Antropologia kultury-spec. węgierska
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3320-ZLW12K-AK |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.7
|
Nazwa przedmiotu: | Antropologia kultury-spec. węgierska |
Jednostka: | Katedra Hungarystyki |
Grupy: |
Przedmioty kształcenia ogólnego |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Skrócony opis: |
Kurs wiedzy antropologicznej (oparty na autorskim programie i podręczniku Antropologia kultury), zapoznający z podstawowymi zasadami współczesnej analizy systemów kulturowych oraz stosowanym w niej pojęciami i kategoriami. Prezentacja różnorodnych stanowisk i orientacji antropologicznych (wzbogaconych o perspektywę socjologii i historii kultury), ujęć najnowszych i klasycznych. Zajęcia kończy praca roczna (analiza wybranych zjawisk kultury współczesnej). |
Pełny opis: |
Kurs wiedzy antropologicznej (oparty na autorskim programie i podręczniku Antropologia kultury), zapoznający z podstawowymi zasadami współczesnej analizy systemów kulturowych oraz stosowanym w niej pojęciami i kategoriami. Prezentacja różnorodnych stanowisk i orientacji antropologicznych (wzbogaconych o perspektywę socjologii i historii kultury), ujęć najnowszych i klasycznych. Zajęcia kończy praca roczna (analiza wybranych zjawisk kultury współczesnej). |
Literatura: |
Podstawową lekturą będą teksty ze zbioru Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. Grzegorz Godlewski [et al.]; wstęp i red. Andrzej Mencwel, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005. I. Pojęcie kultury " Heinrich Rickert, Człowiek i kultura " Stefan Czarnowski, Kultura " Bronisław Malinowski, Czym jest kultura? " Philip Bagby, Pojęcie kultury " Claude Lévi-Strauss, Etnolog wobec kondycji ludzkiej II. Wzory kultury " Ruth Benedict, Wzory kultury " Florian Znaniecki, Wzorce i normy III. Czas " Mircea Eliade, Czas święty i mity " Aron Guriewicz, "Cóż to jest... czas?" " Francis C. Haber, Darwinowska rewolucja w pojęciu czasu " Paul Davis, Czas Einsteina IV. Przestrzeń " Mircea Eliade, Święty obszar i sakralizacja świata " Yi-Fu Tuan, Ciało, relacje międzyludzkie i wartości przestrzenne " Edward T. Hall, Ukryty wymiar " Witold Rybczyński, Przestrzeń domu, intymność, prywatność V. Ciało " Marcel Mauss, Sposoby posługiwania się ciałem " Antoni Kępiński, Twarz, ręka " Norbert Elias, O zachowaniu w sypialni " Louis-Vincent Thomas, Sposoby obchodzenia się z trupem VI. Osoba - osobowość - charakter społeczny " Marcel Mauss, Pojęcie osoby, pojęcie "ja" " Sigmund Freud, Ego i id " Abram Kardiner, Osobowość podstawowa " Margaret Mead, Płeć i charakter " Erich Fromm, Charakter a proces społeczny VII. Małżeństwo - rodzina - pokrewieństwo " Bronisław Malinowski, Małżeństwo, pokrewieństwo " Claude Lévi-Strauss, Rodzina |
Efekty uczenia się: |
STUDENT_KA: zna i rozumie elementarne zjawiska zachodzące w obszarach literatury, kultury i historii oraz elementarną terminologię używaną w opisie literatury, kultury i historii oraz rozumie jej źródła oraz zastosowania K_W05 potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi, paradygmatami badawczymi i pojęciami właściwymi dla literaturoznawstwa i kulturoznawstwa K_U02 potrafi rozpoznać różne rodzaje wytworów kultury (literatura, sztuka) oraz przeprowadzić ich krytyczną analizę i interpretację z zastosowaniem typowych metod K_U03 posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące formułowanie i analizę problemów badawczych, dobór metod i narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników w zakresie niezbędnym do udziału w dyskusji na zajęciach i przygotowania własnych prac K_U05 |
Metody i kryteria oceniania: |
Ocenie ciągłej podlega obecność, aktywność i przygotowanie do zajęć Ocena pracy zaliczeniowej wg wcześniej przedstawionych kryteriów |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-01-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT KON
