Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Bezpieczeństwo międzynarodowe

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2104-M-D1BEZM
Kod Erasmus / ISCED: 14.6 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0312) Politologia i wiedza o społeczeństwie Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Bezpieczeństwo międzynarodowe
Jednostka: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
Grupy: Stosunki Międzynarodowe - DZIENNE II STOPNIA 1 semestr 1 rok - przedmioty wszystkie
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Student powinien dysponować wiedzą:

- w zakresie ewolucji badań nad bezpieczeństwem;

- o współczesnych zagrożeniach bezpieczeństwa międzynarodowego oraz najważniejszych trendach i procesach zachodzących w środowisku bezpieczeństwa międzynarodowego po zimnej wojnie;

- o trendach we współczesnych konfliktach zbrojnych oraz w światowych wydatkach wojskowych i handlu uzbrojeniem;

- na temat wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa energetycznego i ekologicznego;w tym sekurytyzacji problemów klimatyczno-energetycznych.


Skrócony opis:

Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych i rozwój security studies. Ewolucja pojęcia i odchodzenia od tradycyjnego rozumienia bezpieczeństw. Istota zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego. Koncepcje równowagi sił i równowagi strachu; teorie cyklu hegemonicznego. Paradygmat bezpieczeństwa międzynarodowego po zimnej wojnie, kształtowanie porządku międzynarodowego i układu sił. Polaryzacja środowiska bezpieczeństwa. Krytyczne studia nad bezpieczeństwem – sekurytyzacja. Prawno-instytucjonalne ramy zapewniania bezpieczeństwa międzynarodowego. ONZ i regionalne instytucje bezpieczeństwa – charakterystyka. Zasady użycia siły w stosunkach międzynarodowych. Bezpieczeństwo militarn - wydatki wojskowe, produkcja i handel bronią, potencjał nuklearny. Trendy w konfliktach zbrojnych po zimnej wojnie. Bezpieczeństwo energetyczne- charakter zagrożeń. Bezpieczeństwo ekologiczne. Bezpieczeństwo żywnościowe, wodne, zdrowotne. Koncepcja human security i odpowiedzialności za ochronę.

Pełny opis:

Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych i rozwój security studies: czynniki rozwoju badań nad bezpieczeństwem, etapy security studies; ewolucja pojęcia bezpieczeństwo (ujęcie negatywne-pozytywne, podzielność-niepodzielność, ujęcie przedmiotowe/podmiotowe); czynniki ewolucji pojęcia i odchodzenia od tradycyjnego rozumienia bezpieczeństwa; istota zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego; przyczyny braku bezpieczeństwa i teorie dotyczące gwarancji bezpieczeństwa (w ujęciu (neo)realizmu politycznego i (neo)liberalizmu); pojęcia: hard i soft power; dylemat bezpieczeństwa; koncepcje równowagi sił i równowagi strachu; teorie cyklu hegemonicznego.

Paradygmat bezpieczeństwa międzynarodowego po zimnej wojnie: porządek międzynarodowy i układ/y sił po zimnej wojnie; wpływ końca zimnej wojny na porządek międzynarodowy i bezpieczeństwo; wpływ globalizacji, rewolucji naukowo-technologicznej, informacyjnej i rewolucji w dziedzinie wojskowości na ewolucję zakresu bezpieczeństwa (przedmiotowego, podmiotowego, przestrzennego, czasowego, zakresu środków i metod polityki bezpieczeństwa); trendy i tendencje w środowisku bezpieczeństwa; polaryzacja środowiska bezpieczeństwa (jednobiegunowowść, wielobiegunowość, jedno-wielobiegunowość, non-polarity); ewolucja zagrożeń bezpieczeństwa – zagadnienie zagrożeń asymetrycznych i niemilitarnych (problem terroryzmu międzynarodowego, transnarodowej przestępczości zorganizowanej, wykorzystania BMR, technologii informatycznych przez podmioty pozapaństwowe).

Szkoła kopenhaska: sekurytyzacja, sektory bezpieczeństwa, regionalne kompleksy bezpieczeństwa.

