Psycholingwistyka eksperymentalna

Jednym z centralnych zagadnień nauki o poznaniu jest ludzki język: co wyróżnia go spośród systemów komunikacyjnych zwierząt, co umożliwiło naszemu gatunkowi wykształcenie tak zaawansowanego narzędzia i dlaczego istnieją różne wzajemnie niezrozumiałe języki, co to właściwie znaczy znać jakiś język i czy dokładnie to samo, co

umieć się nim posługiwać, co łączy język z myśleniem i innymi wyższymi procesami poznawczymi, a wreszcie jak działają psychologiczne mechanizmy pozwalające nam posługiwać się językiem (lub językami) na co dzień, rozumieć i konstruować wypowiedzi, oraz w jaki sposób jako małe dzieci rozwijamy w sobie zdolność posługiwania się tym skomplikowanym narzędziem (często przyswajając więcej niż jeden język). Wszystkie te pytania sprawiają, że język sytuuje się na styku zainteresowań wielu różnych dyscyplin szczegółowych: biologii, neurologii, antropologii, psychologii, czy językoznawstwa. W ramach niniejszego kursu studenci poznają próby odpowiedzi na powyższe pytania formułowane w ramach psychologii języka.

W ciągu semestru studenci zapoznają się z podstawowymi obszarami zainteresowania psycholingwistyki, jednak główny nacisk zostanie położony na własne poszukiwania wątków psycholingwistycznych interesujących dla studentów.

Zajęcia (2 godziny w tygodniu) będą łączyły prezentacje studenckie z dyskusjami

seminaryjnymi; istotną część zajmie też praca indywidualna studentów: lektura

zadanych tekstów źródłowych, samodzielne wyszukiwanie tekstów oraz praca

zaliczeniowa (referat przedstawiający wybrany problem badawczy i jego możliwe rozwiązanie). Szacowana liczba godzin, które student powinien przeznaczyć na

osiągnięcie efektów uczenia się: 30h (w sali) + 45h pracy własnej.

Poruszane zagadnienia:

1. biologiczne podstawy języka;

2. rozpoznawanie słów;

3. rozumienie mowy;

4. znaczenie w psycholingwistyce;

5. przetwarzanie zdań;

6. konstruowanie wypowiedzi;

7. dyskurs i pragmatyka języka;

8. rozwój językowy;

9. język a myślenie;

11. dwu- i wielojęzyczność

12. czytanie i pisanie

13. zaburzenia językowe

14. porównania międzyjęzykowe

Fragmenty podręczników/zbiorów tekstów w języku polskim:

Berko-Gleason, J., & Bernstein-Ratner, N. (red.). (2005). Psycholingwistyka. GWP.

Kurcz, I. (2005). Psychologia języka i komunikacji (2. zmienione). Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Kurcz, I. (red.). (2007). Psychologiczne aspekty dwujęzyczności. GWP.

Fragmenty podręczników w języku angielskim:

Menn, L., & Dronkers, N. F. (2016). Psycholinguistics: Introduction and Applications, Second Edition. Plural Publishing.

De Houwer, A. (2021). Bilingual Development in Childhood. Cambridge University Press.

McRae, K., Joanisse, M., & Spivey, M. (2012). The Cambridge Handbook of Psycholinguistics. Cambridge University Press.

Na poszczególne zajęcia studenci czytać będą również wybrane oryginalne artykuły badawcze.