Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Proseminarium- Kresy. Bałkany. Polska. Świat

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3700-CS2-PS-KBP1
Kod Erasmus / ISCED: 08.0 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0220) Nauki humanistyczne Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Proseminarium- Kresy. Bałkany. Polska. Świat
Jednostka: Wydział "Artes Liberales"
Grupy: Przedmioty dla I roku: Kulturoznawstwo - cywilizacja śródziemnomorska, studia II stopnia
Przedmioty: Kulturoznawstwo - cywilizacja śródziemnomorska, studia II stopnia
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

proseminaria

Założenia (opisowo):

HISTORIA POWSZECHNA. HISTORIA LITERATUR BASENU MORZA ŚRODZIEMNEGO (SŁOWIAŃSKICH I NIESŁOWIAŃSKICH)


Założenia wstępne

Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu historii powszechnej, a także antropologii kultury, powinien umieć rozróżniać pojęcia takie, jak „ideologia”, „mit”, „utopia”, „pamięć”, „tradycja”, „kanon literacki”, „kanon narodowy”.


Skrócony opis:

Seminarium Historia Kultury Bałkanów jest powiązane z tematyką wykładu (Historia Bałkanów) i stanowi uzupełnienie pierwszego, ale lektury analizowane w ciągu roku obejmują także znacznie szerszy, europejski kontekst problematyki relewantnej dla Bałkanów jako regionu. Na seminarium omawiane są teksty cytowane na wykładzie, ale także teksty, które wykraczają poza Bałkany, ale dobrze wyjaśniają ich specyfikę.

Pełny opis:

Seminarium jest poświęcone problematyce kresów i pograniczy na Bałkanach. Kontekst polski, europejski i światowy jest omawiany ze względu na konieczność wyjaśnienia bałkańskiej specyfiki w tej kwestii.

Z tego powodu mówimy o kresach polskich, o kresach niemieckich, ale także o znaczeniu, występowaniu lub nie tego pojęcia w innych częściach Europy i świata (Rosja; Ameryka).

Z kolei temat pograniczy jest omawiany na przykładach bałkańskich i polsko-ukraińsko-białorusko-litewskich. Osobnym kontekstem dla tytułowej problematyki są biografie transkulturowe zarówno z pogranicza polsko-litewskiego, polsko-białoruskiego, polsko-ukraińskiego, polsko-niemieckiego, czy wreszcie terenu Bałkanów.

Seminarium przeznaczone jest między innymi dla studentów przygotowujących bałkanistyczne licencjaty, prace magisterskie, a także doktoraty, ale otwarte dla wszystkich zainteresowanych.

Literatura:

LEKTURY ANALIZOWANE NA SEMINARIUM

1. Regiony, regionalizm – pojęcia i rzeczywistość, pod red. Kwiryna Handke, Warszawa 1993.

2. J.Topolski (red.) Studia nad świadomością historyczną Polaków, Poznań 1994.

3. Mitchell W.J.T. “What do Pictures “Really” Want?” October vol. 77 1996 pp. 71-82.

4. B.Anderson, Wspólnoty wyobrażone, Warszawa 1997.

5. Kresy. Pojęcie i rzeczywistość, red. Kwiryna Handke, Warszawa 1997.

6. J.Bartmiński, Zmiany stereotypu Niemców Polsce. Profile i ich historyczno-kulturowe uwarunkowania w: Profilowanie w języku i w tekście, red. J.Bartmiński, R.Tokarski, Lublin 1998, s. 225 – 232.

7. A.Niewiara, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI – XIX wieku, Katowice 2000.

8. Moch Michał, Michał Rőmer - "Polak litewski", "krajowiec", spadkobierca tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego w: Językowe i kulturowe dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego : księga jubileuszowa na 1000-lecie Litwy, red. nauk. Jolanta Mędelska, Zofia Sawaniewska-Mochowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, 2010, str. : 83-96.

9. Ricoeur P., Nadużycia pamięci naturalnej: pamięć powstrzymywana, pamięć manipulowana, pamięć narzucona, przeł. W. Bońkowski, „Konteksty” 2003, nr 1-2.

10. Jan Pomorski, Punkt widzenia we współczesnej historiografii, Punkt widzenia w języku i kulturze, Lublin 2004, s. 11 – 32.

11. A,D. Smith, The Antiquity of Nations, Polity Press Cambridge 2004.

12. Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, opracowali, Grzegorz Godlewski, Leszek Kolankiewicz, Andrzej Mencwel, Paweł Rodak, redakcja A. Mencwel, Warszwa 2005.

13. Gennep van, Arnold, Obrzęd inicjacji w: Obrzędy przejścia, PIW, Warszawa 2006.

14. Turner V., Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działanie w społeczeństwie, tłum. Wojciech Usakiewicz, Kraków 2005.

