Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Finanse lokalne i regionalne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2400-M1FiRFL
Kod Erasmus / ISCED: 14.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0311) Ekonomia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Finanse lokalne i regionalne
Jednostka: Wydział Nauk Ekonomicznych
Grupy: Przedmioty kierunkowe do wyboru - studia II stopnia FR - grupa 2 (2*30h)
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

W czasie zajęć przedstawione zostaną podstawowe informacje dotyczące zasad organizacji i finansowania samorządu terytorialnego na gruncie teorii, analizy teoretyczne będą poparte przykładami praktycznego działania samorządu i badań empitycznych finansów lokalnych i regionalnych w Polsce i na świecie.

W pierwszej kolejności wykazana zostanie zasadność decentralizacji finansów publicznych oraz sposoby realizacji teoretycznych postulatów w praktyce.

W dalszej części szczegółowej analizie poddane zostaną kolejne elementy kształtujące samorząd. Przede wszystkim przedstawione zostaną sposoby i zasady podziału zadań publicznych pomiędzy poszczególne szczeble administracji publicznej.

Dokładne rozważania będą dotyczyć źródeł finansowania samorządu, kryteriów wyboru i podstawowych problemów w pozyskiwaniu środków finansowych.

Pełny opis:

1. Decentralizacja-przyczyny, rodzaje, ograniczenia. Funkcja ekonomiczne władz lokalnych, regionalnych i państwowych.

2. Optymalna wielkość samorządu. Kompromis między decentralizacją a efektami skali. Twierdzenie decentralizacyjne Oates’a. Struktura i organizacja władz przyśrodkowo w Europie

3. Ekonomia wydatków lokalnych i regionalnych. Analizy preferencji wyborców. Model medianowego wyborcy. Exit&voice jako metody ujawniania preferencji. Teza Tiebout’a

4. Główne problemy efektywnej alokacji zadań publicznych w samorządach- problem efektów zewnętrznych, lokalnych dóbr publicznych, efektów skali. Problemy analizy kosztów lokalnych dóbr i usług. Mikro i makro uzasadnienie kontroli rządowej. Struktura i wysokość wydatków administracji lokalnej w Europie.

5. Ekonomia dochodów lokalnych i regionalnych. Funkcja ekonomiczne finansów lokalnych i regionalnych. Zasady i rodzaje lokalnych dochodów. Definicja i przyczyny fiscal stress. Struktura dochodów lokalnych w Europie.

6.-7 Ekonomika podatków lokalnych. Cechy lokalnego podatku. Cele centralnej kontroli rządu w sprawie podatków lokalnych. Efektywność opodatkowania. Eksport podatków i konkurencja podatkowa. Samorządowa polityka fiskalna. Najważniejsze podatki lokalne. Analiza podatku od nieruchomości- case study. Podatek od nieruchomości w krajach europejskich.

8. Opłaty jako sposób finansowania zadań publicznych. Problemy z optymalnym nakładaniem opłat dotyczących bieżących i kapitałowych wydatków, koszty zatłoczenia, monopol naturalny. Rodzaje opłat.

9-10. Uzasadnienie wykorzystania transferów jako źródła finansowania samorządu lokalnego i regionalnego. Typologia transferów, sposoby ich kształtowania. Między równością a efektywnością. Ekonomiczne efekty korzystania z dotacji i subwencji w modelu medianowego wyborcy. Problemy specjalne- efekt lepu na muchy, maksymalizacji budżetu, wyboru publicznego. Analiza przypadku- budowa efektywnego systemu transferów..

11-12 Ekonomika długu lokalnego; pay as you go vs pay as you use finance. , jak używać środków finansowych. Cele makro i mikro wykorzystania limitów lokalnego długu.

13-15 podsumowanie- badania naukowe w zakresie finansów lokalnych i regionalnych. Prezentacja prac przygotowanych przez studentów

Literatura:

P. Swianiewicz; Finanse samorządowe. Koncepcje, realizacja i polityki lokalne; Municipium; Warszawa 2009 (wybrane rozdziały)

Bailey

A. Kopańska; Zewnętrzne źródła finansowania zadań jednostek samorządu terytorialnego; DiFin; Warszawa 2004 (wybrane rozdziały)

J. Kleer (red); Samorząd terytorialny- dobro publiczne; CeDeWu; Warszawa 2008 (wybrane rozdziały)

Bailey S. J. ; Local government economics. Principles and practice; MacMillan; 1999

Fisher R. C.; State and local public finance; IRWIN; 1996

Readings in state & local public finance; ed. by D Netzer; M. Drennan; Blackwell; 1997

Musgrave R i P; Public finance in theory and practice; McGraw-Hill; 1989

Efekty uczenia się:

Wiedza:

Student ma rozszerzoną wiedzę w zakresie teorii finansów lokalnych i regionalnych. Student ma pogłębioną wiedzę o procesach zmian w zakresie sektora publicznego- w tym szczególnie decentralizacji. Zna w sposób pogłębiony metody i narzędzia oceny optymalnej wielkości samorządu, podziału zadań między szczeble administracji, zakresu władztwa fiskalnego samorządów oraz sposobów dofinansowania samorządów poprzez system transferów (dotacji i subwencji), opłat od mieszkańców. Student ma pogłębioną wiedzę na temat makro i mikro problemów lokalnego zadłużenia

Umiejętności

Student potrafi oceniać efekty wydatków publicznych, a w szczególności programów pomocowych (dotacji i subwencji) oraz w stopniu podstawowym analizy kosztów i korzyści. Student potrafi oceniać politykę podatkową samorządów, wpływ systemu transferów na finanse samorządów oraz rządu. Student potrafi planować i przeprowadzać badania w zakresie finansów lokalnych i regionalnych, wykorzystując właściwie dobrany model ekonomiczny. Student potrafi interpretować i wyjaśniać oraz analizować przyczyny i efekty tzw. lepu na muchy, cyklu budżetowego, nadmiernego zadłużania samorządów. Student potrafi przygotować pisemne opracowanie i przeprowadzić ustną prezentację pokazującą wyniki jego pracy analitycznej, dotyczącej przypadków (lokalnej polityki podatkowej, systemu transferów, zadłużenia samorządu)

kompetencje społeczne

Student ma świadomość stałej ewolucji lokalnego i regionalnego sektora publicznego i konieczność nieustannego uzupełniania wiedzy i umiejętności dotyczących tego sektora, rozumiejąc interdyscyplinarny wymiar tej wiedzy (w szczególności z zakresu prawa i administracji, nauk politycznych, socjologii). Student wykazuje gotowość i zrozumienie dla współpracy w grupie oraz potrafi określać priorytety służące realizacji stawianych przed grupą zadań (czego poza wykładem uczy się dzięki grupowemu przygotowaniu analiz przypadków a także przeprowadzonemu eksperymentowi). Student ma świadomość wielowymiarowych skutków działań publicznych i prywatnych.

Metody i kryteria oceniania:

Podstawą zaliczenia zajęć jest kolokwium (40%), samodzielnie przygotowana praca/projekt (30%), aktywność na zajęciach w tym przygotowanie i omówienie na zajęciach 3 analiz przypadku- praca grupowa (10%) przygotowanie w formie karty lektury i omówienie wybranych artykułów naukowych (20%)

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Agnieszka Kopańska
Prowadzący grup: Agnieszka Kopańska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)