Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Rekultywacja terenów zdegradowanych

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 1400-226RTZ
Kod Erasmus / ISCED: 07.2 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0532) Nauki o ziemi Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Rekultywacja terenów zdegradowanych
Jednostka: Wydział Biologii
Grupy: Przedmioty DOWOLNEGO WYBORU
Przedmioty KIERUNKOWE, BIOTECHNOLOGIA, I stopień
Przedmioty KIERUNKOWE, OCHRONA ŚRODOWISKA, I stopień
Przedmioty obieralne na studiach drugiego stopnia na kierunku bioinformatyka
Punkty ECTS i inne: 6.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Tryb prowadzenia:

w sali i w terenie

Skrócony opis:

Degradacja środowiska glebowego - skala problemu. Formy degradacji.

Wpływ zanieczyszczeń gleby na organizmy i ekosystemy. Ocena jakości gleby z wykorzystaniem organizmów - przykładowe biotesty.

Pojęcia rekultywacji, remediacji, rewitalizacji.

Rekultywacja – cele, założenia, fazy i kierunki zagospodarowania terenów zdegradowanych. Wybrane prawne aspekty rekultywacji i ochrony gleb. Biologiczna faza rekultywacji - właściwy dobór gatunków roślin, zagrożenia związane z gatunkami ekspansywnymi i inwazyjnymi. Wykorzystanie naturalnej sukcesji w przywracaniu wartości przyrodniczej terenom zdegradowanym.

Gospodarka wodą na terenach zurbanizowanych - przykłady retencji z wykorzystaniem roślin.

Wielkoskalowa degradacja gleb na skutek pożarów i metody rekultywacji.

Problemy degradacji i rekultywacji gleb na wybranych przykładach.

Pełny opis:

Opis wykładu:

Degradacja środowiska glebowego - skala problemu. Formy degradacji - erozja, degradacja geomechaniczna, hydrologiczna, chemiczna (w tym zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi, zasolenie, zakwaszenie). Degradacja gleb pod wpływem pożarów.

Wpływ zanieczyszczeń gleb na organizmy i ekosystemy. Zastosowanie biotestów w ocenie jakości gleby.

Wybrane prawne aspekty rekultywacji terenów zdegradowanych i ochrony gleb w Polsce.

Rozwinięcie pojęć rekultywacji, remediacji, rewitalizacji.

Sposoby i uwarunkowania procesu rekultywacji – cele, założenia, fazy rekultywacji. Możliwe kierunki zagospodarowania zdegradowanych terenów. Wykorzystanie w rekultywacji biologicznej różnych gatunków roślin, ich biologia i ekologia; właściwy dobór roślin, ryzyko ekspansji i inwazji.

Rola naturalnej sukcesji w odtworzeniu bioróżnorodności zdegradowanych terenów na przykładzie obszarów wydobycia rud metali nieżelaznych. Potrzeba ochrony obszarów cennych pod względem przyrodniczym.

Problem deficytu wody na terenach zurbanizowanych - przykłady retencji wody w miastach z wykorzystaniem roślin (np roślinność na dachach, ogrody deszczowe).

Opis ćwiczeń:

Ćwiczenia są częściowo realizowane w sali i w terenie.

W części studyjnej omawiane są przykłady degradacji i sposoby rekultywacji wybranych obszarów. Prowadzone są doświadczenia z uprawą roślin na zdegradowanych podłożach (popiołach z przemysłu energetycznego i zasolonej glebie). Prowadzona jest ocena stopnia zanieczyszczenia gleby z wykorzystaniem wybranego biotestu. Omawiane są zastosowania roślin w remediacji podłoża oraz retencji wody na obszarach miejskich. Prezentowanych jest szereg gatunków roślin, które są zalecane do rekultywacji różnego rodzaju terenów zdegradowanych. Zwraca się szczególną uwagę na rośliny inwazyjne, stanowiące zagrożenie dla rodzimej flory.

W części terenowej prezentowanych jest kilka obiektów na terenie Warszawy, na których zakończono lub prowadzi się nadal prace rekultywacyjne (m.in. składowisko odpadów komunalnych Radiowo, składowisko popiołów przy EC Siekierki).

Literatura:

- Karczewska A. Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2008

- Wierzbicka M. Ekotoksykologia. Rośliny, gleby, metale, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2015

Efekty uczenia się:

Po ukończeniu przedmiotu student:

- Zna podstawowe procesy degradacji gleby i sposoby przeciwdziałania im

- Potrafi określić oddziaływanie na środowisko różnych gałęzi przemysłu

- Potrafi powiązać rodzaj zanieczyszczenia z rodzajem prowadzonej działalności gospodarczej

- Zna podstawowe grupy zanieczyszczeń i potrafi określić ich wpływ na organizmy i ekosystem

- Dostrzega różnicę między tradycyjną rekultywacją a renaturyzacją terenów zdegradowanych

- Rozumie zastosowanie biotestów do określenia stopnia zanieczyszczenia środowiska glebowego

- Rozpoznaje gatunki roślin stosowane w rekultywacji, w tym potencjalnie inwazyjne

- Potrafi wymienić problemy środowiskowe składowisk odpadów komunalnych, hałd pogórniczych, terenów zakwaszonych i zasolonych oraz podać sposoby ich rekultywacji

- Potrafi zinterpretować wybrane przepisy prawne związane z rekultywacją i ochroną gleb w Polsce

- Potrafi określić kierunek rekultywacji na podstawie uwarunkowań środowiskowych

- Zna przebieg kolejnych faz rekultywacji i potrafi ocenić przebieg tego procesu

- Rozróżnia wpływ technicznych i biologicznych metod rekultywacji na środowisko

Metody i kryteria oceniania:

Wykład: pisemny egzamin

Ćwiczenia: obecność na ćwiczeniach (możliwe dwie nieobecności), przygotowanie prezentacji, raportów i ustne kolokwium

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 60 godzin więcej informacji
Wykład, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Dorota Panufnik-Mędrzycka
Prowadzący grup: Ingeborga Jarzyna, Dorota Panufnik-Mędrzycka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Wykład - Egzamin
Uwagi:

Sala wykładów i ćwiczeń zostanie podana tuż przed rozpoczęciem semestru.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)