Historia Ukrainy

obowiązkowe

Student musi posiadać zainteresowanie historią Ukrainy ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień politycznych, gospodarczych i religijnych.

w sali

Przedmiotem zajęć będzie historia Ukrainy na przestrzeni IX — końca XX wieku ze szczególnym uwzględnieniem procesów politycznych, społecznych, religijnych i gospodarczych. Przedmiot przedstawia dzieje ziemi i narodu ukraińskiego od starożytności do rozpadu ZSRS ze szczególnym uwzględnieniem kwestii politycznych, etnicznych, militarnych i religijnych. Wiele uwagi poświęca się rozwojowi procesów państwowotwórczych (państwa-księstwa słowiańskie; Wielkie Księstwo Litewskie, Rzeczpospolita Obojga Narodów) zachodzących na Ukrainie oraz stosunkom z innymi krajami. Omawia się wpływ innych narodów na rozwój ziem ukraińskich. Analizuje się również rozwój historyczny narodu ukraińskiego oraz proces kształtowania się tego narodu, jego świadomości narodowej i państwowości.

1. Etnogeneza Ukraińców. Pierwsi władcy wschodniosłowiańscy na ziemiach Ukrainy (IX-X w.). Ruś Kijowska za panowania Włodzimierza Wielkiego i Jarosława Mądrego. Rozbicie dzielnicowe. Inwazja Mongolska i jej skutki.

2. Ruś Halicko-Wołyńska. Ziemie ukraińskie w składzie Korony Polskiej (XIV-XVI w.). Ziemie Ukrainy w składzie Wielkiego Księstwa Litewskiego (XIV-XVI w.). Unie polsko-litewskie a Ukraina.

3. Sytuacja religijna na ziemiach Ukrainy w XIV-XVII w. Wojny kozackie. Rozbiory Rzeczypospolitej. Ukraina w Imperium Habsburgów.

4. Ziemie Ukrainy w XIX w. (w składzie Imperium Rosyjskiego i Austrii).

5. Narodziny ukraińskiego ruchu narodowego. Pierwsze organizacje i partie ukraińskie.

6. Ukraina na w czasie I wojny światowej. Sytuacja społeczno-polityczna i gospodarcza.

7. Proklamowanie i funkcjonowanie Ukraińskiej Republiki Ludowej (1918-1921). Proklamowanie i funkcjonowanie Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej Ukraińskiej Republiki Ludowe.

8. Ukraina Sowiecka w 1921—1939.

9. Mniejszość ukraińska w II Rzeczypospolitej. Ukraina w latach 1939-1941.

10. Ukraina pod okupacją niemiecką. Kolaboracja i opór.

11. Stosunki polsko-ukraińskie w czasie II wojny światowej.

12. Ukraińska SRR w latach 1945-1953.

13. Ukraina Sowiecka w 1953-1985. Ruch dysydencki na Ukrainie.

14. "Pieriestrojka" i odrodzenie narodowe (1985-1991).

15. Uzyskanie przez Ukrainę niepodległości.

Prowadzący zastrzega sobie prawo do drobnych zmian w programie.

W przypadku braku możliwości prowadzenia zajęć w formie stacjonarnej zajęcia będą odbywać się przy użyciu narzędzi komunikacji na odległość, najprawdopodobniej Google Meet oraz innych zalecanych przez UW.

Obowiązkowe podręczniki: N. Jakowenko, Historia Ukrainy od czasów najdawniejszych do końca XVIII wieku, Instytut Europy Środkowo – Wschodniej, Lublin 2000; w. A. Serczyk, Historia Ukrainy, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, Kraków 2001.

Literatura do wyboru: N.Jakowenko, Druga strona lustra. Z historii wyobrażeń i idei na Ukranie XVI-XVIIIw., pod red. naukową T.Chynczewskiej – Hennel, Warszawa 2111; J. Tazbir, Państwo bez stosów, Universitas, Kraków 2000; Z. Wójcik, Dzikie Pola w ogniu. O Kozaczyźnie w dawnej Rzeczypospolitej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1968; W. A. Serczyk, Na dalekiej Ukrainie, dzieje Kozaczyny do 1648 roku, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1984; tegoż, Na płonącej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny 1648-1651, Książka i Wiedza, Warszawa 1998; tegoż, Hajdamacy, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1972;

T. Chynczewska – Hennel, Świadomość narodowa szlachty ukraińskiej i Kozaczyzny od schyłku XVI do połowy XVII w., PWN Warszawa 1985; M. Drozdowski, Religia i Kozaczyzna w Rzeczypospolitej w pierwszej połowie XVII wieku, Wydawnictwo DIG, Warszawa 2008; Między sobą. Szkice historyczne polsko – ukraińskie, pod red. T. Chynczewskiej – Hennel i N. Jakowenko, Instytut Europy Środkowo – wschodniej, Lublin 2000.

Student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu badania z zakresu nauk historycznych w dziedzinie ukrainistyki; ich specyfikę przedmiotową i metodologiczną oraz terminologię (S1_W01)  

Student potrafi merytorycznie uargumentować wyniki swoich badań w dziedzinie ukraińskiej historii od czasów najdawniejszych do współczesności (S1_U05)       

Student potrafi samodzielnie planować i realizować własne uczenie się przez całe życie (S1_U11) 

Student potrafi analizować proces kształtowania się narodu ukraińskiego (S1_U12) 

Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy (S1_K01) 

Student jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych (S1_K02)   

Na egzaminie wymagana jest znajomość faktograficzna, umiejętność rozumienia procesów historycznych oraz umiejętność samodzielnego myślenia. Egzamin obejmuje najważniejsze wydarzenia z historii Ukrainy okresu nowożytnego. Proponuję opisanie kilku wybranych zagadnień.