Opóźniony rozwój mowy

obowiązkowe

Student:

- zna wczesne uwarunkowania ogólnego rozwoju dziecka, ale przede wszystkim mowy i języka (biologiczne i środowiskowe)

w sali
zdalnie

Wprowadzenie rozróżnienia pomiędzy rozwojem mowy - normatywnym, opóźnionym i zaburzonym. Poznanie podstawowych metod diagnozowania i stymulowania rozwoju mowy i języka u dziecka z opóźnionym ich rozwojem.

Realizowane zagadnienia:

1. Zróżnicowanie opóźnionego i zaburzonego rozwoju mowy.

2. Definicje i klasyfikacje opóźnionego rozwoju mowy.

3. Etiologia i objawy opóźnionego rozwoju mowy.

4. Diagnoza opóźnionego rozwoju mowy. Metody i narzędzia diagnostyczne – kliniczne i standaryzowane: m.in. inwentarze rodzicielskie: IRMiK, KIRMiKO oraz test OTS-R.

5. Diagnostyczne formy ORM, m.in. proste opóźnienie rozwoju mowy, opóźnienie rozwoju mowy, SORM.

6. Zasady i etapy usprawniania logopedycznego.

7. Ilustracje filmowe.

Czaplewska E. (2012) „Rozumienie pragmatycznych aspektów wypowiedzi przez dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym SLI”. Harmonia Universalis, Gdańsk.

Dilling – Ostrowska E. (1982) „Rozwój i zaburzenia mowy u dzieci w zależności od stopnia dojrzałości układu nerwowego”. [w:] red.J.Szumska „Zaburzenia mowy u dzieci”, Warszawa.

Emiluta – Rozya D. (2002) „Projekt „Badania mowy” Ireny Styczek jako pierwowzór logopedycznego postępowania diagnostycznego”, Szkoła Specjalna nr 3.

Emiluta-Rozya D. (2007) „Opóźniony rozwój mowy a opóźnienie rozwoju mowy”. [w:] Poradnik Językowy z. 8, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa

Emiluta-Rozya D. (2008) "Modyfikacja zestawienia form zaburzeń mowy H. Mierzejewskiej i D. Emiluty-Rozya, [w:] J. Porajski-Pomsta (red.) Diagnoza i terapia w logopedii, , Elipsa, Warszawa.

Emiluta-Rozya D. (2013), "Całościowe badanie logopedyczne z materiałem obrazkowym". Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, Warszawa.

Foniatria kliniczna (1992) (red.) Pruszewicz A., PZWL, Warszawa

Gałkowski T. i Jastrzębowska G. (red.) (1999) „Logopedia. Pytania i odpowiedzi.” Podręcznik akademicki, Uniwersytet Opolski, Opole.

Grabias S. (1994)„Logopedyczna klasyfikacja zaburzeń mowy”, Audiofonologia T. VI Warszawa – Lublin.

Grabias S. (2001) „Perspektywy opisu zaburzeń mowy”, [w:] „Zaburzenia mowy”. (red.) Grabias S., Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.

Haman E., Fronczyk K, Łuniewska M. (2012), Obrazkowy Test Słownikowy – Rozumienie, Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych, Gdańsk.

Herzyk A. (1993) „Mózgowa organizacja języka w ontogenezie. Ujęcie neuropsychologiczne”, Audiofonologia T.V., Warszawa-Lublin.

Jastrzębowska G., Pelc-Pękala O. (1999), Diagnoza i terapia opóźnionego rozwoju mowy [w:] Gałkowski T. i Jastrzębowska G. (red.) (1999) „Logopedia. Pytania i odpowiedzi.” Podręcznik akademicki, Uniwersytet Opolski, Opole.

Kaczmarek B. ( 1993) „Mowa a kształtowanie się asymetrii mózgowej”. [w:] Scholasticus 4-5, Linea, Wrocław-Lublin.

Knobloch – Gala A. ( 1990) „Asymetria i integracja hemisferyczna a mowa i niektóre jej zaburzenia”, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.

Krasowicz-Kupis G. (2012) „SLI i inne zaburzenia językowe”, GWP, Sopot

Krajewski G., Smoczyńska M. (2012), "Krótki Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji", Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.

Kurowska M. (2012) „Rozwijanie aktywności werbalnej jako działanie diagnostyczno-usprawniające”[w:] Interwencja logopedyczna. Zagadnienia ogólne i praktyka, red. Porayski-Pomsta J, Przybysz-Piwko M., Elipsa, Warszawa.