Prawno-instytucjonalne ramy zapewniania bezpieczeństwa międzynarodowego: Koncepcja równowagi sił (rola mocarstw w sferze bezpieczeństwa międzynarodowego); pojęcie i typologia międzynarodowych instytucji bezpieczeństwa; system bezpieczeństwa zbiorowego; sojusze – teoria sojuszy i współczesna praktyka; bezpieczeństwo kooperatywne; rozbrojenie, ograniczanie i kontrola zbrojeń; funkcjonowanie współczesnych międzynarodowych instytucji bezpieczeństwa – system ONZ, NATO, E/CSDP i pozaeuropejskie systemy bezpieczeństwa (OPA, UA, LPA, ASEAN+, SZOW, WNP/OUBZ), reżimy nieproliferacyjne, CSBM (środki budowy zaufania i bezpieczeństwa).

Użycie siły na rzecz zachowania/przywrócenia bezpieczeństwa: zasady użycia siły w stosunkach międzynarodowych – zakazy użycia siły (kształtowanie się ius contra bellum – od II konwencji haskiej do KNZ), stosowanie zasad KNZ (art. 2, rozdz. VI i rozdz. VII); wyjątki od zasady zakazu groźby lub użycia siły przewidziane w KNZ; propozycje zmian zasad użycia siły określonych w Karcie w kontekście reformy ONZ; definicja agresji (rezol. ZO 14.XII.1974 r.); sankcje – praktyka; działalność międzynarodowych instytucji bezpieczeństwa w zakresie dyplomacji prewencyjnej, peace-making, peace-keeping, peace-building oraz wymuszania pokoju; reforma operacji pokojowych ONZ.

Bezpieczeństwo militarne: potęga i siła w stosunkach międzynarodowych – podejścia badawcze (materialne ujęcie, dematerializacja potęgi – soft i hard power, ujęcia mieszane), wpływ globalizacji na rozumienie potęgi (zjawisko dyfuzji potęgi); światowe, regionalne i indywidualne wydatki wojskowe państw (obowiązują dane SIPRI Yearbook 2019); USA na tle reszty świata; wydatki wojskowe w czasie kryzysu ekonomicznego; dylemat bezpieczeństwa; produkcja i handel bronią (najwięksi eksporterzy i kierunki transferu uzbrojenia - obowiązują dane SIPRI Yearbook 2019); potencjał nuklearny (dane SIPRI Yearbook 2019); status sił nuklearnych; reżim NPT – funkcjonowanie; kaskada proliferacji; kontr-proliferacja.

Konflikty zbrojne: polemologia; wojna a konflikt zbrojny w prawie międzynarodowym; geografia konfliktów zbrojnych przed i po zimnej wojnie; źródła i skutki konfliktów; nowe zjawiska i trendy w konfliktach zbrojnych po zimnej wojnie – różnice między klasycznymi wojnami państwowymi a „nowymi wojnami” – nowa siatka pojęciowa: low intensity war, dzika wojna; asymetryzacja współczesnych konfliktów zbrojnych; media w konfliktach zbrojnych (efekt CNN); prywatyzacja i komercjalizacja konfliktów – PMC’s (private military companies), warlordyzm, konflikty surowcowe (mechanizm); problemy dzieci-żołnierzy, uchodźstwa zewnętrznego i wewnętrznego (IDPs); Tofflerowie – teoria trzech fal rozwoju (charakter konfliktu zbrojnego i strategii wojennych w zależności od kręgu); Huntington – zderzenie cywilizacji; teoria wojny sprawiedliwej (M. Walzer); geografia i statystyka współczesnych konfliktów zbrojnych (dane PRIO, UCDP i SIPRI).

Bezpieczeństwo energetyczne: istota bezpieczeństwa energetycznego i charakter zagrożeń (polityczne, ekonomiczne, techniczne, geologiczne, asymetryczne); zasady bezpieczeństwa energetycznego; wymiar ekonomiczny, geostrategiczny, ekologiczny i instytucjonalny bezpieczeństwa energetycznego; powiązania bezpieczeństwa energetycznego i militarnego; relacje importer-producent – zagadnienie zależności importowej i zależności eksportowej, współzależności; rywalizacja o surowce energetyczne i układ sił na rynku energetycznym (główne centra produkcji/konsumpcji/ główne szlaki transportu surowców energetycznych).

