Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

CPS: Socjologia kulturowa: nowe orientacje

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3502-CPS-5
Kod Erasmus / ISCED: 14.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0314) Socjologia i kulturoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: CPS: Socjologia kulturowa: nowe orientacje
Jednostka: Instytut Socjologii
Grupy: Fak. wykłady 30 h (semestr letni)
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Studenci powinni być zainteresowani teoriami procesów i zmian społeczno-kulturowych, problemami teorii kultury; antropologii kulturowej (społecznej) i socjologii kultury

Skrócony opis:

Socjologia kulturowa w odróżnieniu od wąskiej, specjalistycznej subdyscypliny, jaką jest socjologia kultury proponuje nową perspektywę badania szeroko pojętych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych – na poziomie jednostek i zbiorowości. Odwraca kierunek analiz związków między społeczeństwem i kulturą – biegnie on od kultury do społeczeństwa, by pokazać wzajemne powiązania zjawisk kulturowych i zjawisk społecznych. Poddaje się krytyce integracyjną koncepcję kultury. Zakłada się względną autonomię kultury jako systemów znaczeń i form symbolicznych, poszukując w tej sferze czynników trwania i zmiany zjawisk społeczno-kulturowych. Nowe kategorie analityczne, jak: symbolizm, narracja, dyskurs, działania performatywne przekształcają analizy przemian porządków wartości, przekonań (wierzeń), norm, ładów aksjonormatywnych i ideologii.

Pełny opis:

Socjologia kulturowa w odróżnieniu od wąsko pojętej subdyscypliny, jaką jest socjologia kultury, proponuje nową perspektywę badania szeroko pojętych zjawisk i procesów społeczno-kulturowych. Odwraca kierunek analiz związków między społeczeństwem i kulturą – biegnie on od kultury do społeczeństwa, by pokazać wzajemne powiązania zjawisk kulturowych i zjawisk społecznych. Poddaje się krytyce integracyjną koncepcję kultury. Zakłada się względną autonomię kultury jako systemów znaczeń i form symbolicznych, poszukując w tej sferze czynników trwania i zmiany zjawisk społeczno-kulturowych. Nowe kategorie analityczne, jak: symbolizm, narracja, dyskurs, działania performatywne przekształcają analizy przemian porządków wartości, przekonań (wierzeń), norm, ładów aksjonormatywnych i ideologii. Wykład przedstawia nowe orientacje we współczesnej socjologii kulturowej, w tym tzw. mocny program socjologii kulturowej w nawiązaniu do klasycznej socjologii kulturowej. Przedstawiana jest analiza konstruowania kodów kulturowych, narracje, dyskursy i retoryki w sieciach relacji społecznych oraz kulturowa pragmatyka. Ukazywane jest zastosowanie koncepcji socjologii kulturowej do badania współczesnych przemian społeczno-kulturowych. Analizowane są zagadnienia kultury i władzy, kulturowy wymiar sfery publicznej, kulturowy dyskurs społeczeństwa obywatelskiego, trauma kulturowa i pamięć kulturowa. Ukazane zostaną różne sposoby konceptualizowania kultury i ramy analityczne socjologicznego badania procesów kulturowych. W odróżnieniu od kultury jako sposobu życia dla analizy współczesnych procesów kulturowych właściwe jest rozumienie kultury jako znaczeń wytwarzanych, przekształcanych, przekazywanych i ulegających kodyfikacji w formach symbolicznych za pośrednictwem interakcji i relacji społecznych. Kultura nie tyle jest własnością grup, czy sferą niezmiennych wartości, co polega na procesach tworzenia znaczeń i wartościowań. Analizowane będą semiotyczne podstawy tak pojętych zjawisk kulturowych. Kategorie analityczne odnoszone są do badań współczesnych zmian kulturowych.Przedyskutowana zostanie koncepcja kultury jako repertuaru umożliwiającego konstruowanie działań, tożsamości i kontroli. Współczesne analizy praktyk i dyskursów kulturowych zakładają interakcje symboliczne, wielość znaczeń, ich negocjowanie i tłumaczenia przez aktorów społecznych. Przedstawione zostaną symboliczne podstawy procesów kulturowych. Współczesna socjologia kulturowa przewartościowuje integracyjną koncepcję kultury na rzecz kulturowego stawania się. Przedyskutowane zostaną koncepcje socjologów kulturowych, kulturowa odmiana teorii sieci, koncepcje powstałe na gruncie antropologii symbolicznej oraz na gruncie semiotyki kultury. Analizie poddana zostanie koncepcja pamięci kulturowej oraz trauma jako zjawisko kulturowe. Omawiane będą zagadnienia kultury i władzy, granic symbolicznych i polityki symbolicznej. Analizowane kategorie teoretyczne odnoszone będą do badań współczesnych przemian kulturowych. Z przyjętej perspektywy socjologii kulturowej jako socjologii symbolicznej przedstawione zostaną wybrane procesy: formowanie wspólnot kulturowych i subkultur, kulturowy wymiar tożsamości narodowych i integracji europejskiej oraz globalizacja kulturowa z uwzględnieniem oddziaływania Internetu na kulturę. Ukazane zostanie znaczenie wiedzy kulturowej w procesach zmian kulturowych.

