Między Egiptem a Afryką. Nubijskie zabytki w Egipcie - zajęcia przygotowujące od objazdu naukowego

ogólnouniwersyteckie

w sali

Podczas zajęć omawiane będą różne aspekty archeologicznych kultur Nubii, w oparciu o analizę zarówno zabytków archeologicznych, jak i tekstów źródłowych. Poruszane zagadnienia omówione zostaną na szerszym tle kulturowo-historycznych związków pomiędzy Egiptem i Nubią.

Zajęcia przybliżą studentom kontekst zabytków kultury Dolnej Nubii znajdujących się na terenie Egiptu. Zarówno kontekst historyczno-kulturowy jak i historię odkrywania zabytków Dolnej Nubii, tzw. Wielkiej Kampanii Nubijskiej i powstania kolekcji muzealnych.

Zajęcia stanowią pierwszą część kursu i przygotują uczestników do drugiej części, która będzie realizowana podczas objazdu naukowego w Egipcie. Podczas tych zajęć zajmiemy się dziejami regionu Dolnej Nubii od prehistorii do czasów tzw. Wielkiej Kampanii Nubijskiej w latach 60-tych XX wieku. Do przedstawienia kultur nubijskich posłuży głównie materiał archeologiczny. Będą to zarówno całe stanowiska, jak i zabytki architektury i sztuki oraz przedmioty użytku codziennego. Kontekst historyczny przybliżony zostanie poprzez omówienie wybranych źródeł pisanych dotyczące zarówno historii Nubii w tym czasie, jak i różnych aspektów jej kultury i religii oraz kontaktów z Egiptem. Poruszone zostaną również aspekty społeczne i etyczne archeologii na przykładzie działań podjętych w ramach tzw. Wielkiej Kampanii Nubijskiej.

1. Nubia jako region - geografia, warunki naturalne kiedyś i dziś

2. Historia badań 1 - pierwsze relacje podróżników i badania do Pierwszej Kampanii Nubijskie

3. Historia badań 2 - tzw. Wielka Kampania Nubijska

4. Historia badań 3 - współczesne badania Dolnej Nubii

5. Epoka Neolitu - jedność kulturowa Doliny Nilu i kształtowanie się relacji w epoce powstawania państwowości

6. Starcie Gigantów - relacje Egiptu i Nubii w epoce Średniego Państwa i królestwa Kermy

7. Nubia pod panowaniem egipskim w epoce Nowego Państwa

8. Ozdyskanie niepodległości i rekonkwista w epoce napatańskiej

9. Nowi sąsiedzi na północy 1 - relacje z Egiptem Ptolemeuszy

10. Nowi sąsiedzi na północy 2 - relacje z Egiptem Rzymian

11. Powstanie królestwa Nobadii

12. Chrystianizacja Dolnej Nubii

13. Relacje z Egiptem Bizantyjskim

14. Dolna Nubia a świat Islamu

15. Współcześni Nubijczycy

Egipt zapomniany, czyli Michała hr. Tyszkiewicza dziennik podróży do Egiptu i Nubii (1861-62), opr. A. Niwiński, Warszawa 1994

Sękowski, J.J. Podróż w Nubii i wyższej Etiopii 1821, Kraków 2018

W. Y. Adams, Nubia. Corridor to Africa, Princeton 1977

D. N. Edwards, The Nubian Past. An Archaeology of Sudan, Londyn 2004

J. Gohary, Guide to the Nubian Monuments on Lake Nasser, Kair – Nowy Jork 1998

D. Raue (red.), Handbook of Ancient Nubia. Berlin – Boston 2019 (https://doi.org/10.1515/9783110420388).

P. L. Shinie, Meroe, Warszawa 1986

L. Török, The Kingdom of Kush: Handbook of the Napatan-Meriotic Civilization, Lejda – Nowy Jork – Kolonia 1997

D. A. Welsby, The Medieval Kingdoms of Nubia. Pagans, Christians and Muslims along the Middle Nile, Londyn 2002

Szczegółowa literatura będzie podawana w trakcie zajęć.

– Student będzie znał różne źródła, metody ich interpretacji i teorie z zakresu różnych sfer kultur archeologicznych Dolnej Nubii.

[K_W02; K_W03; K_W05; K_W06; K_W08; K_W09; K_W11; K_W12; K_W14]

– Student będzie umiał zbudować swoją opinię na temat różnych aspektów kultur archeologicznych Dolnej Nubii.

[K_U01; K_U02; K_U03; K_U05; K_U09; K_U10; K_U11; K_U12; K_U13; K_U15; K_U17; K_U19; K_U20]

– Student pozna możliwości, jakie daje analiza zabytków dla rekonstrukcji kultury archeologicznych Dolnej Nubii i relacji z Egiptem.

– Student będzie świadomość uniwersalności niektórych aspektów kultur archeologicznych Dolnej Nubii pojawiających się również w innych kulturach i epokach.

[K_K02; K_K03; K_K04; K_K05; K_K06]

Na ocenę końcową składają się wynik zaliczenia ustnego na koniec kursu (70%) oraz ocena aktywności na zajęciach (30%).

Dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w ciągu semestru. Każda następna nieobecność powoduje konieczność ustnego zaliczenia odpowiedniej partii materiału. Brak usprawiedliwienia i zaliczenia zaległości będzie skutkował obniżeniem oceny końcowej o jeden stopień.