Historia Żydów w starożytności - egzamin

obowiązkowe

Egzamin obejmuje wiedzę na temat podstawowych faktów z historii politycznej Żydów w starożytności (od czasów biblijnych do VII w. n.e.), zmian kulturowych oraz typów religijności tego okresu. Studenci na egzaminie powinni wykazać się znajomością geografii w zakresie omawianych zagadnień.

Lektury źródłowe:

Rdz, Wj, jedna ks. prorocka (do wyboru); 1 Księga Machabejska; Józef Flawiusz, Wojna żydowska, (1 księga do wyboru).

Obowiązkowe lektury egzaminacyjne:

M. Liverani, Nie tylko Biblia. Historia starożytnego Izraela, Warszawa 2010

I Finkelstein, N.A. Silberman, Dawid i Salomon, Warszawa 2006

P. Schäfer, The History of the Jews in Antiquity, London-New York 1995

M. Sartre, Wschód rzymski, Wrocław 1997, ss. 392-452

GŁÓWNE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE:

1. Struktura klientalna Kanaanu epoki amarneńskiej

2. Różnorodność etniczna i społeczna czasów etnogenezy Izraela

3. Kanaan wobec ‘nowej’ ludności (Ludy Morza, Aramejczycy)

4. Mechanizmy państwotwórcze – Izrael Omrydów

5. Izrael w VIII wieku – nowe zjawiska społeczne i religijne

6. Juda i południe Palestyny – od wasala Izraela do wasala Asyrii

7. Pax Assyriaca (VII wiek) – epoka wzrostu Judy

8. Religie Kanaanu – politeizm lokalny, jahwizm oraz początki monoteizmu

9. Niewola babilońska jako epoka formatywna

10. Epoka perska i początki judaizmu

11. Powstanie Machabeuszy i państwo Hasmonejskie.

12. Palestyna i diaspora żydowska w czasach panowania Heroda Wielkiego.

13. Palestyna jako prowincja rzymska: organizacja prowincji przed 66 r. i po stłumieniu powstania, rebelie antyrzymskie, Grecy i Żydzi w miastach Palestyny.

14. Żydzi w miastach Imperium – ograniczenia źródłowe.

15. Od „szkoły w Jawne” do ruchu rabinicznego w IV wieku.

16. Najważniejsze miejsce kultu w Palestynie okresu rzymskiego do czasów późnego antyku (synagogi w Galilei, miejsca we współczesnym Izraelu).

17. Państwo rzymskie i Żydzi: ustawodawstwo rzymskie w stosunku do Żydów od Cezara do Kodeksu Teodozjusza.

18. Żydzi i chrześcijanie: wzajemne zależności od czasów historycznego Jezusa do redakcji Talmudu Babilońskiego.

19. Diaspora żydowska poza granicami Imperium.

20. Najazdy Persów i przyjście Arabów.

Wiedza

- ma zaawansowaną, uporządkowaną chronologicznie i tematycznie wiedzę o dziejach Żydów i Izraela w starożytności;

- opanował fachową terminologię z zakresu dziejów Izraela, jak też podstawową terminologię nauk humanistycznych i społecznych;

- ma podstawową wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej badań nad historią Żydów w starożytności;

- zna różne kierunki badań nad dziejami Żydów w starożytności;

Umiejętności

- samodzielnie zdobywa i utrwala wiedzę w sposób uporządkowany i systematyczny;

- definiuje, objaśnia i stosuje poprawnie w mowie podstawowe terminy fachowe właściwe dla badań nad dziejami Żydów w starożytności;

- potrafi wskazać związki przyczynowo-skutkowe i dostrzega diachroniczną strukturę przeszłości;

- potrafi sformułować logiczną i przejrzystą wypowiedź na wskazany temat z zakresu dziejów starożytnego Izraela;

- formułuje tezy i argumentuje z wykorzystaniem poglądów różnych autorów prac historycznych w zakresie znanej mu literatury fachowej dotyczącej dziejów Żydów w starożytności;

Kompetencje społeczne

- ma świadomość zakresu swojej wiedzy na temat wybranej epoki i dostrzega potrzebę jej uzupełniania;

- uznaje i szanuje różnice punktów widzenia determinowane różnym podłożem narodowym i kulturowym;

- okazuje zrozumienie dla świata wartości i postaw ludzi w starożytności;

- dostrzega związki starożytności z późniejszymi epokami i teraźniejszością;

- wykazuje odpowiedzialność w przedstawianiu obrazu dziejów zgodnego z aktualnym stanem wiedzy historycznej.

Indywidualne w zależności od osoby egzaminatora.