Stany nadzwyczajne w państwie
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 2102-BW-L-Z4SNPA-B |
Kod Erasmus / ISCED: |
14.9
|
Nazwa przedmiotu: | Stany nadzwyczajne w państwie |
Jednostka: | Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych |
Grupy: |
BEZPIECZEŃSTWO WEWNĘTRZNE - ZAOCZNE I STOPNIA 4 semestr 2 rok - przedmioty obowiązkowe |
Punkty ECTS i inne: |
2.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Od studentów oczekuje się wiedzy na temat zasad funkcjonowania państwa oraz znajomości siatki pojęciowej z zakresu bezpieczeństwa, w tym dotyczącej zagrożeń. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
W ramach przedmiotu analizowana jest problematyka stanów nadzwyczajnych w aspekcie teoretycznym, historycznym oraz prawnym. Zajęcia dostarczają wiedzy na temat specyfiki stanu nadzwyczajnego, jego rodzajów, struktury, praktyki, zasad działania organów władzy publicznej oraz dopuszczalnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. |
Pełny opis: |
W ramach przedmiotu analizowana jest problematyka stanów nadzwyczajnych w aspekcie teoretycznym, historycznym oraz prawnym. Zajęcia dostarczają wiedzy na temat specyfiki stanu nadzwyczajnego, jego rodzajów, struktury, praktyki, zasad działania organów władzy publicznej oraz dopuszczalnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. W związku z tym, zakres tematyczny konwersatorium obejmuje następujące grupy zagadnień: 1. Organizacja zajęć, w tym wymagania formalne. Charakterystyka przedmiotu i literatury. 2. Teoretyczne podstawy stanu nadzwyczajnego: stan nadzwyczajny a stany nadzwyczajne; elementy konstrukcyjne: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, środki nadzwyczajne, tryb zniesienia. 3-4. Granice stanu nadzwyczajnego: zarządzanie kryzysowe, stan wojny, stan wyższej konieczności 5-6. Historia i praktyka stanów nadzwyczajnych: geneza i ewolucja stanu nadzwyczajnego, periodyzacja stanów nadzwyczajnych w Polsce, stany nadzwyczajne w konstytucjach z dn. 17 marca 1921 r. oraz z dn. 23 kwietnia 1935 r., praktyka stanów nadzwyczajnych w II RP, stany nadzwyczajne w okresie 1944-1952, stany nadzwyczajne w konstytucji z dn. 22 lipca 1952 r., stan wojenny 1981-1983, stany nadzwyczajne w okresie 1989-1997. 7. Konstytucjonalizacja stanów nadzwyczajnych: stany nadzwyczajne a konstytucja, zasady stanów nadzwyczajnych w konstytucji z dn. 2 kwietnia 1997 r. 8. Prawo międzynarodowe a stany nadzwyczajne: Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 9-10. Stan klęski żywiołowej: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, tryb zniesienia, środki nadzwyczajne 11-12. Stan wyjątkowy: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, tryb zniesienia, środki nadzwyczajne 13-14. Stan wojenny: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, tryb zniesienia, środki nadzwyczajne, obecne i uniwersalne różnice między stanem wojennym a stanem wyjątkowym 15. Zal./oc. |
Literatura: |
- M. Brzeziński, Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007 - M. Brzeziński, Sytuacja kryzysowa w rozumieniu ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym – analiza pojęcia, ,,e-Politikon. Kwartalnik Naukowy Ośrodka Analiz Politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego” 2013, nr VI - K. Wojtyczek, Konieczność jako legitymizacja działań władzy w demokratycznym państwie prawnym, ,,Państwo i Prawo” 1994, nr 9 - W.J. Wołpiuk, Państwo wobec szczególnych zagrożeń. Komentarz wybranych przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2002 - L. Mażewski, Stany nadzwyczajne w Polsce w latach 1918 1989. Szkic ustrojowopolityczny, Toruń 2006 - L. Mażewski, Bezpieczeństwo publiczne. Stany nadzwyczajne w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1918 2009, Toruń 2010 - J. Stembrowicz, Z problematyki stanu nadzwyczajnego w państwie burżuazyjno-demokratycznym, ,,Studia Nauk Politycznych” 1983, nr 3 - K. Działocha, Rozdział XI, [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. IV, Warszawa 2005. - K. Prokop, Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005 - K. Prokop, Modele stanu nadzwyczajnego, Białystok 2012 - K. Eckhardt, Stan nadzwyczajny jako instytucja polskiego prawa konstytucyjnego, Przemyśl-Rzeszów 2012 - L. Garlicki, Ponadnarodowa kontrola stanów nadzwyczajnych (na tle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), [w:] S. Bożyk (red.), Prawo, parlament i egzekutywa we współczesnych systemach rządów. Księga poświęcona pamięci profesora Jerzego Stembrowicza, Białystok 2009 - M. Brzeziński, Odrębność stanu wojennego od pozostałych stanów nadzwyczajnych, ,,Studia Politologiczne” 2018, vol. 49, s. 140-155 Dokumenty: - Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego (rcb.gov.pl) - Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r. (Sygn. Akt