Bezpieczeństwo ekologiczne: perspektywa geopolityczna a perspektywa human security; istota i charakter zagrożeń; sekurytyzacja problemów ekologicznych w tym zmian klimatycznych; zmiany klimatyczne – implikacje geostrategiczne, ekologiczne, polityczne, ekonomiczne; rywalizacja o obszary arktyczne; zagadnienie deficytu ekologicznego jako źródła konfliktów zbrojnych (teorie grupy z Toronto Homera-Dixona, grupy z Zurychu Spillman’a, Oslo Gleditsch’a); problem bezpieczeństwa wodnego i konfliktów o wodę.

Bezpieczeństwo człowieka (Human security): koncepcja human security w ujęciu freedom from fear, freedom from want; znaczenie Human Development Report z 1994r.; wymiary HS: ekonomiczny, żywnościowy, zdrowotny, ekologiczny, polityczny, społeczny; koncepcje odpowiedzialności międzynarodowej – zagadnienie „interwencji humanitarnej” (współczesna wojna sprawiedliwa), koncepcja suwerenności jako odpowiedzialności i odpowiedzialności za ochronę (responsibility to protect – R2P).

Literatura:

R. Kuźniar, A. Bieńczyk-Missala, P. Grzebyk, R. Kupiecki, M. Madej, K. Pronińska, A. Szeptycki, P. Śledź, M. Tabor, A. Wojciuk, Bezpieczeństwo Międzynarodowe, wydanie drugie zmienione i rozszerzone, Wyd. Scholar, Warszawa 2020

R. Kuźniar, B. Balcerowicz, A. Bieńczyk-Missala, P. Grzebyk, M. Madej, K. Pronińska, M. Sułek, M. Tabor, A. Wojciuk, Bezpieczeństwo międzynarodowe, Wyd. Scholar 2012 - podstawowy podręcznik do przedmiotu

D. Baldwin, Security Studies and the End of the Cold War, “World Politics”, vol. 48 no. 1 (October 1995).

J. Mearsheimer, Back to the Future: Instability in Europe after the Cold War, “International Security”, vol. 15, no. 1. (Summer, 1990), ss. 5-56

R. Kuźniar, Z. Lachowski, Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia – koncepcje – instytucje, Warszawa 2003, s. 105-127, 209-233, 261-26.

SIPRI Yearbook 2019. Armaments, Disarmament and International Security. Summary, SIPRI 2019

S. Kay, Globalization, Power, and Security, “Security Dialogue”, vol. 35 no. 1 (March 2004).

M. Kaldor, B. Vashee (ed.), New Wars: Restructuring the Global Military Sector, London: Prinetr, 1997 (introduction i chapter 1)

M. Renner, The Anatomy of Resource Wars, Worldwatch Paper 162, October 2002, pp. 5-26

Cykl artykułów „Konflikty zbrojne” B.Balcerowicz i K. Pronińska w „Rocznik Strategiczny” od edycji 2011/12

R. Tarnogórski, Libya and Syria: Responsibility to Protect at a Crossroads, “PISM Strategic File 26”, (Nov. 2012).

PRIO, Trends in Armed Conflict, 1946–2018, Conflict Trends 05/2019.

R. Zięba, Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego. Koncepcje – struktury – funkcjonowanie, Warszawa (Scholar) 2004 (wyd. 4), s. 27-58 lub R. Zięba, Teoria ogólna bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych, [w:] praca zbiorowa, Stosunki Międzynarodowe w XXI wieku, Warszawa (Scholar) 2006.

R. Kuźniar, Z. Lachowski, Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia – koncepcje – instytucje, Warszawa 2003, s. 83-103, 105-127, 209-233, 261-267, 345-391.

D. Moran, J.A. Russell, The militarization of energy security, “Strategic Insights”,7:1 (2008) lub A. Myers Jaffe, R. Soligo, Militarization of Energy: Geopolitical Threats to the Global Energy System, Working Paper Energy Forum James A. Baker III, May 2008.