|
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 25 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Izabella Tyborowicz | |
Prowadzący grup: | Izabella Tyborowicz | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Kurs wiedzy antropologicznej, zapoznający z podstawowymi zasadami współczesnej analizy systemów kulturowych oraz stosowanym w niej pojęciami i kategoriami. Prezentacja różnorodnych stanowisk i orientacji antropologicznych (wzbogaconych o perspektywę socjologii i historii kultury), ujęć najnowszych i klasycznych. Zajęcia kończy praca semestralna. |
|
Pełny opis: |
Kurs wiedzy antropologicznej, zapoznający z podstawowymi zasadami współczesnej analizy systemów kulturowych oraz stosowanym w niej pojęciami i kategoriami. Prezentacja różnorodnych stanowisk i orientacji antropologicznych (wzbogaconych o perspektywę socjologii i historii kultury), ujęć najnowszych i klasycznych. Zajęcia kończy praca semestralna. Program oparty na materiałach dydaktycznych “Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Materiały dydaktyczne”, opracowali: Roman Chymkowski, Paweł Majewski, Marcin Napiórkowski, Paweł Rodak, na podstawie podręcznika: “Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów.” Opracowali: Grzegorz Godlewski, Leszek Kolankiewicz, Andrzej Mencwel, Paweł Rodak; wstęp i redakcja: Andrzej Mencwel. Wyd. UW, Warszawa 2005. I. Kultura i kultury Potoczne i antropologiczne pojęcie kultury, natura i kultura, materialne i niematerialne aspekty kultury, kultura jako sztuczne środowisko człowieka, społeczny wymiar kultury, sposoby transmisji kultury, atrybutywne i dystrybutywne pojęcie kultury, relacja ja-Inny, różnorodność kultur oraz jej biologiczna i antropologiczna interpretacja. II. Poznawanie kultury Rozumienie jako praktyka kulturowa; specyfika nauk humanistycznych, etnografia jako podróż, formacja etnograficzna, jak poznawanie wpływa na przedmiot poznania, bycie w terenie; relatywizm kulturowy, narracyjny charakter antropologii; tubylec vs. przybysz, związek antropologii kultury z postkolonializmem; badanie kultury jako praktyka kulturowa. III. Inny/Obcy Inność i obcość jako kategorie definiujące tożsamość kulturową; spotkanie z obcym; kultura hegemoniczna i podporządkowana; kolonializm jako czynnik znieczulający lub uwrażliwiający na obcość; obcy daleki i bliski; reakcje na inność – od lęku do ciekawości; dylematy społeczeństwa multikulturowego. IV. Przestrzenie, miejsca, trajektorie Przestrzeń sacrum i przestrzeń profanum; próg i granica jako kategorie kulturowe; ciało ludzkie a wartości przypisywane przestrzeni; flâneur; przestrzeń dospołeczna i odspołeczna; przestrzeń trwała, półtrwała i dynamiczna; dystanse interpersonalne (intymny, indywidualny, społeczny, publiczny); nadmiar jako kategoria czasoprzestrzenna; hipernowoczesność; miejsca a nie-miejsca; globalizacja i indygenizacja; mobilność ludzi, rzeczy, informacji i kapitału; antropologia jako praktyka przestrzenna. V. Czas, trwanie i zmiana Czas święty i czas święta; odwracalność i cykliczność czasu świętego; czas liturgiczny; rytuał i reaktualizacja mitów; czas teologii i czas ewolucji; metafory czasu; czas linearny a czas cykliczny; teologiczne i teleologiczne modele czasu; czas historyczny a „historia święta”; laicyzacja czasu; zegar mechaniczny jako metafora kosmiczna; Darwinowska koncepcja czasu linearnego; czas społeczny i czas biograficzny; orientacje temporalne: prezentystyczna/retrospektywna/prospektywna; pamięć społeczna; wcielanie i zapis; praktyki wcielania pamięci (techniki, właściwości ciała, ceremonie). VI. Emocje Kulturowe uwarunkowania emocji, pojęcie pracy emocjonalnej, dyscyplinowanie