15. J. Bartmiński, Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2006, ss. 11- 31; 76- 97; 131 – 148.

16. Ricour P., Pamięć, historia, zapominanie, Kraków 2006.

17. V. Virga , Cartographia: Mapping Civilizations, New York, Boston, London: Little, Brown and Company, 2007.

18. Traba R., Wschodniopruskość, Olsztyn 2007.

19. J.Sujecka, Stereotyp pogranicza w bałkańskiej optyce kulturowej. Casus Macedonii w: Stereotypy bałkańskie. Księga jubileuszowa Profesor Ilony Czamańskiej, red. J. Paszkiewicz, Z. Pentek, Poznbań 2011, s. 179- 189.

20. Sujecka Jolanta, Konceptualizacje Bałkanów w : Ukraińskie transgresje XX-XXI wieku. Uwolnić przyszłość od przeszłości. Uwolnić przeszłość od przyszłości. Kultura - Historia – Polityka. Panu Profesorowi Telesforowi Poźniakowi w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, red. naukowa Agnieszka Matusiak, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław-Lwów, 2012,62-71.

21. Falski M., “Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of Capital Cities: Paris and Skopje” Colloquia Humanistica 1 , Warsaw 2012, pp. 45-63.

22. Sawicka I. “A crossroad Between West, East and Orient – The Case of.

Albanian Culture” Colloquia Humanistica 2 Warsaw 2013, pp. 97-113.

23. Joanna Rapacka, Godzina Herdera. O Serbach, Chorwatach i idei jugosowiańskiej, Warszawa 1995

24. M. Mazower, The Balkans. A short History, Weidenfeld & Nicolson 2000.

25. M. Glenny, The Balkans. Nationalism, War and Great Powers, 1804-19 99, London (1999) 2001.

26. N. Malcolm, Kosovo. A short History, London (1996) 2002.

27. N. Malcolm, Bosnia. A short History, London (1998) 2002.

28. Pedani M.P., The Ottoman-Venetian Border (15th-18th Centuries), Venezia 2017.

LEKTURY UZUPEŁNIAJACE

29. A.Walicki, W kręgu konserwatywnej utopii. Struktura i przemiany rosyjskiego słowianofilstwa, Warszawa 1964.

30. T.Wasilewski, W.Felczak, Historia Jugosławii, Wrocław 1985.

31. R.J.Crampton, A Short History of Modern Bulgaria, Oxford 1987

32. T.Wasilewski, Historia Bułgarii, Wrocław 1988.

33. Henry Pozzi, Black Hand over Europe, Zagreb 1994 (first edition published may 1935)Nedret Kuran Burçoğlu (edited by)

34. J.Sujecka, Bułgarska idea narodowa i jej okcydentalistyczno- słowianofilskie konteksty. Na przykładzie twórczości Iwana Wazowa. Z polskich studiów slawistycznych, Warszawa 1995.

35. Joanna Rapacka, Leksykon tradycji chorwackich, Warszawa 1997

36. Maria Todorova, Imagining the Balkans, Oxford University Press, Inc. New York, 1997

37. T. Dąbek – Wirgowa, Pogranicze historii i mitu. Współczesne aktualizacje XIX-wiecznych mitów narodowych na obszarze bułgarskim i macedońskim (w:) Współcześni Słowianie wobec własnych tradycji i mitów, pod red. M. Bobrownickiej, L. Suchanka i F. Ziejki, Karaków 1997.

38. Banac, Ten National Question in Yugoslavia. Origins, History,Politics. 1918-1945, Cornell University Press, IIthaca and London 1998.

39. Барбара.Јелавич, Историја на Балканот. Осумнаесети и деветнаесети век, т. 1, 2, Скопје 1999. [Barbara Jelavić, History of the Balans Eighteenth and Nineteenth Centurie, volume I, II ]

40. The Image of the Turk in Europe from the Declaration of the Republic in 1923 to the 1990S, Istambul 2000.

41. J.Sujecka, Ikona domu, Instytut Slawistyki PAN,Warszawa 2000.

42. I.Stawowy-Kawka, Historia Macedonii, Wrocław 2001.

43. The national Idea as a Research Problem, edited by Jolanta Sujecka, SOW, Warsaw 2002

44. Sanimir Resic & Barbara Törnquist-Plewa (eds.), The Balkan in Focus. Cultural Boundaries in Europe, Nordic Academic Press 2002, pp. 234.

45. M.Tanty, Bałkany w XX wieku. Dzieje polityczne, 2003.

46. E. Znamierowska- Rakk, Federacja Słowian Południowych w polityce Bułgarii po II wojnie światowej. Korzenie, próby realizacji, upadek , Warszawa 2005.

47. Pål Kolstø (ed.), Myth and Boundaries in South – Eastern Europe, London 2005, pp. 357.

48. G.Szwat-Gyłybowa, Haeresis Bulgarica w bułgarskiej świadomości kulturowej XIX i XX wieku, Instytut Slawistyki PAN Warszawa 2005.

49. M. Mazower, Salonica. City of Ghosts. Christians, Muslims and Jews 1430-1950, London 2005.

50. W. Konarski, A. Koseski (redakcja), Bałkany. Etnokulturowe podloże konfliktów, Pułtusk 2006.

51. Territorialism and Identity, ed. by Jolanta Sujecka with assistance W.J.Burszat, J.Serwański, special issue „Sprawy Narodowościowe” 2007, zeszyt 31.

