Geopolityczne uwarunkowania bezpieczeństwa wewnętrznego

obowiązkowe

Znajomość podstaw funkcjonowania państwa w zakresie polityki zagraniczną i jej wpływu na bezpieczeństwo wewnętrzne, z uwzględnieniem stosunków międzynarodowych i uwarunkowań geograficznych.

w sali

Przedmiot obejmuje:

- politykę bezpieczeństwa i zagraniczną i ich wpływ na bezpieczeństwo wewnętrzne

- wpływ stosunków międzynarodowych na dynamikę procesów bezpieczeństwa we współczesnych państwach

- relacje między determinizmem geograficznym a polityką zagraniczną.

Głównym celem przedmiotu geopolityczne uwarunkowania bezpieczeństwa wewnętrznego jest uzyskanie wiedzy niezbędnej do przeprowadzenia pogłębionej analizy uwarunkowań geograficznych, społeczno-politycznych, militarnych mających wpław na bezpieczeństwo wewnętrzne i międzynarodowe. Szczególny nacisk kładzie się na przedstawieniu ewolucji uwarunkowań geopolitycznych w poszczególnych regionach świata, identyfikacji głównych źródeł zagrożenia bezpieczeństwa, charakterystyce wybranych konfliktów zbrojnych i sojuszy oddziaływających na bezpieczeństwo w regionie oraz geopolitycznych uwarunkowaniach pozycji poszczególnych państw.Podczas zajęć omówione zostaną następujące zagadnienia szczegółowe:

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne

- Pojęcie i istota geopolityki - podstawowe rozróżnienia i spory definicyjne

- Analiza geopolityczna potęgi państwa

- Pojęcie mocarstwowości - metody i techniki pomiaru

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: Polska

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych Polski.

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Polski w Europie i na świecie

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: Europa

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych w Europie

- Unia Europejska - potęga soft power

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Niemiec w Europie i na świecie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Francji w Europie i na świecie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Wielkiej Brytanii w Europie i na świecie

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: Afryka

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych w regionie

- Charakterystyka wybranych konfliktów zbrojnych i sojuszy oddziaływujących na bezpieczeństwo w regionie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji poszczególnych państw w regionie

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: Azja i Pacyfik

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych w regionie

- Identyfikacja głównych źródeł zagrożenia bezpieczeństwa w regionie Azji i Pacyfiku

- Charakterystyka wybranych konfliktów zbrojnych i sojuszy oddziaływujących na bezpieczeństwo w regionie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji poszczególnych państw w regionie (min. Chiny, Indie, Korea Płd.)

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: Ameryka Północna

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych w regionie

- Charakterystyka sojuszy oddziaływujących na bezpieczeństwo w regionie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Stanów Zjednoczonych w regionie i na świecie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Kanady w regionie i na świecie

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: Ameryka Łacińska

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych w regionie

- Charakterystyka wybranych konfliktów oraz sojuszy oddziaływujących na bezpieczeństwo w regionie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji poszczególnych państw w regionie (min. Brazylia, Meksyk, Argentyna)

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: obszar postradziecki

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych na obszarze poradzieckim

- Charakterystyka wybranych konfliktów zbrojnych oddziaływających na bezpieczeństwo w regionie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Rosji w Europie i na świecie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji poszczególnych państw w regionie (min. Rosja, Azerbejdżan, Kazachstan).

• Geopolityka a bezpieczeństwo wewnętrzne państw: Bliski i Środkowy Wschód

- Ewolucja uwarunkowań geopolitycznych w regionie

- Charakterystyka wybranych konfliktów zbrojnych oddziaływających na bezpieczeństwo w regionie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji Izraela w regionie i na świecie

- Geopolityczne uwarunkowania pozycji poszczególnych państw w regionie (min. Izrael, Arabia Saudyjska, Iran).

Literatura podstawowa

- P. Eberhardt, Problematyka geopolityczna ziem polskich, Warszawa 2008, w: file:///Users/annasroka/Desktop/Geoplityka/Problematyka_geopolityczna_ziem_polskich.pdf

- R. Kuźniar, Geopolityka i polityka bezpieczeństwa Polski, w: Sprawy Międzynarodowe, 2008 nr 1, s. 49-64.

