Historia filozofii nowożytnej I (fakultet)

fakultatywne

w sali

Przedmiotem zajęć będzie nowożytna antropologia filozoficzna ujęta w ścisłym powiązaniu z kulturowymi, ekonomicznymi i społecznymi procesami historycznymi. Wychodzimy z założenia, że antropologia filozoficzna może być zarazem teorią rozpatrywalną pod kątem jej adekwatności do opisu zasad świata społecznego, jak i praktyką ustanawiającą nowe sposoby jego rozumienia, a także jego instytucje i wartości. Będziemy kładli szczególny nacisk na ów „performatywny” aspekt antropologii filozoficznej. Chcemy także sproblematyzować dwa kluczowe zagadnienia.

Zagadnienia omawiane na ćwiczeniach oraz warunki zaliczenia ćwiczeń są zamieszczone na podstronie grupy ćwiczeniowej.

Przedmiotem zajęć będzie nowożytna antropologia filozoficzna ujęta w ścisłym powiązaniu z kulturowymi, ekonomicznymi i społecznymi procesami historycznymi. Wychodzimy z założenia, że antropologia filozoficzna może być zarazem teorią rozpatrywalną pod kątem jej adekwatności do opisu zasad świata społecznego, jak i praktyką ustanawiającą nowe sposoby jego rozumienia, a także jego instytucje i wartości. Będziemy kładli szczególny nacisk na ów „performatywny” aspekt antropologii filozoficznej. Chcemy także sproblematyzować dwa kluczowe zagadnienia. Po pierwsze wyłonienie się nowoczesnych nauk o człowieku jako autonomicznej dziedziny wiedzy. Po drugie granice i sens pojęcia nowoczesności (sens ten pozostaje związany z procesem autonomizacji domeny świata społecznego). Będziemy sięgali do teorii klasycznych myślicieli epoki nowożytnej od Machiavellego do Marksa, a rozważając je posługiwać się będziemy współczesnymi diagnozami nowoczesności (Adorno, Horkheimer, Habermas, Foucault, Negri).

Nasze rozumienie antropologii filozoficznej jako teorii nowoczesnej zakłada, iż od samego zarania nowożytności pojawia się w filozofii narastające zrozumienie jej koniecznie społecznego charakteru, które wynika z ujęcia przez refleksję filozoficzną problemu człowieka, jako podmiotu z konieczności pierwotnie uspołecznionego. Interesuje nas ukazanie, jak przełom nowożytny z jednej strony wynikał z jego ekonomiczno-społecznych uwarunkowań, z drugiej – jak oddziałał on na zarówno konkretne praktyki społeczne nowoczesności, jak i na kształtowanie się coraz szerszego pola problemowego obejmowanego przez antropologię w jej nowoczesnym kształcie.

- Machiavelli, „Książę”

- Spinoza, „Traktat teologiczno-polityczny”

- Hobbes, „Lewiatan”

- Locke „Pierwszy traktat o rządzie”

- Vico, „Nauka Nowa”

- Rousseau, „Rozprawa o podstawach i pochodzeniu nierówności między ludźmi”

- Kant, „Czym jest oświecenie?”, „O wiecznym pokoju”

- Fichte, „Zamknięte państwo handlowe”

-Hegel, „Zasady filozofii prawa”

- Fourier, „Wybór Pism”

- Mill „Poddaństwo kobiet”

- Marks, „Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne”, „Kapitał”

-Adorno, Horkheimer, „Dialektyka Oświecenia”

- Horkheimer „Początki mieszczańskiej filozofii dziejów”

-Habermas, „Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej”

-Foucault, „Narodziny biopolityki”

Student/ka:

- zna i rozumie historyczny charakter kształtowania się antropologii filozoficznej w okresie nowożytnym

- rozumie rolę filozofii w wytwarzaniu się nowożytnego pojęcia człowieka

- prawidłowo identyfikuje główne, nurty, dzieła i stawki filozoficznych sporów o filozoficzne ujęcie człowieka w okresie nowożytnym

- potrafi samodzielnie zinterpretować główne linie argumentacyjne nowoczesnych sporów filozoficznych o pojęcia człowieka

- potrafi identyfikować główne nurty współczesnej debaty ideowej dotyczącej człowieka i społeczeństwa

- wykazuje motywację do refleksyjnego zaangażowania w życie społeczne

Wykład: egzamin ustny