowodów. Problem poszlak. Zakazy dowodowe. Wprowadzanie dowodów do procesu.

12. Wyjaśnienia oskarżonego, świadkowie.

13. Biegli, tłumacze, specjaliści.

14. Oględziny, otwarcie zwłok, eksperyment procesowy. Wywiad środowiskowy i badanie osoby oskarżonego. Zatrzymanie rzeczy i przeszukanie. Kontrola i utrwalanie rozmów.

15. Wybrane inne sposoby wykrywania dowodów. Środki przymusu – zagadnienia ogólne, zatrzymanie.

16. Środki zapobiegawcze – zagadnienia ogólne, tymczasowe aresztowanie, poręczenia.

17. Dozór policji, dalsze środki zapobiegawcze. Poszukiwanie oskarżonego i list gończy. List żelazny. Kary porządkowe. Zabezpieczenie majątkowe. Podsumowanie problematyki części ogólnej procesu karnego.

18. Postępowanie przygotowawcze – zagadnienia ogólne. Model postępowania przygotowawczego w ujęciu historycznym, cele postępowania przygotowawczego, cechy charakterystyczne śledztwa i dochodzenia.

19. Analiza porównawcza przebiegu śledztwa i dochodzenia. Sposoby zamknięcia śledztwa i dochodzenia; umorzenie rejestrowe. Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym.

20. Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym. Akt oskarżenia, analiza instytucji z art. 335 k.p.k. (częściowo porównawczo z art. 387 k.p.k.).

21. Postępowanie przed sądem I instancji – zagadnienia ogólne. Wstępna kontrola aktu oskarżenia. Przygotowanie do rozprawy głównej i jej ogólny porządek. Jawność rozprawy głównej.

22. Przewód sądowy. Głosy stron. Wyrokowanie.

23. Postępowanie odwoławcze – zagadnienia ogólne. Pojęcie i cechy środka odwoławczego. Zasady składania środków odwoławczych. Granice i kierunek środka odwoławczego. Przyczyny odwoławcze.

24. Apelacja i postępowanie apelacyjne. Zażalenie i postępowanie zażaleniowe.

25. Podsumowanie informacji o przebiegu procesu w I i II instancji.

26. Nadzwyczajne środki zaskarżenia – zagadnienia ogólne. Kasacja.

27. Wznowienie postępowania.

28. Postępowania szczególne – analiza porównawcza. Wybrane postępowania po uprawomocnieniu się orzeczenia (w tym odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie).

29. Wybrane zagadnienia dotyczące postępowania w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych (w tym ENA).

30. Podsumowanie roczne. Zaliczenia.

Plan ćwiczeń może ulec zmianom (zostanie to wówczas zapowiedziane studentom z odpowiednim wyprzedzeniem). Dodatkowo należy uwzględnić pisemne kolokwium (ok. 30 minut) na zajęciach pod koniec semestru.

Literatura podstawowa:

P. Kruszyński (red. naukowa), Wykład prawa karnego procesowego, Białystok 2012;

Literatura uzupełniająca:

T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014;

S. Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2018;

P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I-III, Warszawa 2011 (t. I i II), 2012 (t. III);

J. Grajewski, L. K. Paprzycki, S. Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I i II, Warszawa 2013;

P. Kruszyński (red.) Dowody i postępowanie dowodowe w procesie karnym. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory pism procesowych, Warszawa 2015;

A. Murzynowski: Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1994;

R. Kmiecik (red.) Prawo dowodowe. zarys wykładu, Zakamycze 2006;

A. Gaberle: Leksykon polskiej procedury karnej, Gdańsk 2004;

A. Gaberle: Dowody w sądowym procesie karnym, Kraków 2007;

J. Skorupka (red.) Kodeks postępowania karnego. komentarz, Warszawa 2015.

Dalsza literatura uzupełniająca, obejmująca wybrane pozycje monograficzne, artykuły oraz fragmenty z komentarzy, jak również wskazane orzeczenia Sądu Najwyższego, sądów powszechnych oraz ETPCz, podawana jest przez prowadzących w toku zajęć.

Zakładane efekty uczenia:

- znajomość instytucji tzw. części ogólnej procesu karnego;

- znajomość przebiegu przebiegu procesu karnego;

- precyzyjnie posługiwanie się prawnymi i prawniczymi terminami ze sfery prawa karnego procesowego.

Kryteria brane pod uwagę przy ocenie pracy studenta na ćwiczeniach:

- obecność na zajęciach;

- oceny z kolokwiów;

- udział w dyskusji;

- odpowiedzi na pytania prowadzącego i zadawane kazusy.

Szczegółowe zasady podawane są na początkowych zajęciach.