O. Brown, R. McLeman, A recurring anarchy? The emergence of climate change as a threat to international peace and security, “Conflict, Security & Development”, Oct. 2009.

G. Michałowska, Bezpieczeństwo ludzkie, J. Symonides (red.), Świat wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń, Warszawa 2010.


T. Homer-Dixon, Environmental Scarcities and Violent Conflict: Evidence from Cases, „International Security”, 1994 or V. Percical, T. Homer-Dixon, Environmental Scarcity and Conflict, Journal of Peace Research, 35:3 (May 1998).

J. Simonides (red.), Organizacja Narodów Zjednoczonych. Bilans i perspektywy, Warszawa 2006, s. s. 25-30, 77-92, 102-119, 270-275, 657-682.

G. Allison, Nuclear Disorder. Surveying Atomic Threats, Foreign Affairs, 89:74

(2010)

B. Balcerowicz, Teorie, koncepcje wojny (i pokoju) po zimnej wojnie, [w:] R. Kuźniar (red.), Porządek międzynarodowy u progu XXI wieku, Warszawa (WUW) 2005

R. Kuźniar, Polityka i siła. Studia strategiczne – zarys problematyki, Warszawa (Scholar) 2005, s. 217-238, 240-244

K. Księżopolski, Bezpieczeństwo ekonomiczne, Warszawa 2004, s.11-54.

B. Balcerowicz, Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych, Warszawa (Scholar) 2006, s. 72-105

H. Münkler, Wojny naszych czasów, Kraków 2004, s. 13-47, 97-128

K. Pronińska, Energy security: global and regional dimensions, "SIPRI Yearbook 2007: Armaments, Disarmament and International Security", Oxford University Press 2007, rozdział 6 (internet).

T. Homer-Dixon, Environmental Scarcities and Violent Conflict: Evidence from Cases, „International Security”, lato 1994

B. Buzan, O. Waever, J. de Wilde, Environmental, Economic and Societal Security, Copenhagen 1995 (CPCR Working Papers 10/1995), s. 14-26, 41-60

S. Huntington, The Lonely Superpower ,” Foreign Affairs”, vol. 78 no 2, 1999.

R. Haas, The Age of Nonpolarity. What will follow U.S. Dominance, Foreign Affairs, May/June 2008.

R. Parkes, Migration and terrorism: the new frontiers for European solidarity, EUISS Brief, Dec. 2015

Dane statystyczne: SIPRI Yearbook 2019. Armaments, Disarmament and International Security. Summary, SIPRI 2019 (internet)

Efekty uczenia się:

Student:

ma pogłębioną wiedzę o istocie i ewolucji badań nad bezpieczeństwem oraz ich miejscu w nauce o stosunkach międzynarodowych; rozumie kluczowe koncepcje teoretyczne w dziedzinie badań nad bezpieczeństwem, w tym ich współczesne nurty; określa i analizuje podstawowe współczesne problemy bezpieczeństwa międzynarodowego;

ma wiedzę na temat współczesnych problemów bezpieczeństwa; poznaje ewolucję układu sił w stosunkach międzynarodowych w ujęciu globalnym i regionalnym;

posiada szeroką wiedzę z zakresu problematyki bezpieczeństwa militarnego, a także nietradycyjnych wymiarów bezpieczeństwa (ekonomicznego, energetycznego, ekologicznego); dysponuje wiedzą na temat kształtowania wydatków wojskowych w ujęciu globalnym i regionalnym, reguł rządzących międzynarodowym handlem bronią i trendów we współczesnych konfliktach zbrojnych;

ma wiedzę na temat pozamilitarnych i asymetrycznych zagrożeń bezpieczeństwa;

Umiejętności:

analizuje współczesne problemy bezpieczeństwa międzynarodowego i formułuje na ich temat rzetelne opinie wsparte o kluczowe koncepcje teoretyczne dyscypliny;

potrafi dokonywać analizy oraz symulacji zjawisk i procesów wpływających na bezpieczeństwo międzynarodowe i formułować wnioski z wykorzystaniem szerokiego wachlarza ujęć teoretycznych oraz posługując się najważniejszymi terminami specjalistycznymi w dziedzinie badań nad bezpieczeństwem.