przez emocje, emocje a role społeczne, rola wstrętu (abominacji, repulsji) i wstydu; definicja brudu, nieczystości, anomalii; kulturowe sposoby radzenia sobie z niejednoznacznością, funkcja rytuału; ciało jako metafora społeczeństwa; społeczne przemiany pojęć związanych z cielesnością i towarzyszącymi jej emocjami; kulturalizacja skrajnych emocji, stanów transgresyjnycyh i transowych. VII. Osoba, osobowość, tożsamość Osobowość w ujęciu psychoanalitycznym (id, ego, superego); od popędu do sublimacji; charakter społeczny jako internalizacja zasad wyznaczonych przez system społeczny; dynamika związków między charakterem społecznym a sytuacją społeczno-ekonomiczną oraz ideologią; osobowość między determinizmem a podmiotowością; wpływ zmian społecznych i cywilizacyjnych na poczucie tożsamości jednostkowej; konflikty na linii sfera emocjonalna jednostki – sfera oczekiwań społecznych; maska a osoba; transfiguracja „ja”; styl emocjonalny; zdrowie psychiczne jako zjawisko kulturowe; tożsamość narracyjna; trajektoria tożsamości; lęk ontologiczny. VIII. Rodzina Małżeństwo — jego seksualne, prokreacyjne, ekonomiczne, prawne i rytualne aspekty; społeczne uwarunkowania małżeństwa: endogamia, zakaz kazirodztwa, egzogamia; formy małżeństwa: poliandria, poligynia, monogamia; rodzina i system pokrewieństwa: klany, połowy i klasy krewnych; krytyka hipotez pierwotnego promiskuityzmu i małżeństwa grupowego; cechy dystynktywne rodziny, zakaz kazirodztwa i elementarna organizacja społeczna, małżeństwo jako więź grupowa, związek rodziny i społeczeństwa globalnego; późnonowoczesna reinterpretacja roli miłości w związku, historyczny charakter odkrycia dzieciństwa; dziecko jako funkcja społeczna, kultura prefiguratywna, kofiguratywna i postfiguratywna; kategoria ‘pokolenia’ i jej znaczenie w badaniach nad kulturą. |
|
Literatura: |
I. Kultura i kultury 1) Stefan Czarnowski, Kultura 2) Claude Lévi-Strauss, Jan Jakub Rousseau – twórca nauk humanistycznych 3) James Clifford, Wstęp. Typowe produkty szaleją 4) Clifford Geertz, Myśl potoczna II. Poznawanie kultury 1) Wilhelm Dilthey, Rozumienie kultury 2) Claude Lévi-Strauss, Smutek tropików 3) Clifford Geertz, Czyje w końcu jest to życie? 4) Kirsten Hastrup, Droga do antropologii 5) Andrzej Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna III. Inny/Obcy 1) Georg Simmel, Obcy 2) Alfred Schutz, Obcy: Esej z zakresu psychologii społecznej 3) Edward Said, Orientalizm 4) Jan Stanisław Bystroń, Niemcy w tradycji popularnej IV. Przestrzenie, miejsca, trajektorie 1) Mircea Eliade, Święty obszar i sakralizacja świata 2) Yi-Fu Tuan, Ciało, relacje międzyludzkie i wartości przestrzenne 3) Edward Hall, Ukryty wymiar 4) Arjun Appadurai, Nowoczesność bez granic: kulturowe wymiary globalizacji 5) Marc Augé, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności V. Czas, trwanie i zmiana 1) Mircea Eliade, Czas święty i mity 2) Francis C. Haber, Darwinowska rewolucja w pojęciu czasu 3) Elżbieta Tarkowska, Czas społeczny i inne kategorie temporalne 4) Jacques LeGoff, Czas Kościoła i czas kupca VI. Emocje 1) Maria Ossowska, Rycerz w średniowieczu 2) Arlie Russell Hochschild, Zarządzanie emocjami 3) Julia Kristeva, Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie 4) Deren Maya, Bogowie haitańskiego Wudu. Taniec nieba i ziemi VII. Osoba, osobowość, tożsamość 1) Sigmund Freud, Kultura jako źródło cierpień 2) Erich Fromm, Charakter a proces społeczny 3) Abram Kardiner, Osobowość podstawowa 4) Michel Maffesoli, Psyche obiektywna 5) Anthony Giddens, Nowoczesność i tożsamość VIII. Rodzina 1) Bronisław Malinowski, Małżeństwo, pokrewieństwo 2) Claude Levi-Strauss, Rodzina 3) Anthony Giddens, Miłość romantyczna i inne więzi 4) Philippe Aries, Odkrycie dzieciństwa 5) Margaret Mead, Kultura i tożsamość |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-01-26 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 30 godzin, 25 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Izabella Tyborowicz | |
