Kinofilia, czyli jak kochać kino

fakultatywne

Konwersatorium ma charakter warsztatowy, który zakłada aktywny i twórczy udział osób uczestniczących w zajęciach (zabieranie głosu w dyskusjach, prowadzenie rozmów z zaproszonymi gośćmi, prezentowanie wyników swoich badań przed grupą).

Zajęcia mają charakter konwersatoryjno-warsztatowy i poświęcone są różnym przejawom kinofilii, traktowanej zarówno jako zjawisko historyczne, jak i charakterystyczne dla najnowszych praktyk z obszaru mediów społecznościowych i sztuki nowych mediów. Podczas kilku pierwszych zajęć będziemy pracować na tekstach, zastanawiając się nad historycznymi i kulturowymi kontekstami kinofilii oraz nad możliwym teoretycznym umocowaniem tego zjawiska. Ustalenia teoretyczne i historyczne zostaną następnie skonfrontowane z analizą konkretnych strategii kinofilskich. Pomogą nam w tym z jednej strony spotkania z zaproszonymi gośćmi (m.in. krytykami/krytyczkami filmowymi, artystkami/artystami, animatorkami/animatorami kultury filmowej), z drugiej - prezentacje przygotowane przez studentki i studentów. Głównym celem zajęć jest odpowiedź na pytanie nie o to, za co kochamy kino, ale - w jaki sposób tę miłość wyznajemy i praktykujemy.

Plan zajęć zostanie przedstawiony i omówiony podczas pierwszego spotkania, jego ostateczny kształt jest bowiem uzależniony zarówno od gości, którzy zgodzą się wziąć udział w konkretnych zajęciach, jak i od propozycji studentek i studentów, którzy przygotują prezentacje.

Zasadniczo zajęcia dzielą się na dwa typy:

I. Zajęcia teoretyczne

W tym bloku zajęć skupimy się na pracy z tekstami, by uporządkować historyczne konteksty kinofilii oraz wprowadzić pojęcia z zakresu teorii filmu, które ułatwiają problematyzację tego zjawiska. Zajmiemy się m.in. takimi kwestiami:

- pionierzy ruchomego obrazu jako pre-kinofile;

- awangardowe źródła kinofilii;

- środowisko francuskiej Nowej Fali jako modelowy przykład kinofilii;

- strategie kinofilskie w świetle polityki autorskiej oraz teorii kina gatunków i kina kultowego;

- autotematyzm filmowym jako wyraz fascynacji estetycznymi, technicznymi i intelektualnymi możliwościami medium;

- kinofilia jako doświadczenie zbiorowe i indywidualne;

- kinofil opuszcza salę kinową: telewizja, wideo, internet jako nowe media kinofilskie;

- najnowsze popularne i artystyczne strategie kinofilskie.

II. Zajęcia analityczne

W tym bloku zajęć będziemy próbować zastosować ustalenia teoretyczne do analizy konkretnych (historycznych i najnowszych) przejawów kinofilii. Zaproszeni goście (praktyczki i praktycy) opowiedzą o źródłach własnej fascynacji kinem i o jej - przede wszystkim zawodowych, ale też w niektórych przypadkach artystycznych - skutkach. Podczas zajęć będziemy również analizować wybrane przez studentki i studentów projekty artystyczne, społeczne czy "fanowskie", które wydają się potwierdzać żywotność tradycji kinofilskiej. Na pewno przyjrzymy się w tym kontekście bliżej:

- projektom artystycznym (przede wszystkim z obszaru kina awangardowego i interaktywnego), które podejmują temat kinofilii;

- blogom i vlogom filmowym;

- współczesnej krytyce filmowej i czasopismom filmowym;

- esejom wizualnym;

- stronom fanowskim w internecie oraz pozasieciowym społecznościom fanów;

- turystyce filmowej;

- festiwalom filmowym i Dyskusyjnym Klubom Filmowym;

- muzeom kinematografii i innym instytucjom zajmującym się archiwizacją i digitalizacją zbiorów filmowych (np. Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny czy Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy).

Program zajęć będzie w dużej mierze oparty na przygotowanych przez osoby studiujące prezentacjach, które pozwolą nam zająć się również mniej oczywistymi, bardziej zindywidualizowanymi, niekiedy ulotnymi przejawami współczesnej kinofilii.

Pełna lista lektur zostanie przedstawiona na początku semestru - wszystkie teksty udostępniane będą w postaci skanów na platformie google classroom.

Literatura podstawowa:

- Tadeusz Miczka, Marzenia o „kinie na wolności”. Krótka historia futuryzacji polskiego filmu, w: Polska kultura filmowa do 1939 roku, red. Jolanta Lamann-Zajicek, Łódź 2003.

- Germaine Dulac, Istota kina – wizualizacja myśli oraz Jalu Kurek, Kino – zwycięstwo naszych oczu, w: Europejskie manifesty kina. Antologia, red. Andrzej Gwóźdź, Warszawa 2002.

- Tadeusz Lubelski, Kinofilia, czyli wyłonienie się grupy, w: tegoż, Nowa Fala. O pewniej przygodzie kina francuskiego, Kraków 2001.

- Richard Roud, Children of the Cinematheque, w: tegoż, A Passion for Films. Henri Langlois and the Cinematheque Francaise, Baltimore - London 1999.