Metody i kryteria oceniania:

- ocena jakości wypowiedzi i logiki prezentowanych podczas dyskusji argumentów;

- ocena umiejętności analizy problemów z zakresu programu przedmiotu;

- ocena wiedzy na podstawie wyników egzaminu

Warunki zaliczenia przedmiotu:

obecność

aktywność - przygotowanie do zajęć na podstawie wskazanej w sylabusie literatury i udział w dyskusji, opracowanie uzgodnionych studiów przypadku i ich prezentacja;

egzamin końcowy (test).

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Konwersatorium, 30 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Kamila Pronińska
Prowadzący grup: Kamila Pronińska
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Konwersatorium - Egzamin
Skrócony opis:

Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych i rozwój security studies. Ewolucja pojęcia i odchodzenia od tradycyjnego rozumienia bezpieczeństw. Istota zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego. Koncepcje równowagi sił i równowagi strachu; teorie cyklu hegemonicznego. Paradygmat bezpieczeństwa międzynarodowego po zimnej wojnie, kształtowanie porządku międzynarodowego i układu sił. Polaryzacja środowiska bezpieczeństwa. Krytyczne studia nad bezpieczeństwem – sekurytyzacja. Prawno-instytucjonalne ramy zapewniania bezpieczeństwa międzynarodowego. ONZ i regionalne instytucje bezpieczeństwa – charakterystyka. Zasady użycia siły w stosunkach międzynarodowych. Bezpieczeństwo militarn - wydatki wojskowe, produkcja i handel bronią, potencjał nuklearny. Trendy w konfliktach zbrojnych po zimnej wojnie. Bezpieczeństwo energetyczne- charakter zagrożeń. Bezpieczeństwo ekologiczne. Bezpieczeństwo żywnościowe, wodne, zdrowotne. Koncepcja human security i odpowiedzialności za ochronę.

Pełny opis:

1. Wprowadzenie. Bezpieczeństwo międzynarodowe – ewolucja badań nad bezpieczeństwem.

[Czynniki i etapy rozwoju security studies; tradycyjne vs. współczesne pojmowanie bezpieczeństwa; ewolucja zakresu bezpieczeństwa – przedmiotowego, podmiotowego, przestrzennego, zakresu środków i metod polityki bezpieczeństwa; szkoła kopenhaska – sektory bezpieczeństwa, sekurytyzacja, regionalne kompleksy bezpieczeństwa.]

2. Środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego z perspektywy współczesnych zagrożeń.

[Strukturalne i tradycyjne źródła zagrożeń bezpieczeństwa; międzynarodowe środowisko bezpieczeństwa i ewolucja zagrożeń po zimnej wojnie – procesy międzynarodowe (tendencje i megatrendy), nowe zagrożenia asymetryczne i niemilitarne; praktyczne współczesne problemy bezpieczeństwa – walka z terroryzmem, zapobieganie proliferacji BMR, opanowywanie konfliktów i kryzysów humanitarnych, problemy bezpieczeństwa ekonomicznego, energetycznego, ekologicznego, wodnego i.in. ]

3. Trendy w światowych wydatkach wojskowych.

[Trendy w wydatkach wojskowych po zimnej wojnie; przyczyny wzrostu wydatków wojskowych; trendy regionalne; współczesny wyścig zbrojeń – światowe i regionalne potęgi wojskowe; ATT]

Dyskusja na podstawie analizy danych SIPRI za 2018 r.:

SIPRI Yearbook 2018. Armaments, Disarmament and International Security. Summary, SIPRI 2019

https://www.sipri.org/yearbook/2019

4. Międzynarodowy handel bronią – konsekwencje dla bezpieczeństwa.

[Najwięksi światowi eksporterzy i importerzy uzbrojenia konwencjonalnego; Trendy w handlu uzbrojeniem po zimnej wojnie – struktura zakupów, geografia, skala, dynamika współczesnego handlu bronią; Implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego; dylemat bezpieczeństwa; teorie cyklu hegemonicznego i tranzycji potęgi]

