Literatura Bułgarii I

obowiązkowe

w sali

Zajęcia prezentują najważniejsze zjawiska w historii literatury bułgarskiej od jej początków do końca XIX wieku, z uwzględnieniem kontekstów społecznych i kulturowych, w jakich kształtowała się ta literatura.

Przedmiot stanowi część cyklu poświęconego literaturze Bułgarii rozpatrywanej z perspektywy kształtowania się kanonu kulturowego, z uwzględnieniem uwarunkowań historycznych, cywilizacyjnych i estetycznych. Procesy literackie i powstające w ich ramach teksty są postrzegane jako świadectwa formowania się świadomości i tożsamości narodowej.

Celem przedmiotu jest ukazanie dynamiki procesu historyczno-literackiego, rozpiętego pomiędzy dążeniem do ustanowienia odrębności (wskazanie tego, co w twórczości literackiej specyficzne, rodzime, swojskie) a otwarciem na oddziaływania zewnętrzne (rola centrów kulturowych, stanowiących punkt odniesienia dla kultury kraju specjalności).

Zajęcia w części pierwszej obejmują dzieje piśmiennictwa od jego początków do pierwszej połowy XIX wieku. Przedmiot skoncentrowany jest wokół pytania o wspólnoty – wyznaniowe, regionalne, etniczne, narodowe, środowiskowe, państwowe – które w toku dziejów stawały się podmiotem określonych działań w sferze literatury, a tym samym uznawane są za zbiorowości współtworzące lub znacząco oddziałujące na kulturę literacką w Bułgarii.

Wybrana literatura podstawowa (lista będzie uzupełniana w trakcie zajęć):

1) Leksykon tradycji bułgarskiej, red. naukowa G. Szwat-Gyłybowa, konsultacja naukowa A. Naumow, Warszawa 2011.

2) Златен ключ на класическата българска художествена литература. Том първи: Средновековна българска литература IX-XVIII век. Произведения, бележки, обща редакция и съставителство Х. Славов, София 2001.

3) История на българската средновековна литература, съставител А. Милтенова, София 2009.

4) Старобългарска литература. Енциклопедичен речник, съставител Д. Петканова, Велико Търново 2003.

5) Pasterze wiernych Słowian, oprac. A. Naumow, Kraków 1985.

6) Siedem niebios i ziemia, oprac. T. Dąbek-Wirgowa, Warszawa 1983.

7) Ziemscy aniołowie i niebiańscy ludzie. Anachoreci w bułgarskiej literaturze i kulturze, oprac. G. Minczew, Białystok 2002 .

8) T. Dąbek-Wirgowa, Historia literatury bułgarskiej, Wrocław 1980.

9) S. Waklinow, Kultura starobułgarska (VI-XI wiek), Warszawa 1984.

10) A. Naumow, Biblia w strukturze utworów cerkiewnosłowiańskich, Kraków 1983.

11) A. Naumow, Apokryfy w systemie literatury cerkiewnosłowiańskiej, Wrocław 1976.

12) L. Bartelski, Jeździec z Madary: szkice o ziemi bułgarskiej, Warszawa 1963.

13) Najstarsze druki cerkiewnosłowiańskie i ich stosunek do tradycji rękopiśmiennej: materiały z sesji, Kraków 7–10 XI 1991, red. Jerzy Rusek, Wiesław Witkowski i Aleksander Naumow, Kraków 1993.

14) VIII Kolokwium Slawistyczne Polsko-Bułgarskie, red. nauk. Mariola Walczak-Mikołajczakowa, Gniezno 2001.

15) Między kulturą „niską” a „wysoką”: zjawiska językowe, literackie, kulturowe. Pamięci prof. dr hab. Teresy Dąbek-Wirgowej. Materiały z Konferencji Naukowej Łódź, 28–29 marca 2000, red. M. Korytkowska, Z. Darasz, G. Minczew, Łódź 2001.

16) G. Minczew, Święta księga – ikona – obrzęd. Teksty kanoniczne

i pseudokanoniczne a ich funkcjonowanie w sztuce sakralnej i folklorze

prawosławnych Słowian na Bałkanach, Łódź 2003.

17) G. Szwat-Gyłybowa, Haeresis bulgarica w bułgarskiej świadomości

kulturowej XIX i XX wieku, Warszawa 2005.

18) Złota moneta za słowo: bułgarskie bajki i legendy ludowe, wybór i wstęp

Georgi Minczew, przeł. Agata Kawecka et al., il. Małgorzata Beata Piechowiak,

Łódź 2006.

19) M. Skowronek, „Świat cały ma Cię za obrońcę”: Michał Archanioł

w kulturze Słowian prawosławnych na Bałkanach, Łódź 2008.

20) Biblia Slavorum Apocryphorum. Novum Testamentum. Materiały z Mię-

dzynarodowej Konferencji Naukowej (Łódź, 15–17 maja 2009), red. Georgi

Minczew, Ivan Petrow, Małgorzata Skowronek, Łódź 2009.

21) Chrześcijański Wschód i Zachód: formy dialogu, wzory kultury, kody pamięci, red. nauk. Izabela Lis-Wielgosz, Wojciech Jóźwiak, Poznań 2012.

22) А. Стойкова, Физиологът в южнославянските литератури, София 1994.

Student/ka zna i rozumie:

- w zaawansowanym stopniu wzajemne powiązania między sztuką, literaturą, językiem, polityką oraz ich historyczne konteksty

- w zaawansowanym stopniu procesy historycznoliterackie i ich historyczno-społeczne uwarunkowania w Bułgarii

- związki między kształtowaniem się i aktualnym stanem kultury bułgarskiej a kulturowym i instytucjonalnym kontekstem europejskim

Student/ka potrafi:

- przeprowadzić samodzielną analizę i interpretację wybranego zjawiska w kulturze bułgarskiej

Student/ka jest gotowa/gotów do:

- respektowania zasad komunikacji społecznej charakterystycznych dla kultury bułgarskiej

1) aktywne uczestnictwo w zajęciach: udział w dyskusjach, samodzielna praca nad wybranymi zagadnieniami literackimi

2) egzamin ustny w sesji letniej - zawiera 2 pytania problemowe weryfikujące umiejętności oraz jedno zagadnienie opracowane wcześniej przez studenta/studentkę (ocena z egzaminu ustnego może zostać podniesiona w sytuacji aktywnej pracy na zajęciach w trakcie roku akademickiego)

3) Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. W związku z tym, że jedną z podstawowych umiejętności zdobywanych na kierunkach studiów organizowanych na Wydziale Polonistyki jest sprawne i profesjonalne posługiwanie się polszczyzną pisaną, a w szczególności stylem naukowym, zabrania się wykorzystywania systemów sztucznej inteligencji do przygotowania, korekty i redakcji tekstów. Studenci mogą posługiwać się narzędziami SI tylko w sytuacjach, w których prowadzący dopuszcza ich użycie. Sytuacją taką w przypadku zajęć Literatura Bułgarii jest korzystanie ze wsparcia SI w celu przekładu materiałów źródłowych wykorzystywanych na zajęciach.

4) Rozkład pracy studenta/studentki:

-uczestnictwo w zajęciach: 60 h – 2 ECTS

-przygotowanie do zajęć: 30 h - 2 ECTS

-przygotowanie do egzaminu ustnego: 30 h – 1 ECTS

łącznie: 5 ECTS

brak