Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Bakterie, wirusy a człowiek

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1400-215BWC-OG
Kod Erasmus / ISCED: 13.404 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0511) Biologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Bakterie, wirusy a człowiek
Jednostka: Wydział Biologii
Grupy: Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim
Przedmioty ogólnouniwersyteckie ścisłe
Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału Biologii
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

ogólnouniwersyteckie

Założenia (opisowo):

Bakterie i wirusy dla większości to głownie groźne patogeny. Podczas wykładu poruszone zostaną także inne aspekty związane z mikroorganizmami i wirusami.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Celem wykładu jest przedstawienie wiadomości o bakteriach, najliczniejszych i najstarszych organizmach komórkowych oraz wirusach, najliczniejszych jednostkach biologicznych i ich kluczowej roli we wszystkich aspektach egzystencji człowieka na Ziemi. Omówiony zostanie wpływ bakterii oraz wirusów na życie i zdrowie ludzi oraz możliwości ich wykorzystania do produkcji żywności, leków, nanomateriałów, środków upiększających, a nawet broni biologicznej.

Pełny opis:

Opis wykładów

Wykład 1. „Niewidzialni towarzysze człowieka”. Podstawowe informacje na temat mikroorganizmów prokariotycznych (bakterii i archeonów) oraz wirusów. Ich rola w środowisku naturalnym, w tym w obiegu pierwiastków. Mikroorganizmy kluczem do zrozumienia przeszłości i przyszłości naszej planety.

Wykład 2. „Mikroorganizmy w służbie ludzkości”.Drobnoustroje stosowane w procesach biotechnologicznych. Metody ulepszania szczepów. Opis wybranych biotechnologii wykorzystujących drobnoustroje ze szczególnym uwzględnieniem technologii środków leczniczych (antybiotyki) oraz innych użytecznych produktów. Zastosowanie wektorów bakteryjnych w biotechnologii, a także w walce z nowotworami.

Wykład 3. „Bakterie i człowiek - relacja patologiczna”. Historia chorób bakteryjnych: wielkie epidemie i wielkie odkrycia w bakteriologii. Przegląd wybranych bakterii patogennych i chorób przez nie wywoływanych. Wykrywanie i leczenie chorób bakteryjnych. Problem lekooporności. Wyzwania współczesnej bakteriologii.

Wykład 4. „Mikrobiologiczne zagrożenia w żywności”. Jakie mikroorganizmy groźne dla zdrowia człowieka można spotykać w żywności? Które produkty mogą być szczególnie niebezpieczne i dla kogo?

Wykład 5. „Mikrobiom (mikroflora) człowieka i jego wpływ na zdrowie”. Skład, lokalizacja oraz funkcje mikrobiomu. Po co i jak i regulować skład mikrobiomu poprzez zastosowanie probiotyków? Relacje między bioróżnorodnością mikrobiomu a występowaniem różnych chorób.

Wykład 6. „Antybiotykooporność”. Główne mechanizmy oporności bakterii na antybiotyki z uwzględnieniem ich klas i mechanizmu działania. Wydaje się, że mamy idealne leki - antybiotyki o szerokim spektrum działania, bakteriostatyczne i bakteriobójcze, jednak bakterie wykształciły szereg mechanizmów obronnych przed tymi lekami. Kto tu jest winowajcą i jak należy postępować, aby zahamować rozpowszechnianie oporności ?

Wykład 7. „Alternatywa dla antybiotyków, czyli leki z ..... apteki”. Narastająca antybiotykooporność bakterii na stosowane w medycynie, weterynarii i rolnictwie antybiotyki zmusza do poszukiwania leków alternatywnych. Naturalne „leki” zwalczające infekcje bakteryjne i wirusowe, m.in. związki roślinne, żywność funkcjonalna, szczepionki. Nowe odkrycia w dziedzinie mikrobiologii i biotechnologii, które mogą zostać wykorzystane do leczenia zakażeń wywołanych szczepami bakterii opornych na antybiotyki.

Wykład 8. „Bioterroryzm oraz toksyny – broń masowej zagłady oraz walka z …objawami starzenia?”. Broń biologiczna z punktu widzenia terrorysty. Klasyfikacja broni biologicznej wraz z przykładami. Jak „wynaleziono broń biologiczną i opracowano metody ataku” – tło historyczne. Przykłady użycia broni biologicznej i metody wykrywania ataków bioterrorystycznych. Zarys Narodowego Programu Antyterrorystycznego na lata 2015-2019. Jad kiełbasiany (toksyna botulinowa) - trucizna, potencjalna broń chemiczna, ale także preparat leczniczy i upiększający.

Wykład 9."Bakterie – kontakt ze światem”. Jak i dlaczego bakterie komunikują się ze światem zewnętrznym? Przegląd podstawowych interakcji ze środowiskiem - odpowiedź komórki bakteryjnej na bodźce fizyko-chemiczne oraz biologiczne

„Bakteryjne biofilmy – społeczne życie bakterii”. Mechanizmy powstawania biofilmów, Jak bakterie komunikują się między sobą? Dlaczego tworzenie biofilmów jest korzystne dla bakterii? Jakie zagrożenia niosą biofilmy dla człowieka?