- Thomas Elsaesser, Kinofilia albo pożytki z odczarowania, „Panoptikum” 2012, nr 11.

- Peter Krämer, „Szanowny Panie Reżyserze...”: listowne reakcje widowni na film „2001: Odyseja kosmiczna” w późnych latach sześćdziesiątych, w: Badania widowni filmowej. Antologia przekładów, red. Konrad Klejsa, Magdalena Saryusz-Wolska, Warszawa 2014.

- Nico Baumbach, Kinofilia, czyli wszystko na co niebo pozwoli, „EKRANy” 2014, nr 6.

- Barbara Klinger, Współczesny kinofil: kolekcjonowanie filmów w erze post-wideo, „Kultura Współczesna” 2008, nr 4.

Literatura uzupełniająca:

- Marcin Adamczak, "Nie wychodząc z domu", „EKRANy” 2015, nr 1 (23).

- "Cinephilia: Movies, Love and Memory", ed. Marijke de Valck, Malte Hagener, Amsterdam University Press, Amsterdam 2005.

- Douglas Cunningham, „It’s all there, it’s no dream”: „Vertigo” and the redemptive pleasure of the cinephilic pilgrimage, „Screen” 2008, vol. 49, nr 2.

- Rafał Koschany, "Dziecięca kinofilia", "Kwartalnik Filmowy" 2013, nr 81.

- Iwona Kurz, „I got you tube”. Kino a serwis YouTube.com – odmiany kinofilii, w: Pogranicza audiowizualności. Parateksty kina, telewizji i nowych mediów, red. Andrzej Gwóźdź, Universitas, Kraków 2010.

- Małgorzata Pawłowska, Fandom: historia miłosna, „EKRANy” 2014, nr 3-4 (19-20).

- Małgorzata Radkiewicz, "Kreacyjna kinofilia", „EKRANy” 2015, nr 3–4 (25–26),

- Jonathan Rosenbaum, "Goodbye Cinema, Hello Cinephilia. Film Culture in Transition", University of Chicago Press, Chicago – London 2010.

- Rodanthi Tzanelli, Konstruowanie filmowego turysty. „Przemysł znakowy” w trylogii „Władca Pierścieni”, w: Badanie widowni filmowej. Antologia przekładów, red. Konrad Klejsa, Magdalena Saryusz-Wolska, Warszawa 2014.

- Bartosz Zając, Esej audiowizualny – w stronę historii, w: Paradygmaty współczesnego kina, red. Ryszard W. Kluszczyński, Tomasz Kłys, Natasza Korczarowska- Różycka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015.

Osoba studiująca zna i rozumie:

- w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty historii kultury filmowej;

- podstawowe media i środki transmisji kultury (słowo, obraz, widowisko) oraz ich wpływ na kształt procesu kulturowego;

- w stopniu zaawansowanym wybrane aspekty kultury wizualnej i filmowej oraz relacje między nimi;

- metody analizy oraz interpretacji praktyk i tekstów kultury;

- wybrane nurty i narzędzia historii sztuk wizualnych i filmu;

- mechanizmy działania współczesnych instytucji kultury i organizacji pozarządowych działających w kulturze.

Osoba studiująca potrafi:

- wykorzystać posiadaną wiedzę, by samodzielnie wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować, integrować informacje z różnorodnych źródeł i wykorzystywać je w samodzielnych projektach badawczych;

- interpretować zgromadzony materiał uwzględniając kontekst historyczny, społeczny i polityczny;

- określać znaczenie medialnego charakteru praktyk i przekazów kulturowych dla ich treści i funkcji;

- wykorzystywać metodologię badawczą oraz narzędzia (także cyfrowe) nauk humanistycznych oraz prezentować i syntetyzować uzyskane tymi metodami dane;

- zabierać głos w dyskusji stosując poprawne strategie argumentacyjne i operacje logiczne;

- inicjować i prowadzić badawcze prace zespołowe; współdziałać w zespole z innymi osobami; organizować pracę indywidualną i zespołową.

Osoba studiująca jest gotowa do:

- krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści;

- przyjęcia postawy szacunku i badawczej ciekawości wobec różnorodnych zjawisk kultury w tym używania zdobytej wiedzy do rozwiązywania zaobserwowanych problemów oraz zasięgania opinii ekspertów;

- zaangażowania w dialog społeczny i międzykulturowy ze zrozumieniem i empatią;

- samodzielnego, twórczego i przemyślanego działania w kulturze;

- angażowania się w prace zespołowe ze świadomością wagi wspólnego działania i etyczną odpowiedzialnością;

- dążenia do upowszechniania i otwartości zasobów wiedzy.

Podstawowym warunkiem zaliczenia semestru jest uczestniczenie w zajęciach: osoba studiująca ma prawo do dwóch nieobecności w semestrze. Osoba mająca od trzech do pięciu nieobecności w semestrze musi zaliczyć je w sposób określony przez osobę prowadzącą zajęcia. UWAGA: nieobecność na więcej niż pięciu zajęciach skutkuje niedopuszczeniem do zaliczenia zajęć. Ocena na zaliczenie zostanie wystawiona na podstawie aktywności (OA) oraz przygotowanej przez studentkę/studenta prezentacji omówionej podczas zajęć.