Dyskusja na podstawie analizy danych SIPRI za 2018 r.:

SIPRI Yearbook 2018. Armaments, Disarmament and International Security. Summary, SIPRI 2019

https://www.sipri.org/yearbook/2019

5. Bezpieczeństwo a ład międzynarodowy

[rola mocarstw w sferze bezpieczeństwa międzynarodowego – równowaga sił, jednobiegunowość, wielobiegunowość; Potęga – ujęcia definicyjne, pojęcie dyfuzji potęgi; porządek międzynarodowy po zimnej wojnie koncepcje jednobiegunowości, wielobiegunowości, asymetrycznej wielobiegunowości, braku biegunów]

Debata:

S. Huntington, The Lonely Superpower (1999) vs. R. Haass, The Age of Nonpolarity. What will follow U.S. Dominance (2008) vs. J. Ikenberry, The Rise of China and the Future of the West (2008).

6. Współczesne konflikty zbrojne – geografia, intensywność, asymetryzacja.

[Wojna, konflikt zbrojny – tradycyjne i

współczesne ujęcia definicyjne; nowe

vs. stare wojny wg koncepcji M.

Kaldor; intensywność konfliktów

zbrojnych (klasyfikacje UCDP/SIPRI

PRIO); Statystyka i geografia

konfliktów zbrojnych (dane: PRIO

SIPRI/UCDP); Asymetryzacja konfliktów

zbrojnych; Rola mediów.

7. Współczesne konflikty zbrojne – prywatyzacja, komercjalizacja, umiędzynarodowienie, ofiary cywilne. Prawo do interwencji (R2P).

[Prywatyzacja konfliktów PMC’s, warlordyzm; konflikty surowcowe, Dzieci-żołnierze;

Dżihadyzm; skala i przyczyny umiędzynaradawiania konfliktów zbrojnych; ofiary

cywilne i współczesna “wojna sprawiedliwa” – zagadnienie interwencji

humanitarnej i responsibility to protect (R2P).]

8-9. Międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa - reagowanie wobec współczesnych konfliktów zbrojnych.

[Typy międzynarodowych instytucji bezpieczeństwa; rozwiązywanie konfliktów w teorii - dyplomacja prewencyjna, peace-making, peace-keeping, peace-building oraz wymuszanie pokoju; praktyka działań na rzecz pokoju i bezpieczeństwa, czyli efektywność reagowania w konfliktach zbrojnych]

Analiza studiów przypadku:

reagowanie na konflikty w Jugosławii, Rwandzie, DRK, Darfurze, Timorze, Libii, Syrii

A.Bieńczyk-Missala, K. Pronińska, Opanowywanie kryzysów i rozwiązywanie konfliktów – przykłady, w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit.

10. Bezpieczeństwo energetyczne.

[Istota bezpieczeństwa energetycznego; wymiar ekonomiczny, geostrategiczny, ekologiczny i instytucjonalny bezpieczeństwa energetycznego; współczesne trendy rynkowe i układ sił; charakter i typologia zagrożeń; zasady bezpieczeństwa energetycznego; powiązania bezpieczeństwa energetycznego i militarnego; militaryzacja polityki energetycznej]


Współczesne trendy rynkowe:

IEA, World Energy Outlook 2018, OECD 2019.

https://webstore.iea.org/download/summary/190?fileName=English-WEO-2018-ES.pdf:

11. Bezpieczeństwo ekologiczne. Zmiany klimatu jako zagrożenie bezpieczeństwa międzynarodowego.

[Zagrożenia bezpieczeństwa ekologicznego; etapy sekurytyzacji zmian klimatu; implikacje

geostrategiczne, ekologiczne, polityczne,

ekonomiczne zmian klimatu; przeciwdziałanie zmianom klimatu - instytucjonalizacja współpracy międzynarodowej na poziomie globalnym i regionalnym, COP i porozumienie paryskie]

12.Bezpieczeństwo wodne i żywnościowe i koncepcja human security

[Sekurytyzacja problemów żywnościowych i wodnych; konflikty surowcowe;

deficyt ekologiczny jako źródło konfliktów zbrojnych; istota i rozwój koncepcji

human security w ujęciu freedom from want i freedom from fear]


13. Bezpieczeństwo nuklearne.

[potęgi nuklearne; reżim NPT – funkcjonowanie; współczesne problemy nuklearne

„kaskada proliferacji” i zagadnienie kontr-proliferacji].

