Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Język i medycyna

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3003-C2K-GO1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Język i medycyna
Jednostka: Instytut Języka Polskiego
Grupy:
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Celem konwersatorium jest zapoznanie uczestników z różnymi formami obecności języka w medycynie (i medycyny w języku) oraz zainteresowanie interdyscyplinarnym obszarem badawczym, wyznaczonym przez zbliżenie medycyny i humanistyki. Podczas zajęć poznamy m.in. podstawowe pojęcia komunikacji medycznej i poszukamy najważniejszych językowych aspektów relacji między pacjentem i personelem medycznym. Zastanowimy się nad tym, jak „zwykli ludzie” (którzy są lub bywają pacjentami) mówią o kluczowych zjawiskach kojarzonych z medycyną (choćby takich jak: choroba, zdrowie, ból i inne wrażenia fizyczne), jakich środków dostarcza im system języka polskiego i czy/jak ich język różni się od języka medycyny jako nauki. Szczególną uwagę poświęcimy metaforze i jej funkcjom: w medycynie, w komunikacji medycznej i w doświadczaniu choroby. Wreszcie będziemy czytać i analizować wybrane teksty w nurcie medycyny narracyjnej (w ujęciu Rity Charon).

Pełny opis:

Wybrane szczegółowe zagadnienia omawiane podczas zajęć:

1. Język wobec medycyny, komunikacji medycznej i fenomenu choroby – rozpoznanie zagadnienia

2. Funkcje języka i wypowiedzi w kontekście medycznym (w tym terapeutyczna funkcja słowa)

3. Komunikacja werbalna i niewerbalna w relacji lekarz – pacjent

4. Perspektywa pacjenta i stereotypizacja chorób utrwalona w języku

5. Ujęzykowienie doświadczenia bólu i choroby we współczesnej polszczyźnie

6. Metafora w medycynie i w komunikacji medycznej

7. Medykalizacja, genetyzacja i inne formy przenikania wiedzy i terminologii naukowej do języka ogólnego

8. Profesjolekty medyczne

9. Konteksty medycyny humanistycznej / humanistyki medycznej: wprowadzenie do medycyny narracyjnej

10. Medycyna narracyjna w praktyce klinicznej i w dydaktyce

Zakres tematów oraz dobór tekstów mogą się zmienić, zgodnie z potrzebami grupy i dynamiką zajęć.

Literatura:

Broyard A., 2010, Upojony chorobą. Zapiski o życiu i śmierci, tłum. A. Nowakowska, Wołowiec.

Charon R., Narrative Medicine. Honoring the Stories of Illness, Oxford University Press, New York.

Charon R. i in., 2017, The Principles and Practice of Narrative Medicine, Oxford University Press, New York.

Chojnacka-Kuraś M., 2016, Semantyka bólu we współczesnej polszczyźnie, Warszawa.

Chojnacka-Kuraś M., (red.), 2019, Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej, Warszawa. (wybrane teksty, szczególnie z części „Medycyna narracyjna w ujęciu metodologicznym”)

Chojnacka-Kuraś M., 2019, Kiedy WALKA staje się PODRÓŻĄ. O przeobrażeniach metafor opisujących doświadczenie chorowania z uwzględnieniem typu i fazy choroby, [w:] „Prace Filologiczne” LXXIII, s. 33-48.

Domaradzki J., 2013, O skrytości zdrowia. O problemach z konceptualizacją pojęcia zdrowie, [w:] „Hygeia Public Health” 48(4), s. 408-419.

Doroszewski J., 2019, Odmiany języka medycyny, [w:] Językowe, prawne i dydaktyczne aspekty porozumiewania się z pacjentem, red. M. Kulus, A. Doroszewska, M. Chojnacka-Kuraś, Warszawa, s. 13-22.

Eichelberger W., Stanisławska I., 2013, Być lekarzem, być pacjentem. Rozmowy o psychologii relacji, Warszawa.

