Planowanie przestrzenne

obowiązkowe

w sali

System, metodyka, przyrodnicze, społeczne, gospodarcze i prawne podstawy planowania przestrzennego w skali lokalnej, regionalnej i krajowej. Cele i zakres problemowy dokumentów planistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień ochrony środowiska i kształtowania krajobrazu. Przykłady planowania i zagospodarowania przestrzennego w krajach UE.

Wykłady

1. Planowanie przestrzenne – definicja, zakres, relacje z

zagospodarowaniem przestrzennym, polityką i gospodarką

przestrzenną, urbanistyką i ruralistyką. Podstawowe

uwarunkowania procesu planowania: alternatywne modele

planowania przestrzennego w ujęciu metodycznym i

historycznym, koncepcje ekstensywnego i intensywnego

zagospodarowania, uwzględnianie oraz ograniczenia sposobu

użytkowania własności, społeczne i demograficzne aspekty

wyboru rozwiązań.

2. Wieloaspektowość planowania, zagospodarowania, rozwoju

regionalnego i zagadnień środowiskowych – kompetencje i działy

administracji rządowej. Planowanie przestrzenne na szczeblu

samorządowym i rządowym.

3. Prawne źródła: struktura aktów prawnych, zasady redakcyjne

części normatywnej, symbolika i odwołania do aktów

powiązanych, bazy aktów prawnych (ISAP), Standaryzacja i

normalizacja techniczna (normy krajowe, zagraniczne,

europejskie) .

4. Rola informacji przestrzennej (SIP) w kształtowaniu i optymalizacji

rozwiązań planistycznych: bazy i źródła opracowań

kartograficznych, danych administracyjnych, topograficznych,

geomorfologicznych, geologicznych, hydrograficznych i

hydrogeologicznych, środowiskowych. Wybrane źródła danych

środowiskowych dla planowania miejscowego i planów zabudowy:

dokumentacje, mapy, atlasy: geologiczno – inżynierskie,

opracowania i bazy danych hydrologiczno – metrologicznych.

5. Specyfika planowania przestrzennego w podstawowych

jednostkach podziału terytorialnego (miastach i gminach).

Dokumenty planistyczne: opracowania studialne (SUikZP),

opracowania ekofizjograficzne, strategie rozwoju gminy (miasta),

plany miejscowe, plany zabudowy, inwestycje celu publicznego,

decyzje o warunkach zabudowy. Tryb sporządzania i

zatwierdzania dokumentów planistycznych. Rola

wyspecjalizowanych służb, organów oraz społeczności lokalnych

w kształtowaniu rozwiązań planistycznych.

6. Uwarunkowania tworzenia planów zabudowy: analiza

dotychczasowego zagospodarowania z uwzględnieniem

historycznej antropopresji, powiązania infrastrukturalne i

komunikacyjne, przestrzenna charakterystyka geologiczno –

inżynierska. Standardy zagospodarowania w prawie budowlanym

i urbanistyce. Środowiskowe i historyczne uwarunkowania

2

rozwoju urbanistycznego na przykładzie aglomeracji miejskich

(warszawskiej, śląskiej i in.) oraz miast średniej wielkości w kraju i

za granicą.

7. Specyfika planowania ponadlokalnego: syntezy studialne ( plany

wojewódzkie, koncepcje przestrzennego zagospodarowania

kraju), strategie rozwoju. Wnioski dotyczące przeznaczenia i

rezerwy terenów inwestycji infrastrukturalnych o znaczeniu

ponadlokalnym.

8. Środowiskowe aspekty w planowaniu ruralistycznym. Przykłady z

uwzględnieniem regionalnych uwarunkowań przyrodniczych.

Kształtowanie funkcji rekreacyjnych terenów. Audyty

krajobrazowe.

9. Rozwiązania planistyczne za granicą: w Unii Europejskiej i na

świecie. Przykłady realizacji planów ochrony środowiskowej

terenów przed zagrożeniami antropogenicznymi.

10. Rola i kierunki rozwoju planowania przestrzennego. Udział

specjalistów z zakresu ochrony środowiska w kształtowaniu

wymagań zrównoważonego rozwoju w pracach planistycznych –

dyskusja podsumowująca na podstawie treści programowych

przedmiotu.