- L. Sykulski, Geopolityka. Skrypt dla początkujących, Częstochowa 2014, w: https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/8626/Sykulski_Leszek_Geopolityka_Skrypt.pdf;sequence=1

- R. Zięba (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, Warszawa 2018

Literatura uzupełniająca

- D. Bach, Regionalizm, integracja i transnarodowa regionalizacja w Afryce, w: K. Jędrzejczak-Kulniak, L. Kwieciński, B. Michalski, E. Stadtmuller (red.), Regionalizacja w stosunkach międzynarodowych, Toruń 2008, s. 248-267.

- A. Bartnicki (red.), Zarys dziejów Afryki i Azji, 1869-2000. Historia konfliktów, Warszawa 2000, s. 378-390,402-411, 531-551.

- S. Bieleń, M. Raś (red.), Polityka zagraniczna Rosji, Warszawa 2008, s. 13-46, 125-155.

- B. Davidson, Społeczna i polityczna historia Afryki w XX wieku, Warszawa 2011- K. Bieniek, Afrykańskie organizacje subregionalne wobec konfliktów zbrojnych, w: K. Jędrzejczak-Kulniak, L. Kwieciński, B. Michalski, E. Stadtmuller (red.), Regionalizacja w stosunkach międzynarodowych, Toruń 2008, s. 537-552.

- Ł. Fijałkowski, Regionalizm w Azji Wschodniej, w: K. Jędrzejczak-Kulniak, L. Kwieciński, B. Michalski, E. Stadtmuller (red.), Regionalizacja w stosunkach międzynarodowych, Toruń 2008, s. 323-348.

- K. Fijałkowski, J. Jarzębek. Dylematy bezpieczeństwa militarnego państwa azjatyckich, wewnętrzne uwarunkowania sekuryzacji. Warszawa 2018, rozdział 4. Indonezja.- E. Haliżak, Regionalny kompleks bezpieczeństwa Azji Północno-Wschodniej, „Żurawia Papers” 2004, nr 3.

- M.F. Gawrycki, Regionalna koncepcja bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej, „Żurawia Papers” 2005.

- M. Hyra, Saudyjsko-irańskie zmagania się o dominację na Bliskim Wschodzie, Próba bilansu, w: J. Marszałek-Kawa, R. Podgórzańska, J. Piątek (red.) Bliski Wschód między konfliktem a stabilizacją, Toruń 2017, s. 201-220.

- M. Jarocki, Polityka Kanady wobec Arktyki, w: http://geopolityka.org/publikacje/michal-jarocki-polityka-kanady-wobec-arktyki

- J. Nye, Konflikty międzynarodowe: wprowadzenie do teorii i historii, Warszawa 2009, s. 21- 60.

- K. Kubiak, P. Mickiewicz (red.), NATO w dobie transformacji. Siły zbrojne w transatlantyckim systemie bezpieczeństwa XXI wieku, Warszawa 2008.

- R. Kuźniar, Polityka zagraniczna III Rzeczpospolitej, Warszawa 2012.

- R. Kuźniar, Tradycyjne zagrożenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego, w: Kuźniar (red.) Bezpieczeństwo międzynarodowe, Warszawa 2012,s. 40– 58.

- A. Legucka, Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje konfliktów zbrojnych na obszarze poradzieckim, Warszawa 2013, s. 52-83, 223-290.

- Z. Łazowski (red.), Państwa Afryki Zachodniej, Tom I i II, Warszawa 2008.

- J. Marszałek-Kawa (red.), Bezpieczeństwo współczesnej Azji, Toruń 2015.

- A. Oberda-Monkiewicz, Polityka USA wobec Ameryki Łacińskiej po zimnej wojnie, Warszawa 2009, s. 32-117.

- D. Ożarowska, Droga od lokalnych niepokojów do skrajnej destabilizacji regionu . Studium na przykładzie obszaru wielkich Jezior Afrykańskich w drugiej połowie XX w, w: E. Szyszlak, T. Szyszlak (red.) Konflikty etniczne i wyznaniowe a bezpieczeństwo w wymiarze lokalnym, państwowym i międzynarodowym. Wybrane aspekty, Kraków 2016, s. 166-188.S.

