Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Ochrona ekosystemów bagiennych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1400-226OEB-OG
Kod Erasmus / ISCED: 13.104 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0511) Biologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Ochrona ekosystemów bagiennych
Jednostka: Wydział Biologii
Grupy: Przedmioty do wyboru/specjalizacyjne na kierunku MSOŚ oferowane przez Wydział Biologii
Przedmioty ogólnouniwersyteckie na Uniwersytecie Warszawskim
Przedmioty ogólnouniwersyteckie ścisłe
Przedmioty ogólnouniwersyteckie Wydziału Biologii
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

ogólnouniwersyteckie

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Znaczenie ekosystemów bagiennych w przyrodzie i środowisku. Mokradła w krajobrazie. Wpływ gospodarki człowieka na stan ekologiczny mokradeł. Zagrożenia przyrody i kierunki degradacji różnego typu ekosystemów bagiennych. Ochrona bierna i czynna. Dylematy ochrony przyrody. Restytucja przyrodnicza ekosystemów bagiennych. Instrumenty finansowe ochrony mokradeł. Mokradła a rolnictwo, znaczenie programu rolnośrodowiskowego w ochronie ekosystemów bagiennych. Gatunki zagrożone ekosystemów bagiennych - zarys ekologii, metody ochrony. Wielofunkcyjne użytkowanie mokradeł; rola mokradeł w gospodarce wodnej, ochronie przeciwpowodziowej, ochronie klimatu.

Pełny opis:

1. Po co chronić bagna? Przegląd argumentów, zmiany paradygmatów w podejściu człowieka do bagien. Usługi ekosystemowe.

2. Czym są mokradła, rodzaje mokradeł; bagna a torfowiska; bagna jako ekosystemy, siedliska i przedmiot gospodarczego zainteresowania człowieka; zarys znaczenia bagien w przyrodzie i główne zagrożenia.

3. Zróżnicowanie ekologiczne i geograficzne ekosystemów bagiennych; przykłady różnych bagien Świata i ich zagrożenia.

4. Powiązania funkcjonalne bagien z innymi typami mokradeł w krajobrazie; znaczenie podejścia zlewniowego do ochrony mokradeł. Znaczenie mokradeł dla regulacji warunków hydrologicznych i klimatycznych.

5. Bogactwo życia na bagnach: warunki beztlenowe jako kluczowy czynnik kształtujący różnorodność biologiczną bagien, rodzaje przystosowań roślin i zwierząt do życia w warunkach bagiennych. Zagrożenia gatunków bagiennych w wyniku przekształcania mokradeł.

6. Torf i gleby bagienne. Uwarunkowania produkcji i dekompozycji torfu, przemiany w glebie torfowej po odwodnieniu. Wykorzystanie torfu i związane z nim zagrożenia bagien.

7. Sukcesja i rozwój torfowisk; torf jako archiwum informacji; torfowiska jako ekosystemy z alternatywnymi stanami stabilnymi. Koncepcja odporności ekologicznej torfowisk, hydrologiczne sprzężenia zwrotne jako czynniki warunkujące stabilność i czynniki, które ją zaburzają. Katastroficzne zmiany w rozwoju torfowisk.

8. Przyczyny odwadniania torfowisk. Wykorzystanie torfowisk w rolnictwie i przemyśle. Największe zagrożenia torfowisk na świecie.

9. Torfowiska a klimat. Torf jako zasób węgla organicznego. Emisje gazów cieplarnianych z odwodnionych torfowisk Świata. Restytucja torfowisk jako kompensacja zmian klimatu.

10. Obieg materii w ekosystemach bagiennych; status troficzny, a procesy bagienne. Rola ekosystemów bagiennych w obiegu pierwiastków w zlewni.

11. Ochrona naturalnych ekosystemów bagiennych – przykłady najcenniejszych bagien świata i Polski.

12. Ochrona bierna i czynna – podstawy wyboru. Rolnictwo bagienne jako element czynnej ochrony torfowisk; przeciwdziałanie sukcesji w warunkach zaburzonych stosunków wodnych.

13. Restytucja przyrodnicza torfowisk; odtwarzanie warunków bagiennych – metody, przykłady. Koncepcje stanów docelowych: ekosystemy naturalne (wilderness), półnaturalne, użytkowe (paludikultura).

14. Czynnik społeczny w ochronie bagien, lokalne społeczności, konflikty związane z mokradłami.

15. Priorytety ochrony i restytucji ekosystemów bagiennych w Polsce i na świecie w epoce zmian globalnych.

Literatura:

Joosten & Clarke 2002. The wise use of mires and peatlands. http://www.imcg.net/media/download_gallery/books/wump_wise_use_of_mires_and_peatlands_book.pdf

Joosten, H., Tanneberger, F., Moen, A. (Eds.), 2017. Mires and peatlands of Europe. Schweizerbart Science Publishers, Stuttgart, Germany.

Bonn, A., Allott, T., Evans, M., Joosten, H., & Stoneman, R. 2016. Peatland Restoration and Ecosystem Services: Science, Policy and Practice. Cambridge University Press, 402. (wybrane rozdziały)

P. Pawlaczyk, L. Wołejko, R. Stańko, A. Jermaczek. Poradnik ochrony mokradeł. Wydawnictwo Lubuskiego Klubu Przyrodników, 2001

Wołejko L., Stańko R., Pawlaczyk P., Jermaczek A. Poradnik ochrony mokradeł w krajobrazie rolniczym. Wydawnictwo Klubu Przyrodnków, 2004

www.bagna.pl

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu kursu student:

• rozumie rolę ekosystemów bagiennych w przyrodzie, w tym znaczenie torfowisk w regulacji globalnego klimatu,

• potrafi wskazać usługi ekosystemowe bagien i odpowiedzialne za nie mechanizmy ekologiczne,

• jest świadomy przyrodniczych i środowiskowych konsekwencji przekształcania bagien przez człowieka,

• zna przystosowania organizmów do warunków bagiennych;

• potrafi wymienić, rozpoznać i scharakteryzować podstawowe typy ekosystemów bagiennych – uwzględniając zróżnicowanie ekologiczne i biogeograficzne,

• potrafi wskazać cele i motywy ochrony i restytucji przyrodniczej bagien,

• zna najważniejsze obszary występowania bagien w Polsce i na świecie,

• jest przygotowany do odbycia terenowych zajęć uczących diagnozy stanu oraz planowania ochrony i restytucji ekosystemów bagiennych.

Metody i kryteria oceniania:

Ocena na podstawie egzaminu ustnego.

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)

Okres: 2024-02-19 - 2024-06-16
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 20 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Wiktor Kotowski, Łukasz Kozub
Prowadzący grup: Wiktor Kotowski, Łukasz Kozub
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Egzamin
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)