Prowadzący grup: | (brak danych) | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
|
Skrócony opis: |
Kurs wiedzy antropologicznej, zapoznający z podstawowymi zasadami współczesnej analizy systemów kulturowych oraz stosowanym w niej pojęciami i kategoriami. Prezentacja różnorodnych stanowisk i orientacji antropologicznych (wzbogaconych o perspektywę socjologii i historii kultury), ujęć najnowszych i klasycznych. Zajęcia kończy praca semestralna. |
|
Pełny opis: |
Kurs wiedzy antropologicznej, zapoznający z podstawowymi zasadami współczesnej analizy systemów kulturowych oraz stosowanym w niej pojęciami i kategoriami. Prezentacja różnorodnych stanowisk i orientacji antropologicznych (wzbogaconych o perspektywę socjologii i historii kultury), ujęć najnowszych i klasycznych. Zajęcia kończy praca semestralna. Program oparty na materiałach dydaktycznych “Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów. Materiały dydaktyczne”, opracowali: Roman Chymkowski, Paweł Majewski, Marcin Napiórkowski, Paweł Rodak, na podstawie podręcznika: “Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów.” Opracowali: Grzegorz Godlewski, Leszek Kolankiewicz, Andrzej Mencwel, Paweł Rodak; wstęp i redakcja: Andrzej Mencwel. Wyd. UW, Warszawa 2005. I. Kultura i kultury Potoczne i antropologiczne pojęcie kultury, natura i kultura, materialne i niematerialne aspekty kultury, kultura jako sztuczne środowisko człowieka, społeczny wymiar kultury, sposoby transmisji kultury, atrybutywne i dystrybutywne pojęcie kultury, relacja ja-Inny, różnorodność kultur oraz jej biologiczna i antropologiczna interpretacja. II. Poznawanie kultury Rozumienie jako praktyka kulturowa; specyfika nauk humanistycznych, etnografia jako podróż, formacja etnograficzna, jak poznawanie wpływa na przedmiot poznania, bycie w terenie; relatywizm kulturowy, narracyjny charakter antropologii; tubylec vs. przybysz, związek antropologii kultury z postkolonializmem; badanie kultury jako praktyka kulturowa. III. Inny/Obcy Inność i obcość jako kategorie definiujące tożsamość kulturową; spotkanie z obcym; kultura hegemoniczna i podporządkowana; kolonializm jako czynnik znieczulający lub uwrażliwiający na obcość; obcy daleki i bliski; reakcje na inność – od lęku do ciekawości; dylematy społeczeństwa multikulturowego. IV. Przestrzenie, miejsca, trajektorie Przestrzeń sacrum i przestrzeń profanum; próg i granica jako kategorie kulturowe; ciało ludzkie a wartości przypisywane przestrzeni; flâneur; przestrzeń dospołeczna i odspołeczna; przestrzeń trwała, półtrwała i dynamiczna; dystanse interpersonalne (intymny, indywidualny, społeczny, publiczny); nadmiar jako kategoria czasoprzestrzenna; hipernowoczesność; miejsca a nie-miejsca; globalizacja i indygenizacja; mobilność ludzi, rzeczy, informacji i kapitału; antropologia jako praktyka przestrzenna. V. Czas, trwanie i zmiana Czas święty i czas święta; odwracalność i cykliczność czasu świętego; czas liturgiczny; rytuał i reaktualizacja mitów; czas teologii i czas ewolucji; metafory czasu; czas linearny a czas cykliczny; teologiczne i teleologiczne modele czasu; czas historyczny a „historia święta”; laicyzacja czasu; zegar mechaniczny jako metafora kosmiczna; Darwinowska koncepcja czasu linearnego; czas społeczny i czas biograficzny; orientacje temporalne: prezentystyczna/retrospektywna/prospektywna; pamięć społeczna; wcielanie i zapis; praktyki wcielania pamięci (techniki, właściwości ciała, ceremonie). VI. Emocje Kulturowe uwarunkowania emocji, pojęcie pracy emocjonalnej, dyscyplinowanie przez emocje, emocje a role