- Parzymies, Dyplomacja czy siła? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2009.

- R. Pęksa, Polityka bezpieczeństwa Kanady: nowa strategia, wierność priorytetom, w: Doctrina. Studia społeczno-polityczne, 2009 nr 6, s.197--214.

- K. Pronińska, Międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa Ameryki, Afryki, Azji i regionu WNP, w: (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe, Warszawa 2012, s. 208-233.

- E. Waśko-Owsiejczuk, Polityka bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych 2001-2009, Kraków 2014.

- P. Treffer, Ewolucja koncepcji bezpieczeństwa w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach, od bezpieczeństwa narodowego po bezpieczeństwa ludzkie, w: K. Krzywicka, P. Treffer (red.), Przeobrażenia geopolityczne i nowe zagrożenia w Ameryce Łacińskiej, Lublin 2006, s. 95-136.

- J. Zajączkowski, Indie w stosunkach międzynarodowych, Scholar, Warszawa 2008.

- R. Zięba, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa Unii Europejskiej, Warszawa 2007, rozdz. III.

- R. Zięba, Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po II zimnej wojnie, Warszawa 2010.

Student /ka zna i rozumie istotę, miejsce i znaczenie bezpieczeństwa wewnętrznego jako dyscypliny nauk społecznych oraz jego relacje (przedmiotowe i metodologiczne) z innymi obszarami nauk w tym z naukami politycznymi i geografią, a także dysponuje poszerzoną i pogłębioną wiedzą na temat metod i technik badawczych oraz narzędzi opisu stosowanych w obszarze bezpieczeństwa (K_W01).

Student/ka zna normy i reguły panujące w strukturach i instytucjach, jak i mechanizmy np. psychologiczne, społeczne, prawne służące przeciwdziałaniu i rozwiązywaniu konfliktów i kryzysów na świecie oraz utrzymaniu porządku społeczno-politycznego i bezpieczeństwa w Polsce i na świecie, ze szczególnym uwzględnieniem roli organizacji międzynarodowych (K_W03).

Student/ka zna i rozumie jakie są instytucjonalne rozwiązania w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego oraz współpracy międzynarodowej, które mają na celu przeciwdziałanie i globalnym zagrożeniom bezpieczeństwa (K_W06).

Student potrafi analizować i wyjaśniać wzajemne relacje i zależności zjawisk społecznych i politycznych rozmaitej natury, w tym zjawiska, które prowadzą do powstawania i zaogniania konfliktów na świecie (K_U01).

Student/ka potrafi formułować samodzielne opinie, prognozy i propozycje rozwiązań (oraz ich wdrożenia) w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego i wewnętrznego (K_U04).

Student potrafi przygotowywać wystąpienia publiczne(w tym prowadzić debatę) w zakresie właściwym dla problematyki geopolitycznych uwarunkowań bezpieczeństwa (K_U05).

Student/ka potrafi zdefiniować priorytety służące realizacji zadań z zakresu przeciwdziałania zagrożeniom dla struktur państwowych i społecznych oraz utrzymania w nich określonego ładu i porządku (K_K01).

Student /ka potrafi uczestniczyć w tworzeniu i koordynowaniu projektów z zakresu bezpieczeństwa oraz jest gotów przewidywać społeczne, polityczne, prawne i ekonomiczne skutki swej działalności (K_K02).

Warunkiem zaliczenia jest obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze). Przekroczenie liczby możliwych nieobecności skutkuje koniecznością zaliczenia zajęć na „dyżurze”. Nieobecność na ponad połowie spotkań prowadzi do niezaliczenia zajęć.

Studenci/ki ze względu na formę zajęć zobowiązani są do aktywnego w nich udziału. Podstawą oceny pracy studenta jest egzamin ustny 70%, aktywność na zajęciach na podstawia zalecanej literatury i udział w dyskusji to 30% oceny. Egzamin (60%).

Nie dotyczy.