Słowiańszczyzna w kulturze współczesnej

fakultatywne

Konwersatorium przeznaczone dla studentów/studentek pierwszego roku slawistycznych studiów licencjackich.

w sali

Konwersatorium poświęcone reminiscencjom i interpretacjom tradycji słowiańskiej w dwudziestowiecznych i dwudziestopierwszowiecznych koncepcjach światopoglądowych, praktykach społecznych i dziełach artystycznych.

Konwersatorium poświęcone reminiscencjom i interpretacjom tradycji słowiańskiej w dwudziestowiecznych i dwudziestopierwszowiecznych koncepcjach światopoglądowych, praktykach społecznych i dziełach artystycznych, które nawiązują do wyobrażeń Słowiańszczyzny kształtujących się od przełomu XVIII i XIX wieku na fali zainteresowania genezą i specyfiką narodów słowiańskich. Formy, jakie przyjmuje współcześnie tradycja słowiańska, będą omawiane w kontekście leżących u ich podstaw faktów kulturowych oraz towarzyszących im stereotypów. Cel tak zaplanowanych zajęć stanowi odpowiedź na pytanie o przyczyny żywotności i popularności tradycji słowiańskiej w czasach współczesnych.

Tematy zajęć:

Miejsce Słowiańszczyzny w kulturze europejskiej.

Słowiańskość między faktami a stereotypami.

Tradycja słowiańska a ideologia neopogańska:

- zadrugizm,

- rodzimowierstwo,

- turboslawizm.

Słowiańskie praktyki i obrzędy magiczne współcześnie:

- jasnowidzenie,

- dożynki,

- skanseny.

Powrót słowiańskich potworów:

- Baba Jaga,

- strzyga,

- wampir.

Podstawowa bibliografia:

Błażejewski Artur, Starożytni Słowianie, Wrocław 2007.

Bobrownicka Maria, Narkotyk mitu: szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych, Kraków 1995.

Brückner Aleksander, Mitologia słowiańska, Kraków 2021.

Gieysztor Aleksander, Mitologia Słowian, Warszawa 2008.

Janion Maria, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków 2006.

Kłoczkowski Jerzy, Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 2003.

Moszyński Kazimierz, Kultura ludowa Słowian. Część I. Kultura materialna, Warszawa 2009.

Moszyński Kazimierz, Kultura ludowa Słowian. Część II. Kultura duchowa, Warszawa 2010.

Mühle Eduard, Słowianie. Rzeczywistość i fikcja wspólnoty. VI–XV wiek, Warszawa 2020.

Strzelczyk Jerzy, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 1998.

Szyjewski Andrzej, Religia Słowian, Kraków 2003.

Urbańczyk Stanisław, Dawni Słowianie. Wiara i kult, Wrocław 1991.

Wolff Larry, Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie oświecenia, Kraków 2020.

Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów, red. M. Bobrownicka, L. Suchanek, F. Ziejka, Kraków 1997.

Słownik polskiej bajki ludowej, red. V. Wróblewska, https://bajka.umk.pl/

Na zajęciach student/studentka powinien/powinna zdobyć wiedzę o wybranych współczesnych sposobach przywoływania i reinterpretowania tradycji słowiańskiej z uwzględnieniem społecznych przyczyn jej popularności.

By zaliczyć zajęcia, należy:

- przygotować w wyznaczonym terminie wystąpienie ustne na temat uzgodniony z prowadzącym (na podstawie zaproponowanych przez niego lektur)

- napisać pracę zaliczeniową (na podstawie wspomnianego wystąpienia)

- zapoznać się z lekturami zadanymi przez prowadzącego na poszczególne zajęcia

- wykazać się merytoryczną aktywnością na zajęciach

- uczęszczać regularnie na zajęcia (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności, w przypadku większej liczby nieusprawiedliwionych nieobecności student/studentka zobowiązana będzie do napisania dodatkowych prac zaliczających

Ocena końcowa będzie wypadkową wymienionych aktywności ze szczególnym uwzględnieniem wystąpienia ustnego i pracy zaliczeniowej.