Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Teoria i historia sztuk pięknych w kontekście porównawczym

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3001-P1A3BL-B1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Teoria i historia sztuk pięknych w kontekście porównawczym
Jednostka: Instytut Literatury Polskiej
Grupy: Harmonogram zajęć - filologia polska, st. stacjonarne, pierwszego stopnia, III rok
Minimum programowe specjalności: Literatura i kultura polska w perspektywie europejskiej i światowej
Przedmioty obowiązkowe dla III roku specjalności LiKPwPEiŚ - stacjonarne 1-go stopnia
Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...)
Punkty ECTS i inne: 1.50 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Wykład prezentuje wybrane zagadnienia z zakresu teorii i historii relacji między literaturą i sztukami pięknymi (malarstwem, grafiką, rzeźbą i architekturą) w perspektywie porównawczej obejmującej zestawienie dwóch najważniejszych europejskich kręgów kulturowych - łacińskiego i bizantyjskiego. Przedstawia najważniejsze idee określające podobieństwa, różnice oraz wzajemne zależności między sztukami w obszarach kulturotwórczych Rzymu (wraz z tradycją estetyczną, duchową i polityczną Zachodu) i Cesarstwa Bizantyjskiego (wraz z dziedzictwem artystycznym, duchowym i politycznym Wschodu).

Pełny opis:

Badania porównawcze literatury i sztuk pięknych jawią się jako odłam obszernego dyskursu interdyscyplinarnego, obejmującego wiedzę na temat zależności między słowem i obrazem od starożytności (Simonides, Platon, Arystoteles, Horacy) aż po współczesność (tzw. nauka o motywach – Stefania Skwarczyńska, Elizabeth Frenzel; ikonologia – Ernst Casirer, Ervin Panofsky; semiologia – Roland Barthes itd.). Biorą one pod uwagę różne typy oraz przypadki relacji między piśmiennictwem a przedstawieniami wizualnymi (malowidła, ikony, które obrazują lub interpretują teksty, utwory literackie [dyskurs biblijny, mistyczny, historyczny, fantastyczny, fantasmagoryczny etc.] stanowiące bądź dokładnie odtwarzające dzieła plastyczne; teksty literackie odzwierciedlające techniki, kolorystykę, układy przestrzenne charakterystyczne dla sztuk wizualnych; utwory literackie podejmujące wspólne tematy lub motywy z dziełami plastycznymi itp.). Poszczególne rodzaje związków słowa z obrazem, obrazu ze słowem (synteza, korespondencja sztuk etc.), zostaną zilustrowane konkretnymi przykładami.

Efekty uczenia się:

Zajęcia mają na celu kształtowanie wrażliwości estetycznej studentów.

Po ukończeniu zajęć student:

1) zna i rozumie:

- zjawiska estetyczne charakterystycznych dla pogranicza sztuk;

2) potrafi:

- dostrzegać w literaturze symbolikę, topikę, struktury przestrzenne i inne środki wyrazu możliwe do rozpoznania również w malarstwie, grafice, rzeźbie oraz architekturze;

3) jest gotów do:

- samodzielnej analizy porównawczej utworu literackiego i dzieła plastycznego

- rozwijania umiejętności dostrzegania, analizowania i precyzyjnego określania różnych rodzajów relacji zachodzących między sztukami.

Metody i kryteria oceniania:

Zaliczenie na podstawie pisemnego testu kontrolnego.

Dozwolone są dwie nieobecności na wykładzie oraz dwie nieobecności na ćwiczeniach. Nadprogramowe nieobecności muszą zostać odpracowane w sposób ustalony z prowadzącym zajęcia.

Szacowany nakład pracy studenta:

- udział w wykładzie: 30 godzin (1 ECTS)

- przygotowanie do testu zaliczeniowego: 15 godzin (0,5 ECTS)

Jeśli student chce (na potrzeby pracy zaliczeniowej lub prac cząstkowych) skorzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, musi:

a. uzyskać na to zgodę osoby prowadzącej zajęcia,

b. uzgodnić z osobą prowadzącą zajęcia cele i zakres wykorzystania narzędzi

sztucznej inteligencji.

2. Student nie może korzystać z narzędzi sztucznej inteligencji, aby redagować prace w języku polskim, chyba że osoba prowadząca zajęcia się na to zgodzi.