Literatura:

1. Alexander Jeffrey C., Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, Kraków 2011: Nomos. a - s. 99-116; b – s. 195-221; c – s. 307-322; d – s. 437-446.


2. Archer Margaret S., Culture and Agency. The Place of Culture in Social Theory, Cambridge 1996, Cambridge University Press, s. 1-21.

3. Bourdieu Pierre, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Warszawa 2005, Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 19-40.

4. Griswold, Wendy, Socjologia kultury. Kultury i społeczeństwa w zmieniającym się świecie, Warszawa 2013 , Wydawnictwo Naukowe PWN, a – s. 31-51; b – s. 193-218.

5. Hałas Elżbieta, Symbole i społeczeństwo. Szkice z socjologii interpretacyjnej. Warszawa 2007, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 11-26.

6. Hałas Elżbieta, Przez pryzmat kultury. Dylematy badań nad współczesnością, Warszawa 2015, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. a – s. 13-26; b – s. 139-159.

7. Joas Hans, Klaus Wiegandt (red.), Kulturowe wartości Europy, Warszawa 2012, Wydawnictwo IFiS PAN, s. 11-33.


8. White, Harrison C., Tożsamość i kontrola. Jak wyłaniają się formacje społeczne, Kraków 2011, Zakład Wydawniczy Nomos, s. 79-124.

9. Znaniecki F., Nauki o kulturze. Narodziny i rozwój, Warszawa 1971, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 453-468.

Efekty uczenia się:

K_W01 zna i rozumie podstawowe pojęcia wybranych subdziedzin socjologii (np. socjologii rodziny, zdrowia, pracy, religii, gospodarki, edukacji, itp.)

K_W02 ma świadomość istnienia sporów teoretycznych i metodologicznych prowadzonych we współczesnej socjologii, jest refleksyjny i krytyczny wobec różnych stanowisk

K_W03 posiada pogłębioną wiedzę o strukturach, wybranych instytucjach społecznych i ich wzajemnych relacjach

K_W04 jest refleksyjny i krytyczny wobec problemu zróżnicowania społecznego i nierówności społecznych

K_W05 posiada pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i mechanizmach podtrzymywania ładu zbiorowego

K_W06 posiada pogłębioną wiedzę o zróżnicowaniu kulturowym i jego przemianach, tożsamości kulturowej, interakcji i komunikacji międzykulturowej

K_W10 posiada pogłębioną wiedzę na temat najważniejszych międzynarodowych i krajowych badań socjologicznych odnoszących się do wybranych obszarów rzeczywistości społecznej lub wybranych subdyscyplin socjologii

K_W11 posiada pogłębioną wiedzę o normach i regułach organizujących struktury i instytucje społeczne

K_W12 posiada pogłębioną wiedzę na temat funkcjonowania różnego typu organizacji i zarządzania nimi

K_W14 posiada pogłębioną wiedzę na temat założeń i twierdzeń wybranych historycznych i współczesnych teorii socjologicznych

K_U08 umie zinterpretować rolę kultury w funkcjonowaniu jednostki i społeczeństwa

K_K09 jest otwarty na różne perspektywy teoretyczne i metodologiczne badań społecznych

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin pisemny (3 zagadnienia w zestawie pytań) – lista zagadnień egzaminacyjnych zostanie wcześniej przedstawiona. Wymagane jest wysłuchanie wykładów i znajomość treści lektur.

Do godzin przeznaczonych na zajęcia w sali (30h) należy doliczyć czas konieczny do przygotowania się do zajęć (czytanie lektur) – 2h tygodniowo oraz czas konieczny do przygotowania się do finalnego zaliczenia (egzaminu) – 15h

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)