Kurowska M. (2017) „Rola rodzica w procesie stymulacji mowy dziecka z opóźnionym rozwojem mowy”, [w:] Forum Logopedy, nr 22, Forum Media Polska, s. 23-27.

Leonard L. (2005) „SLI- Specyficzne zaburzenia rozwoju językowego”, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.

Logopedia.(2008) „Standardy postępowania logopedycznego” T.23, Lublin

Mierzejewska H., Emiluta – Rozya D. (1998) „Propozycja modyfikacji projektu „Badania Mowy” Ireny Styczek”, Logopedia 25, Lublin.

Mierzejewska H., Przybysz - Piwkowa M. (1997) „Rozważania na temat terminologii logopedycznej”. w: „Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej”. Materiały z konferencji . Wydawnictwo DiG, Warszawa.

Paluch A., Drewniak-Wołosz E., Mikosza L. (2003) „Afa-Skala. Jak badać mowę dziecka afatycznego?”, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.

Pruszewicz A. (1992), Foniatria, PZWL

Przybysz – Piwkowa M. (1993) „Jak pomóc dziecku z trudnościami w komunikacji werbalnej w poznawaniu morfologii języka”,Uniwersytet Gdański , Gdańsk.

Pużyński S., Wciórka J.(red. przekładu) (1997), „Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne”. Kraków-Warszawa.

Rodak H., Nawrocka D. (1993), „Od obrazka do słowa. Gry rozwijające mowę dziecka”. WSiP, Warszawa.

Smoczyńska M.(2012) Opóźniony rozwój mowy a ryzyko SLI: wyniki badań podłużnych dzieci polskich, [w:] Interwencja logopedyczna. Zagadnienia ogólne i praktyka. (red.) Porayski-Pomsta J., Przybysz-Piwko M., Elipsa, Warszawa.

Szeląg E. (1996) „ Różnice indywidualne a mózgowe mechanizmy mowy. Przegląd badań własnych.”, Logopedia nr 23, Lublin.

Stecko E. (2009) „Sprawdź jak mówię – karta badania logopedycznego z materiałami pomocniczymi.”

Smoczyńska M.(2012), " Opóźniony rozwój mowy a ryzyko SLI: wyniki badań podłużnych dzieci polskich", [w:] Interwencja logopedyczna. Zagadnienia ogólne i praktyka. (red.) Porayski-Pomsta J., Przybysz-Piwko M., Elipsa, Warszawa.

Weitzman E., Greenberg J. (2014) „Razem uczymy się mówić. Przewodnik dotyczący wspomagania rozwoju językowego dla opiekunów i nauczycieli przedszkolnych”, Harmonia, Gdańsk.

Zaleski T.(1992) „Opóźniony rozwój mowy u dzieci”, PZWL, Warszawa.

Zalewska M. (1998) „ Dziecko z zespołem prostego opóźnienia rozwoju mowy”. [w:] „Wybrane problemy psychologicznej diagnozy zaburzeń rozwoju mowy” red. J. Rola, Wydawnictwo WSPS. Lublin.

WIEDZA

- zna treść i zakres użycia terminów: opóźniony - zaburzony rozwój mowy i języka

- zna różne klasyfikacje opóźnionego rozwoju mowy

- ma podstawową wiedzę o przyczynach i objawach opóźnień mowy

- zna podstawowe metody diagnozowania opóźnionego rozwoju mowy

- zna zasady prowadzenia stymulacji rozwoju mowy dzieci

UMIEJĘTNOŚCI

- potrafi opracować plan diagnozy, a następnie terapii dziecka z opóźnionym rozwojem mowy

- potrafi prowadzić terapię z pacjentem i weryfikować skuteczność stosowanych metod

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

- potrafi współpracować z rodzicami dziecka i innymi specjalistami w celu przeprowadzenia logopedycznej diagnozy i skutecznego procesu usprawniania

- potrafi w jasny i skuteczny sposób przekazać rodzicom, opiekunom dziecka informacje o przeprowadzonych badaniach diagnostycznych oraz wskazówki dotyczące właściwego postępowania stymulującego prawidłowy rozwój mowy

Zaliczenie wykładu wspólne dla grup WUM i UW:

obecność i uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie pisemne na ocenę - próg zaliczenia - 60 % pkt. (możliwe w formie zdalnej - regulacje wynikają z odpowiednich przepisów UW).

Zaliczenie ćwiczeń - tylko grupy UW:

obecność i aktywność na zajęciach, realizacja zadań praktycznych.

Dla grup UW zaliczenie przedmiotu to średnia arytmetyczna z ocen - zaliczenia wykładu i ćwiczeń.