3. Jeśli student wykorzysta narzędzia sztucznej inteligencji:

a. bez zgody osoby prowadzącej zajęcia lub

b. w sposób z nią nieuzgodniony,

osoba prowadząca zajęcia stosuje procedury analogiczne do tych stosowanych w procedurze antyplagiatowej. Procedury te opisała Uniwersytecka Rada ds. Kształcenia w uchwale nr 14.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (zakończony)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 44 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Olaf Krysowski, Katarzyna Westermark
Prowadzący grup: Olaf Krysowski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Literatura:

Baudelaire Charles, O sztuce, przeł. J. Guze, wstęp J. Starzyński, Wrocław 1961.

Barthes Roland, Mit i znak. Eseje, oprac. J. Błoński, Warszawa 1970.

Broch Herman, Kilka uwag o kiczu i inne eseje, Warszawa 1998.

Dziadek Adam, Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice 2004.

Encyklopedia kultury bizantyńskiej, red. O. Jurewicz, Warszawa 2002.

Escoubas Eliane, Iconology and Ontology of the Image, “Leitmotiv” 2005-2006 nr 5, s. 125-134.

Evdokimov Paul, Prawosławie, przeł. J. Klinger, Warszawa 2003.

Haussig Hans-Wilhelm, Historia kultury bizantyjskiej, przeł. T. Zabłudowski, Warszawa 1969.

Historia chrześcijaństwa. Religia - kultura - polityka, t. 4: Biskupi, mnisi i cesarze 610-1054, red. G. Dagron, P. Riche, A. Vauchez, red. wydania polskiego J. Kłoczowski, Warszawa 1999.

Jaroszyński Piotr, Metafizyka i sztuka, Warszawa 1996.

Jurewicz O. Historia literatury bizantyńskiej. Zarys, Wrocław 1984.

Kopczyński Krzysztof, Od romantyzmu ku erze nowych mediów, Kraków 2003.

Krug Grigorij, Myśli o ikonie, Białystok 1991.

Krysowski Olaf, Tradycja bizantyjska w twórczości Mickiewicza, Warszawa 2009.

Lessing Gotthold Ephraim, Laokoon czyli o granicach malarstwa i poezji, Wrocław 1962.

Mantzaridis Georgios, Przebóstwienie człowieka. Nauka świętego Grzegorza Palamasa w świetle tradycji prawosławnej, Lublin 1997.

Miejsca Wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej pod red. E. Balcerzana i S. Wysłouch, Warszawa 1985.

Młodopolska synteza sztuk pod red. H. Ratusznej i R. Siomy, Toruń 2010.

Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1500 roku, oprac. J. Białostocki, Gdańsk 2003.

Novalis, Uczniowie z Sais. Proza filozoficzna – studia – fragmenty, przeł. J. Prokopiuk, Warszawa 1984.

Okoń Waldemar, Sztuki siostrzane. Malarstwo a literatura w Polsce w drugiej połowie XIX wieku. Wybrane zagadnienia, Wrocław 1992.

Panofsky Erwin, Studies in Iconology. Humanistic Themes in the Art of the Renaissance, New York 1967.

Pogranicza i korespondencje sztuk. Studia pod red. T. Cieślikowskiej i J. Sławińskiego, Wrocław 1980.

Porębski Mieczysław, Ikonosfera, Warszawa 1972.

Praz Mario, Mnemosyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych, przeł. W. Jekiel, Warszawa 1981.

Ruchome granice literatury pod red. S. Wysłouch, B. Przymuszały, Warszawa 2009.

Runciman Steven, Teokracja bizantyjska, przeł. M. Radożycka-Paoletti, Katowice 2008.

Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce 1600-1700, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1994.

Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce 1500-1600, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1985.

Tofiluk Jerzy, Bizantyjski kanon ikonograficzny i jego adaptacja w krajach słowiańskich, „Elpis” 2011.

Tradycje bizantyjskie. Romantyzm i inne epoki, red. E. Kasperski, O. Krysowski, Warszawa 2014.

Ut pictura poesis pod red. M. Skwary i S. Wysłouch, Gdańsk 2006.

Walter Christopher, Sztuka i obrządek Kościoła bizantyńskiego, przeł. K. Malcharek, Warszawa 1992.

Weisstein Ulrich, Literatura i sztuki wizualne, przeł. B. Janke-Cabańska, w: Antologia zagranicznej komparatystyki literackiej pod red. Haliny Janaszek Ivanićkowej, Warszawa 1997, s. 288-302.

Wysłouch Seweryna, Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994.

Zakrzewski Kazimierz, Historia Bizancjum, Kraków 2007.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-2c23f7018 (2025-06-12)