Grzegorczykowa R., 2007, O terapeutycznej funkcji mowy na tle innych funkcji wypowiedzi, [w:] Językowe, psychologiczne i etyczne aspekty komunikacji lekarza z pacjentem, red. A. Markowski, J. Majkowski, J. Meder, J. Doroszewski, warszawa, s. 7-16.

Kiełkiewicz-Janowiak A., 2021, „Pacjent nie współpracuje”. Socjopragmatyka (nie)porozumienia w ochronie zdrowia, [w:] „Poradnik Językowy” 8, s. 7-22.

Kaczkowski J., Jabłońska K., 2017, Żyć aż do końca. Instrukcja obsługi choroby, Warszawa.

Kalanithi P., 2016, Jeszcze jeden oddech, tłum. Ł. Małecki, Kraków.

Komunikacja medyczna dla studentów i lekarzy, red. M. Nowina-Konopka, W. Feleszko, Ł. Małecki, Kraków 2018.

Marczewska M., 2018, Zdrowie w świetle danych językowych, [w:] Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, red. S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura. B. Żywicka, s. 189-203.

Porozumienie z pacjentem. Relacje i komunikacja, red. red. J. Doroszewski, M. Kulus, A. Markowski, Warszawa 2014. (wybrane rozdziały:1, 2, 3, 4 i 5, s. 13-84)

Reszka P., 2018, Mali bogowie 2. Jak umierają Polacy, Warszawa.

Rybarkiewicz D., 2017, Metafora w działaniu, Łódź.

Semino E. Demjén Z., Demmen J., Koller V., Payne S., Hardie A., Rayson P., 2015, The online use of Violence and Journey metaphors by patients with cancer, as compared with health professionals: a mixed methods study, [w:] „BMJ Supportive & Palliative Care” (doi:10.1136/bmjspcare-2014- 000785)

Silverman J., Kurtz S., Draper J., Umiejętności porozumiewania się z pacjentami, tłum. M. Lewandowska, Kraków 2018.

Sontag S., 2016, Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory, Kraków (lub inne wydanie).

Stec M., 2007, Konceptualizacja pojęcia choroba w polszczyźnie, [w:] „Poradnik Językowy” 1, s. 20-32.

Szawarski Z., 2007, Terapeutyczna funkcja słowa: implikacje etyczne, [w:] Językowe, psychologiczne i etyczne aspekty..., s. 25-34.

Szczeklik A., 2002, Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki, Kraków.

Szczeklik A., 2007, Kore. O chorych, chorobach i poszukiwaniu duszy medycyny, Kraków.

Szubert M., 2019, Narracyjność choroby i nadejście medycyny jutra, [w:] „Kultura Współczesna” 4 (Homo medicus. Narracje humanistyczne w naukach medycznych), Warszawa, s. 76-92.

Zawisławska M., 2011, Metafora w języku nauki. Na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa.

Żukowska A., 2019, Mięcho, Kraków.

Efekty uczenia się:

Po zakończeniu zajęć studenci:

- stosują podstawowe pojęcia z zakresu komunikacji medycznej i medycyny narracyjnej

- rozróżniają perspektywę pacjenta i perspektywę biomedyczną w postrzeganiu choroby

- analizują i krytycznie oceniają metafory odnoszące się do zjawiska choroby i wykorzystujące chorobę jako domenę źródłową

- określają podstawowe funkcje wypowiedzi w kontekście medycznym

- charakteryzują rolę języka w komunikacji medycznej

- rozpoznają zjawisko medykalizacji w tekstach

- analizują i interpretują teksty w nurcie medycyny narracyjnej

Metody i kryteria oceniania:

Na zajęciach będziemy omawiać przypadki, dyskutować i pracować z tekstami (indywidualnie i grupowo); pojawią się także elementy wykładu.

Podstawą zaliczenia zajęć (na ocenę) są:

- obecność i aktywność na zajęciach (dopuszczalne są 2 nieusprawiedliwione nieobecności)

- przygotowanie pracy semestralnej (może to być projekt indywidualny lub grupowy: 2-3 osoby): wybrany tekst (np. literacki, publicystyczny) zinterpretowany w perspektywie medycyny narracyjnej lub w kontekście któregoś z omawianych tematów.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)