52. Božidar Jezernik, Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, Kraków 2007.

53. Sujecka J., “The Continuity and Discontinuity. The Question of Territorialism and Double Identity from the Perspective of 20th Century Macedonia” Colloquia Humanistica 1, Warsaw 2012, pp. 33-43.

54. Macedonia: Land, Region, Borderland, Conception and academic editing: Jolanta Sujecka, Warsaw 2013.

55. I. Sawicka, J. Sujecka, Wprowadzenie do bałkanologii. Etnosy-Języki-Areały-Konceptualizacje, Instytut Slawistyki PAN, Fundacja Slawistyczna, Warszawa 2015.

56. Аляксандр Смалянчук, Краёвая идеэя у беларускай гiсторыi, Мiнск Выдавец Змiцер Колас 2017. Józef Kwaterko, Literatura mniejsza: koncept, ideologia, możliwość tekstu w: Literatury mniejsze Europy romańskiej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2012, s. 13-23.

57. J. Sujecka, Multilevel Identity in the Balkans. Rafael Moshe Kamhi – Jewish, Macedonian, Bulgarian? [in:] Spain – India – Russia. Centres, Borderlands, and Peripheries of Civilisations. Anniversary Book Dedicated to Professor Jan Kieniewicz on His 80th Birthday, ed. by Jan Stanisław Ciechanowski, Cristina González Caizán, Faculty of ‘ArtesLiberales’ of the University of Warsaw, Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, Warsaw 2018, pp. 597-606.

58. Katarzyna Thiel-Jańczuk: Literatury mniejsze: miedzy literacka „niepoprawnością” a polityczną poprawnością”? w: op. cit., s. 25-34.

59. Piotr Sadkowski, Proza Piotra Rawicza jako przykład pisarstwa francusko-żydowskiego w świetle (post)kafkowskich koncepcji „literatury mniejszej” i zjawiska „nieświadomości językowej w: op. cit. s. 77-86.

60. Judyta Zbierska-Mościcka, Zagadnienie tożsamości we współczesnej belgijskiej powieści kobiecej, w: op. cit. s. 151- 161.

61. Mirosław Loba, O języku i religii w literaturze Szwajcarii romańskiej i włoskiej, w: op. cit. s. 59-67.

62. Tomasz Kamusella, Język śląski. Naród śląski. Więcej faktów, mniej mitów, Narodowa Oficyna Śląska, Zabrze 2017.

Efekty uczenia się:

Seminarium realizuje następujące wyzwania kierunkowe: Historie i tożsamości oraz Kultury i religie, realizuje humanistyczny i społeczny moduł kształcenia.

Seminarium umożliwia zrozumienie genezy konfliktów etnicznych i religijnych na Bałkanach, także dzisiejszej skomplikowanej sytuacji regionu, ale również bogactwa kulturowego, będącego następstwem wielu wpływów kulturowych. Problematyka bałkańska jest prezentowana na szerokim tle europejskim i światowym, a zwłaszcza w kontekście podobnych problemów w Europie południowo-wschodniej.

Seminarium przygotowuje do napisania prac licencjackich i magisterskich, a także doktorskich.

Student w zakresie wiedzy ma podstawową wiedzę o rodzajach oraz specyfice przedmiotowej i metodologicznej dyscyplin, które dotyczą studiów nad kulturą, zna podstawową terminologię z zakresu literaturoznawstwa i kulturoznawstwa, zna podstawową terminologię z zakresu historii sztuki, ma uporządkowaną wiedzę na temat kultury i języka wybranego regionu Śródziemnomorza, zna najważniejszych twórców kultury europejskiej, zna klasycznych autorów filozoficznych oraz ich idee. ma podstawową wiedzę na temat współczesnego życia kulturalnego w Polsce.

Student w zakresie kompetencji społecznych ma świadomość dynamicznego rozwoju kultury i pojawiania się nowych metod i paradygmatów badawczych, ma świadomość znaczenia dziedzictwa antyku w kulturze Europy, rozumie wagę zachowania bogactwa, integralności oraz świadomości dziedzictwa kulturowego Europy, w tym poszczególnych tradycji Śródziemnomorza.

Metody i kryteria oceniania:

W trakcie wykładu przewidziane są kolokwia sprawdzające rozumienie terminologii używanej na wykładzie, przedmiot kończy się egzaminem pisemnym w formie testu z całego materiału. Pytania testowe wymagają rozbudowanych odpowiedzi.

Seminarium uczy rozumienia tekstów i ich krytycznej analizy. Podstawą zaliczenia seminarium jest prezentacja lektur, udział w dyskusji i dwie/ trzy prace pisemne, które są sprawdzianem z lektur i odbywają się w trakcie seminarium.

Sposób zaliczenia Prezentacje lektur, udział w dyskusji, dwie/trzy prace pisemne. Zaliczenie/egzamin na ocenę.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)