Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Rosja w polskim romantyzmie

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3700-CS-RPR
Kod Erasmus / ISCED: 08.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0220) Nauki humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Rosja w polskim romantyzmie
Jednostka: Wydział "Artes Liberales"
Grupy: Przedmioty fakultatywne dla kierunku kulturoznawstwo - cywilizacja śródziemnomorska (I i II stopnia)
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Założenia (opisowo):

Zakres wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie nauk humanistycznych, wynikający z zakwalifikowania studenta na studia I stopnia.

Skrócony opis:

Skrócony opis przedmiotu Konwersatorium poświęcone kontekstom historycznym polskiego romantyzmu, a zwłaszcza obrazowi Rosji i jego uwarunkowaniom politycznym i kulturowym. Celem zajęc jest zapoznanie uczestników z najważniejszymi tekstami rodzimego romantyzmu na temat Rosji (także szerzej: „wschodniego” lub „północnego zagrożenia”), analizowanymi w kontekście komparatystycznym oraz interdyscyplinarnym, a zatem wskazanie ich historycznych, społeczno-politycznych i kulturowych inspiracji oraz wpływu na ukształtowanie się antyrosyjskiego imaginarium Polaków.

Zajęcia stanowią część cyklu „Romantyzm: europejskość i pogranicza kulturowe”, jednak są przeznaczone nie tylko dla uczestników całego cyklu, ale są też ofertą otwartą dla wszystkich studentów Wydziału AL i studentów innych kierunków, a także doktorantów.

Pełny opis:

Pełny opis przedmiotu Konwersatorium poświęcone kontekstom historycznym polskiego romantyzmu, a zwłaszcza obrazowi Rosji i jego uwarunkowaniom politycznym i kulturowym. Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z najważniejszymi tekstami rodzimego romantyzmu na temat Rosji (także szerzej: „wschodniego” lub „północnego zagrożenia”), analizowanymi w kontekście komparatystycznym oraz interdyscyplinarnym, a zatem wskazanie ich historycznych, społeczno-politycznych i kulturowych inspiracji oraz wpływu na ukształtowanie się antyrosyjskiego imaginarium Polaków.

Przedmiotem dyskusji będą dzieła polskiego i rosyjskiego romantyzmu, analizowane w kontekście zjawisk europejskich; obok literatury pięknej, epistolografii i memuarystyki, wykorzystane zostaną także źródła artystyczne (malarstwo, muzyka operowa).

W toku zajęć przeanalizowana zostanie kwestia położenia Rosji czasów Aleksandra I i Mikołaja I na kulturalnej i politycznej mapie Europy, wpływ epopei napoleońskiej na zmianę postrzegania Rosji (także w kontekście paradygmatu geograficznego (Wschód/Orient czy Północ?), europejskie kontrowersje wokół historycznej roli Rosji – lidera i gwaranta Świętego Przymierza - wobec dekompozycji starego porządku (strażnik porządku czy zarzewie rewolucji?) oraz rosyjskie pomysły na określenie miejsca własnego państwa i narodu (świadomość odrębnego bytu – Czaadajew; spór okcydentalistów i słowianofilów). Osobne miejsce zajmie kwestia szczególnego znaczenia romantycznego Petersburga (tekst miasta), także w kontekście polsko-rosyjskiej kontrowersji historycznej i opozycji dziejowej starej i nowej stolicy imperium (Petersburg vs Moskwa).

Przedmiotem osobnych rozważań będzie wpływ doświadczenia romantycznego na ukształtowanie się i ugruntowanie wzajemnych stereotypów polsko-rosyjskich.

Literatura:

Literatura podstawowa:

a/ Teksty:

Germaine de Staël, Dziesięć lat wygnania. Przeł. E. Wassongowa, Warszawa 1973 (rozdziały X-XIX)

Astolphe de Custine, Rosja w roku 1839. Przeł. P. Hertz, Warszawa 1995

Théophile Gautier, Saint-Pétersbourg, Paris 2005 (fragment Voyage en Russie).

Henryk Kamieński, Rosja. Europa. Polska. Wstęp do badań nad Rosją i Moskalami, Warszawa 1999 (rozdziały I-VI)

Adam Mickiewicz, Ustęp Dziadów cz. III.

Adam Mickiewicz, Literatura słowiańska. Kurs II, wykład XXVII-XXVIII. Kurs III, wykład III.

Juliusz Słowacki, Książę Michał Twerski; Król-Duch; Zawisza Czarny

Franciszek Duchiński, Zasady dziejów Polski i innych krajów słowiańskich. T. 1-3 (wybór – POLONA)

*

Piotr Czaadajew, Listy filozoficzne. List I, w tegoż: Listy. Przeł. M. Leśniewska i L. Suchanek, Kraków 1992 lub Czaadajew, Brak historii jako nieszczęście Rosji oraz Brak historii jako przywilej Rosji, w antologii Filozofia i myśl społeczna rosyjska 1823-1861. Wybór A. Walicki, Warszawa 1961

Mikołaj Gogol, Na czym polega istota poezji rosyjskiej i w czym tkwi jej specyfika, w tegoż: Wybrane fragmenty korespondencji z przyjaciółmi. Przeł. F. Netz, Warszawa 2015

Aleksander Puszkin, Jeździec miedziany.