K 50/07), Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy 2009/4A/51 - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzURP 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.) - Ustawa z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela (DzURP 2002, Nr 233, poz. 1955, ze zm) - Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (DzUPRL 1977, nr 38, poz. 167). - Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r. (DzURP 1993, nr 61, poz. 284, ze zm.). - Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (DzURP 2017, poz. 1897) - Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (DzURP 2017, poz. 1928) - Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (DzURP 2019, poz. 2418) - Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (DzURP 2017, poz. 1932) |
Efekty uczenia się: |
Wiedza K_W02 - zna charakter szczególnych zagrożeń, wskazanych w przesłankach zastosowania stanów nadzwyczajnych, w szczególności stopień ich ingerencji w istniejące więzi społeczne K_W04 - posiada wiedzę na temat specyfiki stanu nadzwyczajnego, zna jego rodzaje (stan klęski żywiołowej, stan wyjątkowy, stan wojenny) strukturę (elementy konstrukcyjne) oraz poglądy na temat jego istoty, w tym różnice z innymi instytucjami K_W06 - posiada wiedzę o odmiennym funkcjonowaniu państwa w warunkach stanów nadzwyczajnych, w szczególności o nowych zasadach działania organów władzy publicznej, ich wzajemnych relacjach i uprawnieniach K_W07 - ma wiedzę o szczególnych zagrożeniach dla współczesnego państwa i społeczeństwa, umożliwiających sięgnięcie po odpowiedni rodzaj stanu nadzwyczajnego (stan klęski żywiołowej, stan wyjątkowy, stan wojenny); zna różnice występujące między tymi zagrożeniami oraz ich odrębność od pozostałych, tzw. zwykłych zagrożeń K_W08 - posiada wiedzę o ograniczeniach wolności i praw człowieka i obywatela stosowanych w stanach nadzwyczajnych, a także o różnicach w tym zakresie występujących między stanem klęski żywiołowej, stanem wyjątkowym i stanem wojennym; ma wiedzę o zabezpieczeniach chroniących przed nadużywaniem ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela funkcjonujących w prawodawstwie krajowym i międzynarodowym Umiejętności K_U01 - dostrzega kontrowersyjność stanów nadzwyczajnych, zwłaszcza niejednoznaczność szczególnych zagrożeń określanych w przesłankach zastosowania tych stanów Kompetencje K_K01 - jest gotów do określania przeznaczenia stanów nadzwyczajnych (stanu klęski żywiołowej, stanu wyjątkowego, stanu wojennego) adekwatnie do sytuacji szczególnego zagrożenia oraz do definiowania podstawowych priorytetów wyznaczających sposób przeciwdziałania szczególnym zagrożeniom K_K05 - jest gotów do dostrzegania związków zachodzących praktyką (stosowaniem) stanów nadzwyczajnych a reżimem politycznym |
Metody i kryteria oceniania: |
Podstawowym warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności). Nieobecność na ponad połowie spotkań skutkuje niezaliczeniem przedmiotu (student nie jest klasyfikowany). Ocena końcowa wynika z: 1. oceny ciągłej dokonywanej na podstawie bieżącego przygotowywania się do zajęć i aktywności w ich trakcie (umożliwia dodanie 1 lub 2 punktów do liczby punktów uzyskanych z testu końcowego). 2. dobrowolnych prac pisemnych (umożliwia dodanie 1 lub 2 punktów do liczby punktów uzyskanych z testu końcowego). 3. liczby punktów uzyskanych z testu końcowego. Algorytm oceny końcowej 2 do 50% 3*** powyżej 50%, ale nie więcej niż 60% 3,5 powyżej 60%, ale nie więcej niż 70% 4 powyżej 70%, ale nie więcej niż 80% 4,5 powyżej 80%, ale nie więcej niż 90% 5 powyżej 90% *** Student opanował wszystkie efekty kształcenia ujęte w sylabusie. |
Praktyki zawodowe: |
Nie dotyczy |
Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2024-02-19 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT SO N KON
|
Typ zajęć: |
Konwersatorium, 18 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Michał Brzeziński | |
Prowadzący grup: | Michał Brzeziński | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie na ocenę
Konwersatorium - Zaliczenie na ocenę |
|
Tryb prowadzenia: | w sali |
|
Skrócony opis: |
W ramach przedmiotu analizowana jest problematyka stanów nadzwyczajnych w aspekcie teoretycznym, historycznym oraz prawnym. Zajęcia dostarczają wiedzy na temat specyfiki stanu nadzwyczajnego, jego rodzajów, struktury, praktyki, zasad działania organów władzy publicznej oraz dopuszczalnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. |
|
Pełny opis: |
