Rosja w romantyzmie polskim

Konwersatorium poświęcone kontekstom historycznym polskiego romantyzmu, a zwłaszcza obrazowi Rosji i jego uwarunkowaniom politycznym i kulturowym. Celem zajęc jest zapoznanie uczestników z najważniejszymi tekstami rodzimego romantyzmu na temat Rosji (także szerzej: „wschodniego” lub „północnego zagrożenia”), analizowanymi w kontekście komparatystycznym oraz interdyscyplinarnym, a zatem wskazanie ich historycznych, społeczno-politycznych i kulturowych inspiracji oraz wpływu na ukształtowanie się antyrosyjskiego imaginarium Polaków.

Zajęcia stanowią część cyklu „Romantyzm: europejskość i pogranicza kulturowe”, jednak są przeznaczone nie tylko dla uczestników całego cyklu, ale są też ofertą otwartą dla wszystkich studentów Wydziału AL i studentów innych kierunków, a także doktorantów.

Literatura podstawowa:

a/ Teksty:

Germaine de Staël, Dziesięć lat wygnania. Przeł. E. Wassongowa, Warszawa 1973 (rozdziały X-XIX)

Astolphe de Custine, Rosja w roku 1839. Przeł. P. Hertz, Warszawa 1995

Théophile Gautier, Saint-Pétersbourg, Paris 2005 (fragment Voyage en Russie).

Henryk Kamieński, Rosja. Europa. Polska. Wstęp do badań nad Rosją i Moskalami, Warszawa 1999 (rozdziały I-VI)

Adam Mickiewicz, Ustęp Dziadów cz. III.

Adam Mickiewicz, Literatura słowiańska. Kurs II, wykład XXVII-XXVIII. Kurs III, wykład III.

Juliusz Słowacki, Książę Michał Twerski; Król-Duch; Zawisza Czarny

Franciszek Duchiński, Zasady dziejów Polski i innych krajów słowiańskich. T. 1-3 (wybór – POLONA)

*

Piotr Czaadajew, Listy filozoficzne. List I, w tegoż: Listy. Przeł. M. Leśniewska i L. Suchanek, Kraków 1992 lub Czaadajew, Brak historii jako nieszczęście Rosji oraz Brak historii jako przywilej Rosji, w antologii Filozofia i myśl społeczna rosyjska 1823-1861. Wybór A. Walicki, Warszawa 1961

Mikołaj Gogol, Na czym polega istota poezji rosyjskiej i w czym tkwi jej specyfika, w tegoż: Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi. Przeł. F. Netz, Warszawa 2015

Aleksander Puszkin, Jeździec miedziany.

Michał Lermontow, Bohater naszych czasów.

*

Literatura (wybór)

Boris Jegorow, Słowianofilstwo – okcydentalizm – kulturologia, w pracy zbiorowej: Semiotyka dziejów Rosji. Wybór i przekład B. Żyłko, Łódź 1993

Jurij Łotman, Aleksander Puszkin. Przeł. A. Węgrzyn, Warszawa 1990

Jurij Łotman, Dekabrysta w życiu codziennym, w tegoż: Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX. Przeł. B. Żyłko, Gdańsk 1999

Jurij Łotman, Teatr i teatralność w kulturze początku XIX wieku, w pracy zbiorowej: Semiotyka dziejów Rosji. Wybór i przekład B. Żyłko, Łódź 1993

Juliusz Słowackij i Rossija. Red. W.A. Choriew, Moskwa 2011

Co Słowacki ma nam dziś do powiedzenia? pod red. M. Kalinowskiej i J. Kieniewicza, Warszawa 2012.

Jarosław Ławski, Ironia i mistyka: doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego, Białystok 2005.

Maria Janion, Gorączka romantyczna (kilka wydań).

Maria Janion, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencji ludzi i duchów, Warszawa 1991.

Maria Janion, Reduta. Romantyczna poezja niepodległościowa, Krakow 1979

Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia (kilka wydań).

Elżbieta Kiślak, Car-trup i Król-Duch. Rosja w twórczości Słowackiego, Warszawa 1991.

Andrzej Kępiński, Lach i Moskal. Z dziejów stereotypu, Warszawa-Kraków 1990.

Marta Piwińska, Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.

Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia, red. Maria Kalinowska Maria, Jarosław Ławski, Magdalena Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011.

Problemy polskiego romantyzmu, seria I-III, red. M. Żmigrodzka, Z. Lewinówna, Wrocław 1971-1974-1981.

Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009.

Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. 1, pod red. M. Kuziaka, B. Nawrockiego, Warszawa 2016, cz. 2, pod red. M. Kuziaka, B. Maciejewskiego, Kraków 2016.

Zofia Trojanowiczowa, Sybir romantyków, J. Fiećko, Poznań 1993.

Marek Troszyński, Słowacki poza kanonem, Gdańsk 2014

Andrzej Walicki, Rosyjska filozofia i myśl społeczna od oświecenia do marksizmu, Warszawa 1973 (rozdziały III-VII)

Maria Żmigrodzka, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, oprac. M. Kalinowska, E. Kiślak, Warszawa 2002.

Szczegółowe informacje dotyczące literatury źródłowej i literatury przedmiotu dotyczącej poszczególnych zagadnień zostaną podane przez wykładowców.