społeczne, rola wstrętu (abominacji, repulsji) i wstydu; definicja brudu, nieczystości, anomalii; kulturowe sposoby radzenia sobie z niejednoznacznością, funkcja rytuału; ciało jako metafora społeczeństwa; społeczne przemiany pojęć związanych z cielesnością i towarzyszącymi jej emocjami; kulturalizacja skrajnych emocji, stanów transgresyjnycyh i transowych. VII. Osoba, osobowość, tożsamość Osobowość w ujęciu psychoanalitycznym (id, ego, superego); od popędu do sublimacji; charakter społeczny jako internalizacja zasad wyznaczonych przez system społeczny; dynamika związków między charakterem społecznym a sytuacją społeczno-ekonomiczną oraz ideologią; osobowość między determinizmem a podmiotowością; wpływ zmian społecznych i cywilizacyjnych na poczucie tożsamości jednostkowej; konflikty na linii sfera emocjonalna jednostki – sfera oczekiwań społecznych; maska a osoba; transfiguracja „ja”; styl emocjonalny; zdrowie psychiczne jako zjawisko kulturowe; tożsamość narracyjna; trajektoria tożsamości; lęk ontologiczny. VIII. Rodzina Małżeństwo — jego seksualne, prokreacyjne, ekonomiczne, prawne i rytualne aspekty; społeczne uwarunkowania małżeństwa: endogamia, zakaz kazirodztwa, egzogamia; formy małżeństwa: poliandria, poligynia, monogamia; rodzina i system pokrewieństwa: klany, połowy i klasy krewnych; krytyka hipotez pierwotnego promiskuityzmu i małżeństwa grupowego; cechy dystynktywne rodziny, zakaz kazirodztwa i elementarna organizacja społeczna, małżeństwo jako więź grupowa, związek rodziny i społeczeństwa globalnego; późnonowoczesna reinterpretacja roli miłości w związku, historyczny charakter odkrycia dzieciństwa; dziecko jako funkcja społeczna, kultura prefiguratywna, kofiguratywna i postfiguratywna; kategoria ‘pokolenia’ i jej znaczenie w badaniach nad kulturą. |
|
Literatura: |
I. Kultura i kultury 1) Stefan Czarnowski, Kultura 2) Claude Lévi-Strauss, Jan Jakub Rousseau – twórca nauk humanistycznych 3) James Clifford, Wstęp. Typowe produkty szaleją 4) Clifford Geertz, Myśl potoczna II. Poznawanie kultury 1) Wilhelm Dilthey, Rozumienie kultury 2) Claude Lévi-Strauss, Smutek tropików 3) Clifford Geertz, Czyje w końcu jest to życie? 4) Kirsten Hastrup, Droga do antropologii 5) Andrzej Mencwel, Wyobraźnia antropologiczna III. Inny/Obcy 1) Georg Simmel, Obcy 2) Alfred Schutz, Obcy: Esej z zakresu psychologii społecznej 3) Edward Said, Orientalizm 4) Jan Stanisław Bystroń, Niemcy w tradycji popularnej IV. Przestrzenie, miejsca, trajektorie 1) Mircea Eliade, Święty obszar i sakralizacja świata 2) Yi-Fu Tuan, Ciało, relacje międzyludzkie i wartości przestrzenne 3) Edward Hall, Ukryty wymiar 4) Arjun Appadurai, Nowoczesność bez granic: kulturowe wymiary globalizacji 5) Marc Augé, Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności V. Czas, trwanie i zmiana 1) Mircea Eliade, Czas święty i mity 2) Francis C. Haber, Darwinowska rewolucja w pojęciu czasu 3) Elżbieta Tarkowska, Czas społeczny i inne kategorie temporalne 4) Jacques LeGoff, Czas Kościoła i czas kupca VI. Emocje 1) Maria Ossowska, Rycerz w średniowieczu 2) Arlie Russell Hochschild, Zarządzanie emocjami 3) Julia Kristeva, Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie 4) Deren Maya, Bogowie haitańskiego Wudu. Taniec nieba i ziemi VII. Osoba, osobowość, tożsamość 1) Sigmund Freud, Kultura jako źródło cierpień 2) Erich Fromm, Charakter a proces społeczny 3) Abram Kardiner, Osobowość podstawowa 4) Michel Maffesoli, Psyche obiektywna 5) Anthony Giddens, Nowoczesność i tożsamość VIII. Rodzina 1) Bronisław Malinowski, Małżeństwo, pokrewieństwo 2) Claude Levi-Strauss, Rodzina 3) Anthony Giddens, Miłość romantyczna i inne więzi 4) Philippe Aries, Odkrycie dzieciństwa 5) Margaret Mead, Kultura i tożsamość |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.