Michał Lermontow, Bohater naszych czasów.

*

Literatura (wybór)

Boris Jegorow, Słowianofilstwo – okcydentalizm – kulturologia, w pracy zbiorowej: Semiotyka dziejów Rosji. Wybór i przekład B. Żyłko, Łódź 1993

Jurij Łotman, Aleksander Puszkin. Przeł. A. Węgrzyn, Warszawa 1990

Jurij Łotman, Dekabrysta w życiu codziennym, w tegoż: Rosja i znaki. Kultura szlachecka w wieku XVIII i na początku XIX. Przeł. B. Żyłko, Gdańsk 1999

Jurij Łotman, Teatr i teatralność w kulturze początku XIX wieku, w pracy zbiorowej: Semiotyka dziejów Rosji. Wybór i przekład B. Żyłko, Łódź 1993

Juliusz Słowackij i Rossija. Red. W.A. Choriew, Moskwa 2011

Co Słowacki ma nam dziś do powiedzenia? pod red. M. Kalinowskiej i J. Kieniewicza, Warszawa 2012.

Jarosław Ławski, Ironia i mistyka: doświadczenia graniczne wyobraźni poetyckiej Juliusza Słowackiego, Białystok 2005.

Maria Janion, Gorączka romantyczna (kilka wydań).

Maria Janion, Projekt krytyki fantazmatycznej. Szkice o egzystencji ludzi i duchów, Warszawa 1991.

Maria Janion, Reduta. Romantyczna poezja niepodległościowa, Krakow 1979

Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia (kilka wydań).

Elżbieta Kiślak, Car-trup i Król-Duch. Rosja w twórczości Słowackiego, Warszawa 1991.

Andrzej Kępiński, Lach i Moskal. Z dziejów stereotypu, Warszawa-Kraków 1990.

Marta Piwińska, Legenda romantyczna i szydercy, Warszawa 1973.

Prelekcje paryskie Adama Mickiewicza wobec tradycji kultury polskiej i europejskiej. Próba nowego spojrzenia, red. Maria Kalinowska Maria, Jarosław Ławski, Magdalena Bizior-Dombrowska, Warszawa 2011.

Problemy polskiego romantyzmu, seria I-III, red. M. Żmigrodzka, Z. Lewinówna, Wrocław 1971-1974-1981.

Romantyzm i nowoczesność, red. M. Kuziak, Kraków 2009.

Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym, cz. 1, pod red. M. Kuziaka, B. Nawrockiego, Warszawa 2016, cz. 2, pod red. M. Kuziaka, B. Maciejewskiego, Kraków 2016.

Zofia Trojanowiczowa, Sybir romantyków, J. Fiećko, Poznań 1993.

Marek Troszyński, Słowacki poza kanonem, Gdańsk 2014

Andrzej Walicki, Rosyjska filozofia i myśl społeczna od oświecenia do marksizmu, Warszawa 1973 (rozdziały III-VII)

Maria Żmigrodzka, Przez wieki idąca powieść. Wybór pism o literaturze XIX i XX wieku, oprac. M. Kalinowska, E. Kiślak, Warszawa 2002.

Szczegółowe informacje dotyczące literatury źródłowej i literatury przedmiotu dotyczącej poszczególnych zagadnień zostaną podane przez wykładowców.

Efekty uczenia się:

Wiedza: absolwent zna i rozumie

K_W02 - świadomość powiązań nauk filologicznych z innymi dyscyplinami humanistycznymi

K_W16 - świadomość istnienia związków (historycznych, kulturalnych itp.) między Polską a Rosją

K_W18 - elementarną wiedzę o miejscu romantyzmu w dziejach kultury polskiej i rosyjskiej oraz zna znaczenie podstawowych terminów z tego zakresu

K_W20 - świadomość roli wątków rosyjskich w dorobku polskiej literatury romantycznej i dostrzega elementy tej tradycji w literaturze i kulturze polskiej kolejnych epok

Umiejętności: absolwent potrafi

K_U02 - przedstawić ustnie lub na piśmie w języku proste problemy badawcze także z wykorzystaniem różnych źródeł i krytycznym powołaniem się na literaturę przedmiotu

K_U09 - korzystać ze słowników, kompendiów, edycji źródłowych i wszelkich materiałów pomocniczych

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

K_K01 - uświadomienia sobie ograniczonego zakresu własnej

Metody i kryteria oceniania:

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest:

- regularne i aktywne uczestnictwo w zajęciach;

- przygotowanie i prezentacja 1 krótkiego referatu na zadany przez prowadzącego temat, dokumentująca wykorzystanie literatury przedmiotu).

Uwagi Student ma prawo do 2 nieusprawiedliwionych nieobecności w semestrze.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)