W ramach przedmiotu analizowana jest problematyka stanów nadzwyczajnych w aspekcie teoretycznym, historycznym oraz prawnym. Zajęcia dostarczają wiedzy na temat specyfiki stanu nadzwyczajnego, jego rodzajów, struktury, praktyki, zasad działania organów władzy publicznej oraz dopuszczalnych ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela. W związku z tym, zakres tematyczny konwersatorium obejmuje następujące grupy zagadnień: 1. Organizacja zajęć, w tym wymagania formalne. Charakterystyka przedmiotu i literatury. 2. Teoretyczne podstawy stanu nadzwyczajnego: stan nadzwyczajny a stany nadzwyczajne; elementy konstrukcyjne: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, środki nadzwyczajne, tryb zniesienia. 3-4. Granice stanu nadzwyczajnego: zarządzanie kryzysowe, stan wojny, stan wyższej konieczności 5-6. Historia i praktyka stanów nadzwyczajnych: geneza i ewolucja stanu nadzwyczajnego, periodyzacja stanów nadzwyczajnych w Polsce, stany nadzwyczajne w konstytucjach z dn. 17 marca 1921 r. oraz z dn. 23 kwietnia 1935 r., praktyka stanów nadzwyczajnych w II RP, stany nadzwyczajne w okresie 1944-1952, stany nadzwyczajne w konstytucji z dn. 22 lipca 1952 r., stan wojenny 1981-1983, stany nadzwyczajne w okresie 1989-1997. 7. Konstytucjonalizacja stanów nadzwyczajnych: stany nadzwyczajne a konstytucja, zasady stanów nadzwyczajnych w konstytucji z dn. 2 kwietnia 1997 r. 8. Prawo międzynarodowe a stany nadzwyczajne: Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych, Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności 9-10. Stan klęski żywiołowej: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, tryb zniesienia, środki nadzwyczajne 11-12. Stan wyjątkowy: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, tryb zniesienia, środki nadzwyczajne 13-14. Stan wojenny: tryb wprowadzenia, cel wprowadzenia, przesłanki zastosowania, zakres terytorialny, czas obowiązywania, tryb zniesienia, środki nadzwyczajne, obecne i uniwersalne różnice między stanem wojennym a stanem wyjątkowym 15. Zal./oc. |
|
Literatura: |
- M. Brzeziński, Stany nadzwyczajne w polskich konstytucjach, Warszawa 2007 - M. Brzeziński, Sytuacja kryzysowa w rozumieniu ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym – analiza pojęcia, ,,e-Politikon. Kwartalnik Naukowy Ośrodka Analiz Politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego” 2013, nr VI - K. Wojtyczek, Konieczność jako legitymizacja działań władzy w demokratycznym państwie prawnym, ,,Państwo i Prawo” 1994, nr 9 - W.J. Wołpiuk, Państwo wobec szczególnych zagrożeń. Komentarz wybranych przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2002 - L. Mażewski, Stany nadzwyczajne w Polsce w latach 1918 1989. Szkic ustrojowopolityczny, Toruń 2006 - L. Mażewski, Bezpieczeństwo publiczne. Stany nadzwyczajne w Rzeczypospolitej Polskiej oraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej 1918 2009, Toruń 2010 - J. Stembrowicz, Z problematyki stanu nadzwyczajnego w państwie burżuazyjno-demokratycznym, ,,Studia Nauk Politycznych” 1983, nr 3 - K. Działocha, Rozdział XI, [w:] L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. IV, Warszawa 2005. - K. Prokop, Stany nadzwyczajne w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Białystok 2005 - K. Prokop, Modele stanu nadzwyczajnego, Białystok 2012 - K. Eckhardt, Stan nadzwyczajny jako instytucja polskiego prawa konstytucyjnego, Przemyśl-Rzeszów 2012 - L. Garlicki, Ponadnarodowa kontrola stanów nadzwyczajnych (na tle Europejskiej Konwencji Praw Człowieka), [w:] S. Bożyk (red.), Prawo, parlament i egzekutywa we współczesnych systemach rządów. Księga poświęcona pamięci profesora Jerzego Stembrowicza, Białystok 2009 - M. Brzeziński, Odrębność stanu wojennego od pozostałych stanów nadzwyczajnych, ,,Studia Politologiczne” 2018, vol. 49, s. 140-155 Dokumenty: - Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego (rcb.gov.pl) - Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 kwietnia 2009 r. (Sygn. Akt K 50/07), Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy 2009/4A/51 - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzURP 1997, nr 78, poz. 483, ze zm.) - Ustawa z dnia 22 listopada 2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela (DzURP 2002, Nr 233, poz. 1955, ze zm) - Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r. (DzUPRL 1977, nr 38, poz. 167). - Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r. (DzURP 1993, nr 61, poz. 284, ze zm.). - Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej (DzURP 2017, poz. 1897) - Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (DzURP 2017, poz. 1928) - Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (DzURP 2019, poz. 2418) - Ustawa z dnia 29 sierpnia 2002 r. o stanie wojennym oraz o kompetencjach Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych i zasadach jego podległości konstytucyjnym organom Rzeczypospolitej Polskiej (DzURP 2017, poz. 1932) |
|
Uwagi: |
Pozostałe informacje znajdują się w sekcji nadrzędnej pt. Informacje ogólne |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.