Wykład 10. „Jak się obronić przed epidemią?” Szczepionki jako jedna z najskuteczniejszych form obrony przed czynnikami chorobotwórczymi. Czym są szczepionki i dlaczego zaleca się ich stosowanie? Argumenty zwolenników i przeciwników szczepień.

Wykłady 11-13. „Planeta wirusów”. Jak wirusy regulują biosferę, jak wypływają na nasze zdrowie, a jak my możemy wykorzystać je do naszych celów - czyli wróg mojego wroga jest moim przyjacielem. Wirusy onkolityczne, bakteriofagoterapia, nanotechnologie, terapie genowe, organizmy modelowe, narzędzia biologii molekularnej. Top 10 największych wirusowych zabójców w historii ludzkości.

Wykład 14. „Biologia syntetyczna – nowe oblicze (micro)biologii”. Biologia syntetyczna jest nową, interdyscyplinarną dziedziną wiedzy, dążącą do stworzenia sztucznych układów i organizmów. Podstawowe znaczenie w rozwoju tej dyscypliny naukowej mają bakterie, które są najczęściej wykorzystywanym układem badawczym. Na wykładzie zostaną przedstawione syntetyczne: geny, układy genetyczne oraz mikroorganizmy.

Literatura:

1) Kunicki-Goldfinger W.J.H. „Życie bakterii”. PWN, 2001.

2) Salyers A.A, Whitt D.D. „Mikrobiologia – różnorodność, chorobotwórczość i środowisko”. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003.

3) Madigan M.T., Martinko J.J., "Brock biology of microorganisms". Prentice Hall International Inc., London, 2006 (oraz wszystkie następne wydania tej książki).

4) Singleton P.”Bakterie w biologii, biotechnologii i medycynie”. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000

5) Schlegel H.G. "Mikrobiologia ogólna". Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.

6) Baj J., Markiewicz Z. (red.) "Biologia molekularna bakterii". Wydawnictwo Naukowe PWN, 2015.

7) Goździcka-Józefiak (red.) "Wirusologia" Wydawnictwo Naukowe PWN, 2019.

8) Baj J. (red) "Mikrobiologia". Wydawnictwo Naukowe PWN, 2018.

Efekty uczenia się:

Po opanowaniu materiału objętego wykładem student

w kategorii wiedzy:

- Ma podstawową wiedzę z zakresu bakteriologii i wirusologii.

- Ma wiedzę w zakresie interakcji pomiędzy bakteriami lub wirusami a człowiekiem.

- Ma wiedzę na temat oddziaływań mikroorganizmów na środowisko

- Ma wiedzę na temat właściwego stosowania antybiotyków i wykorzystywania alternatywnych sposobów terapii

- Ma wiedzę w zakresie zastosowania wirusów w służbie ludzkości

- Ma wiedzę dotyczącą zastosowań mikroorganizmów w praktyce przemysłowej

- Zna podstawy budowy i funkcjonowania wirusów, ich rolę w przyrodzie oraz wzajemne oddziaływania między wirusami i organizmami żywymi

w kategorii umiejętności:

- Rozpoznaje i wyjaśnia zjawiska związane z szeroko pojętą mikrobiologią

- Wykazuje umiejętność korzystania z dostępnych źródeł informacji

- Czyta ze zrozumieniem teksty dotyczące mikrobiologii w zakresie zdobytej wiedzy

w kategorii kompetencji społecznych:

- Poszerza zainteresowania w obrębie nauk przyrodniczych

- Wykazuje potrzebę aktualizowania wiedzy z zakresu mikrobiologii, w szczególności wiedzy dotyczącej ochrony zdrowia i przyrody

- Jest otwarty na nowe idee.

- Krytycznie analizuje informacje dotyczące zagadnień mikrobiologicznych pojawiające się w środkach masowego przekazu.

- Jest świadomy znaczenia technologii fermentacyjnych i mikroorganizmów w rozwiązywaniu problemów energetycznych i żywieniowych oraz w ochronie środowiska naturalnego.

- Rozumie potrzebę przekazywania społeczeństwu informacji o nowych osiągnięciach w mikrobiologii przemysłowej, w tym genetycznie modyfikowanych mikroorganizmach oraz ich potencjalnym zastosowaniu w technologiach fermentacyjnych.

Metody i kryteria oceniania:

Egzamin testowy

Praktyki zawodowe:

Nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 40 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Monika Adamczyk-Popławska
Prowadzący grup: Monika Adamczyk-Popławska, Jacek Bielecki, Renata Godlewska, Anna Grudniak, Tomasz Jagielski, Dorota Korsak, Anna Łasica, Magdalena Popowska, Adrianna Raczkowska, Monika Radlińska, Radosław Stachowiak, Agnieszka Wyszyńska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)