Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Układy dynamiczne

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1000-135UD
Kod Erasmus / ISCED: 11.133 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0541) Matematyka Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Układy dynamiczne
Jednostka: Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki
Grupy: Przedmioty fakultatywne dla studiów 2 stopnia na matematyce
Przedmioty obieralne na studiach drugiego stopnia na kierunku bioinformatyka
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: angielski
Rodzaj przedmiotu:

fakultatywne

Skrócony opis:

Teoria układów dynamicznych bada długookresową ewolucję układów odbywającą się na mocy niezmiennych w czasie i deterministycznych reguł. Ewolucja może zatem być zadana przez iteracje pewnego przekształcenia (czas dyskretny) lub np. rozwiązania równania różniczkowego (czas ciągły). Teoria opisuje regularne i chaotyczne właściwości pewnych klas układów, bada ich stabilność oraz określa ich niezmienniki (takie jak np. entropia).

Pełny opis:

Gładkie układy dynamiczne. Twierdzenia Grobmana-Hartmana i Hadamarda-Perrona. Proste układy: gradientowe, Morse'a-Smale'a. Układy chaotyczne: podkowa Smale'a, punkt homokliniczny (przykład wahadła matematycznego z wymuszeniem), potok geodezyjny, atraktory. Strukturalna stabilność i własności typowe. Punkty niebłądzące i eksplozja. Iteracje przekształceń okręgu i odcinka. Elementy dynamiki holomorficznej (zbiór Julii i zbiór Mandelbrota - informacja). (7--8 wykładów).

Elementy teorii ergodycznej. Przekształcenia zachowujące miarę, przykłady. Układy symboliczne. Twierdzenie Liouville'a. Twierdzenie ergodyczne Birkhoffa. Ergodyczność. Istnienie miar niezmienniczych. Operator Perrona-Frobeniusa. Entropia metryczna. Twierdzenie Shannona-Breimana-McMillana. Podaddytywne twierdzenie ergodyczne i wykładniki Lapunowa. Wymiar Hausdorffa zbiorów niezmienniczych. (7--8 wykładów)

Stany Gibbsa w mechanice statystycznej. Rozkład Gibbsa i suma statystyczna dla modelu Isinga. Rozwinięcia gronowe w wysokich temperaturach i przejścia fazowe w niskich temperaturach -- informacyjnie.

Literatura:

R. L. Devaney: An Introduction to Chaotic Dynamical Systems, Westview Press, Boulder 2003.

S. W. Fomin, I. P. Kornfeld, J. G. Sinaj, Teoria ergodyczna, PWN, Warszawa 1987.

B. Hasselblatt, A. Katok, A First Course in Dynamics. With a panorama of recent developments, Cambridge University Press, New York 2003.

A. Katok, B. Hasselblatt, Introduction to the Modern Theory of Dynamical Systems, Cambridge University Press, Cambbridge 1995.

V. A. Malyshev, R. L. Minlos, Gibbs random fields. Cluster expansions, Kluwer Academic Publishers Group, Dordrecht 1991 (oryg. rosyjski Nauka, Moskwa 1985).

Z. Nitecki, Differentiable dynamics. An introduction to the orbit structure of diffeomorphisms, MIT Press, Cambridge 1971.

C. Robinson, Dynamical systems. Stability, symbolic dynamics and chaos. Studies in Advanced Mathematics, CRS Press, Boca Raton 1999.

W. Szlenk, Gładkie układy dynamiczne, PWN, Warszawa 1982.

Efekty uczenia się:

1. Znajomość podstawowych pojęć Układów Dynamicznych (układ dynamiczny, trajektoria, zbiór graniczny, sprzężenie)

2. Dynamika homeomorfizmów okręgu: Znajomość pojęcia liczby obrotu i jej własności. Znajomość twierdzenia Denjoy'a.

3. Iteracje przekształceń odcinka: Znajomość twierdzenia Szarkowskiego. Znajomość podstawowych informacji o rodzinie kwadratowej (logistycznej). Znajomość pojęcia bifurkacji podwojenia okresu i twierdzenia o gęstości przekształceń hiperbolicznych w rodzinie kwadratowej.

4. Gładkie układy dynamiczne na rozmaitościach: Znajomość twierdzenia Hadamarda-Perrona i definicji rozmaitości stabilnych i niestabilnych. Znajomość twierdzenia Grobmana-Hartmana. Znajomość definicji układów Morse'a-Smale'a i ich podstawowych własności. Znajomość przykładu Omega-eksplozji. Znajomość pojęcia kodowania dla podkowy Smale'a. Znajomość definicji zbioru hiperbolicznego i układów Anosowa. Znajomość twierdzenia o epsilon-trajektoriach („shadowing”). Umiejętność jakościowego przeanalizowania prostych przykładów gładkich układów dynamicznych.

5. Teoria ergodyczna układów dynamicznych: Znajomość definicji miary niezmienniczej i pojęcia ergodyczności. Znajomość podstawowych przykładów układów zachowujących miarę (twierdzenie Liouville'a, potoki geodezyjne, automorfizmy torusa, bilardy). Znajomość twierdzenia ergodycznego Birkhoffa. Znajomość twierdzenia Kryłowa-Bogolubowa o istnieniu miar niezmienniczych. Znajomość pojęcia entropii metrycznej i jej podstawowe własności. Znajomość twierdzenia Shennona-McMillana-Breimana. Znajomość Zasady Wariacyjnej.

6. Dynamika holomorficzna: Znajomość pojęcia zbioru Julii i zbioru Mandelbrota. Znajomość podstawowych przykładów dynamiki przekształceń holomorficznych.

Metody i kryteria oceniania:

Rozwiązywanie zadań domowych i przedstawianie ich na ćwiczeniach. Ewentualne krótkie referaty. Egzamin pisemny - kilka zadań dotyczących podstawowych własności i przykładów układów dynamicznych. W razie potrzeby egzamin ustny.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Anna Zdunik
Prowadzący grup: Anna Zdunik
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)