Logorytmika

obowiązkowe

Zajęcia zakładają uzyskanie sprawności rytmiczno-dźwiękowej u przyszłych terapeutów oraz dostarczenie im narzędzi w postaci aktywnych metod terapeutycznych.

w sali

Logorytmika jest programem terapeutycznym, skierowanym do dzieci z zaburzeniami mowy w płaszczyźnie segmentalnej i suprasegmentalnej, opartym na ćwiczeniach muzyczno-ruchowych. Łącząc w sobie zagadnienia związane z rytmem, iloczasem oraz rozróżnianiem i produkcją dźwięków o określonej wysokości i zamierzonych cechach dynamicznych stanowi jedną z metod rozwoju i terapii mowy. Poprzez synchronizowanie produkcji dźwiękowych z aktywnością motoryki ciała (dużej i małej) stanowi podstawę do kształtowania rozwoju koordynacji słuchowo-ruchowej niezbędnej w tworzeniu prawidłowych zachowań werbalnych. Zajęcia prowadzone warsztatowo.

Zajęcia z logorytmiki skierowane są do studentów logopedii i mają poszerzyć ich warsztat w aktywne metody kształtowania cech segmentalnych i suprasegmentalnych mowy. Opierają się na ćwiczeniach muzyczno-ruchowych stanowiących następnie podstawę do ćwiczeń słowno-rytmicznych. Metody logorytmiczne wywodzą się z założeń rytmiki Emila Jacques-Dalcroza, których istotą jest ścisły związek ruchu z muzyką oraz z działań pedagogicznych Carla Orffa, u którego zajęcia ruchowe łączą się z rytmizowanym mówieniem i śpiewem oraz charakterystycznym instrumentarium. Zadaniem ćwiczeń logorytmicznych jest uwrażliwienie dzieci na cechy akustyczne mowy i zwrócenie uwagi na zjawiska wspólne dla muzyki i wypowiedzi, czyli: rytm, tempo, wysokość dżwięku, głośność, akcent, frazowanie i artykulację. Efektem tych ćwiczeń jest kształtowanie ruchów całego ciała (makroruchów), które wpływają pośrednio na usprawnianie narządów mowy (mikroruchy).

Poprzez swoją specyfikę ćwiczenia logorytmiczne mogą być stosowane u dzieci z różnymi zaburzeniami: intelektualnymi, ruchowymi, artykulacyjnymi czy też słuchowo-rytmicznymi.

Tematy:

1. Wprowadzenie do zagadnienia: logorytmika, jej założenia i cele.

2. Rytmika w kształceniu poczucia rytmu.

3. Podstawowe pojęcia muzyczne wykorzystywane w logorytmice: rytm, tempo, metrum, dynamika, wysokość dźwięku. Ćwiczenia.

4. Podstawowe założenia rytmiki Emila Jaques Dalcroze'a i Carla Orffa. Instrumentarium orffowskie.

5. Ćwiczenia ruchowe jako dominująca forma aktywności w rozwoju i stymulacji mowy dziecka.

6. Rytmizacja wypowiedzi. Zmiany rytmu w czasie.

7. Ćwiczenia inhibicyjno- incytacyjne, metrorytmiczne, polirytmiczne.

8. Ćwiczenia podkreślające związek ruchu z muzyką oraz wspólnotę muzyki i wypowiedzi.

9. Śpiew - główny element kształtujący aparat głosotwórczy, regulujący oddech, usprawniający aparat artykulacyjny.

10. Piosenka jako podstawa zajęć logorytmicznych.

11. Ćwiczenia słuchowe i rytmiczne jako istotny element w usprawnianiu mowy.

12. Koordynacja słuchowo-ruchowa podstawą do odbioru poprawnego wzorca dźwiękowego oraz samokontroli słuchowej.

13. Aspekty prozodyczne mowy. Elementy segmentalne i suprasegmentalne.

14. Śpiew a intonacja mowy. Kadencja i antykadencja - zmiany wysokości głosu.

15. Osnowa rytmiczna mowy - iloczas.

Jutrzyna E., 2005, Wykorzystanie muzyki w terapii logopedycznej, [w:] L. Huryło, M. Zaorska (red.), Wspomaganie rozwoju i edukacji dziecka z zaburzeniami mowy, Olsztyn.

Kilińska- Ewertowska E., 1993, Badania nad zastosowaniem ćwiczeń muzyczno-ruchowych w rehabilitacji dzieci z zaburzeniami mowy, Gdańsk.

Kilińska- Ewertowska E., 1993, Ćwiczenia logorytmiczne, Gdańsk.

Kilińska- Ewertowska E., 1987, Logorytmika, Lublin.

Rozentalowa A., 1971, O logorytmice, Logopedia Nr 10, Lublin.

Stadnicki A., 1987, Logorytmika i choreorytmika, Warszawa.

Walencik- Topiłko A., 2000, Wykorzystanie elementów rytmiki w terapii logopedycznej, [w:] B. Ostrowska (red.), Rytmika w kztałceniu muzyków, aktorów, tancerzy i w rehabilitacji, Łódź.

Walencik-Topiłko A., 2004, Śpiew w profilaktyce logopedycznej, [w:] Sztuka w edukacji i terapii, M. Knapik i W.A. Sacher (red.), Kraków.

WIEDZA

1. Podstawy teoretyczne logorytmiki (według założeń Jaqua-Dalcroze'a i Carla Orffa).

2. Podstawowe pojęcia muzyczne: rytm, tempo, metrum, dynamika jako fundamentalna wiedza w kształtowaniu prawidłowych przebiegów rytmiczno-dźwiękowych w mowie.

3. Posiadanie wiedzy z zakresu koordynacji ruchowo-słuchowej.

ZROZUMIENIE

1. Rozpoznawanie zależności pomiędzy ruchem ciała a rytmem mowy i śpiewu.

2. Powiązanie koordynacji słuchowej i słuchowo-ruchowej z wykonawczymi aspektami mowy.

3. Dostrzeżenie wartości ćwiczeń globalnych, włączających całe ciało w procesy terapeutyczne.

UMIEJĘTNOŚCI

1. Tworzenie ciągów rytmiczno-dźwiękowych.

2. Modyfikowanie zaburzeń w indywidualnym poczuciu rytmu i ocenie wysokości dźwięków.

3. Prezentowanie ćwiczeń usprawniających kompetencje rytmiczne i muzyczne.

4. Prezentowanie ćwiczeń logorytmicznych związanych z terapią mowy.

POSTAWY

1. Rozumienie zależności między oddziaływaniem makro i mikro-ruchów w ciele człowieka.

2. Docenienie walorów rytmu i aspektów muzycznych w kształtowaniu poprawnej mowy.

Zajęcia zaliczane są na podstawie poprawnie wykonanych wszystkich ćwiczeń przeprowadzonych na zajęciach.