Ćwiczenia

1. Przygotowanie do analiz środowiskowych dla potrzeb planowania

przestrzennego – przegląd żródeł literaturowych. Korzystanie z

bazy ISAP. Przegląd możliwości i zakresu pozyskiwania danych z

internetowych baz PIG-PIB, Geoportal itd.- 4 h

2. Korzystanie z zasobu map w ujęciach arkuszowych: Mapy

Geośrodowiskowej Polski – plansze A i B, Mapy

hydrogeologicznej Polski, Atlasów geologiczno – inżynierskich

aglomeracji – 4 h

3. Wybrane metody zastosowania GIS dla potrzeb sporządzania

roboczych analiz ograniczeń wykorzystania terenów w planowaniu

przestrzennym – 4 h

4. Ocena geośrodowiskowych uwarunkowań planowania

przestrzennego na obszarze wybranej gminy (praca indywidualna

w formie przygotowywanej prezentacji) – 6 h

5. Zajęcia praktyczne obejmujące prezentacje w terenie wybranych

rozwiązań planistycznych oraz ich środowiskowych uwarunkowań,

wizyty studyjne itp. - 12 h

Chmielewski J. M. 2001. Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu

miast. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Chmielewski J. M. 2001. Teoria urbanistyki w projektowaniu i planowaniu

miast. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.

Cymerman R. (red) 2009 – Podstawy planowania przestrzennego i

projektowania urbanistycznego. Wyd. Uniwersytetu Warmińsko -

Mazurskiego

Dobak P. , 2002 - Środowiskowa problematyka geologiczno – inżynierska

w planowaniu przestrzennym. Przegląd Geologiczny t. 50 nr 10/2, pp. 924

– 928,

Dobak P., Kapelska M., 2017 - Geologiczno-inżynierska waloryzacja w

planowaniu przestrzennym gminy z zastosowaniem danych

kartograficznych analizowanych w technologii GIS. Prz. Geol., 65:

900–907.

Dubel K. 1998. Uwarunkowania przyrodnicze w planowaniu

przestrzennym. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko; Białystok.

Instrukcja opracowania Mapy Geośrodowiskowej Polski w skali 1:50 000,

Wyd PIG 2005 (aneks 2013)

Kalinowska A. (red) , 2015 - Miasto idealne – miasto zrównoważone.

Planowanie przestrzenne terenów zurbanizowanych i jego wpływ na

ograniczenie skutków zmian klimatu. Uniwersyteckie Centrum Badań nad

Środowiskiem Przyrodniczym i Zrównoważonym Rozwojem, pp 264

Ostrowski W. 2001 Wprowadzenie do historii budowy miast. Ludzie i

Środowisko. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej

Pęski W. 1999 – Zarządzanie zrównoważonym rozwojem miast. Wyd.

„Arkady”

Piotrowska L, 2021 – Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne.

Ewolucja systemu. Wyd. NoveRes

Radziejowski J (Red), 2010 - Planowanie przestrzenne. Stan i problemy

ze szczególnym uwzględnieniem ochrony środowiska oraz ocen

oddziaływania na środowisko, Wszechnica Polska, Zeszyty Naukowe

2/2010, Warszawa

Seminarium: „ Geologiczno – inżynierskie i środowiskowe problemy

zagospodarowania przestrzennego”. Przegląd Geologiczny Nr 6/2005.

Szponar A. 2003 – Fizjografia urbanistyczna. Wydawnictwo Naukowe PWN

Wybrane i aktualizowane akty prawne z zakresu planowania

przestrzennego (ISAP Internetowy system aktów prawnych)

Znajomość zagadnień i metodyki planowania przestrzennego w skali

lokalnej, regionalnej i krajowej. (K_W10) Pozyskiwanie i synteza wiedzy z

zakresu nauk o środowisku (K_W01) i planowania z uwzględnieniem

wymagań zrównoważonego rozwoju (K_W07). Indywidualne i zespołowe

umiejętności realizacji tematycznych opracowań środowiskowych i

planistycznych (K_U01) na podstawie tematycznych baz danych i

konsultacji eksperckich (K_U07). Znajomość zakresu i możliwości technik

informatycznych w gromadzeniu, analizowaniu i syntetyzowaniu zbiorów

informacji niezbędnych w planowaniu przestrzennym z uwzględnieniem

metodyki GIS (K_U12). Kształtowanie kompetencji z zakresu

analizowania alternatywnych rozwiązań planistycznych w społeczno –

ekonomicznych i środowiskowych uwarunkowań polityki planowania

przestrzennego (K_K06).

- aktywność na zajęciach audytoryjnych i terenowych

- wykonanie prezentacji na wybrany temat związany z problematyką przedmiotu.

Sposób zaliczenia - kolokwium pisemne/ustne:

Student rozwiązuje zadania testowe (pisemnie) oraz odpowiada

na pytania problemowe (ustnie) z zakresu tematyki

przedstawionej na ćwiczeniach i wykładach z uwzględnieniem

umiejętności syntezowania zagadnień metodycznych,

planistycznych i środowiskowych

brak