14 -15. Regionalne systemy bezpieczeństwa.

[System euroatlantycki - NATO i UE;

NATO funkcjonowanie po zimnej wojnie

(transformacja sojuszu, operacje out of

ara); UE – CSDP; porównanie innych

regionalnych instytucji bezpieczeństwa:

– system UA, OPA, WNP, LPA,

ASEAN+

Literatura:

PODRĘCZNIK PODSTAWOWY:

R. Kuźniar, et.al., Bezpieczeństwo Międzynarodowe, Warszawa (Scholar 2012).

K. Pronińska, Współczesne konflikty zbrojne, w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit.

H. Munkler, The wars of the 21st century, IRRC March, 85:849 (2003) lub H. Munkler, Wojny naszych czasów, Kraków 2004, ss. 13-47.

M. Madej, Prywatyzacja przemocy - fenomen prywatnych przedsiębiorstw wojskowych i jego implikacje dla bezpieczeństwa międzynarodowego, w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit.

SIPRI Yearbook 2018. Armaments, Disarmament and International Security. Summary, SIPRI 2019

https://www.sipri.org/yearbook/2019

D. Baldwin, Security Studies and the End of the Cold War, “World Politics”, vol. 48 no. 1 (October 1995).

R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit., rozdział 2,3,4.

Literatura uzupełniająca:

J. Mearsheimer, Back to the Future: Instability in Europe after the Cold War, “International Security”, vol. 15, no. 1. (Summer, 1990), ss. 5-56

R. Kuźniar, Z. Lachowski, Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia – koncepcje – instytucje, Warszawa 2003, s. 105-127, 209-233, 261-26.

Szczegółowe dane: N. Tian, A. Fleurant, A. Kuimova, P.D. Wezeman, S.T. Wezeman, Trends in world military expenditure, 2018 SIPRI Fact Sheet 2019

ATT - https://www.un.org/disarmament/convarms/arms-trade-treaty-2/

SIPRI Yearbook 2018. Summary [cz. Arms Trade] oraz Wezeman, P. D., Fleurant, A., Kuimova A., Tian N., Wezeman, S. T., Trends in International Arms Transfers 2018, SIPRI Fact Sheet March 2019.

M.Sułek, Przemysł zbrojeniowy i handel bronią, w: R. Kuźniar, et al., op. cit.

J. Ikenberry, The end of liberal international order?, International Affairs 94: 1 (2018) pp.17-23;

S. Kay, Globalization, Power, and Security, “Security Dialogue”, vol. 35 no. 1 (March 2004).

Cykl artykułów „Konflikty zbrojne” B.Balcerowicz i K. Pronińska w „Rocznik Strategiczny” od edycji 2011/12

R. Tarnogórski, Libya and Syria: Responsibility to Protect at a Crossroads, “PISM Strategic File 26”, (Nov. 2012)

M. Kaldor, B. Vashee (ed.), New Wars: Restructuring the Global Military Sector, London: Prinetr, 1997 (introduction i chapter 1) lub M. Kaldor, Old Wars, Cold Wars, New Wars and the War on Terror, “International Politics” 42, (2005).

K. Pronińska, Współczesne konflikty zbrojne, w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit.

M. Renner, The Anatomy of Resource Wars, Worldwatch Paper 162, October 2002, pp. 5-26

P. Grzebyk, Ramy prawne dla użycia siły, w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit..


K. Pronińska, Nowe problemy bezpieczeństwa międzynarodowego: bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne , w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit.. ss. 303-317; K. Pronińska, Energy security: global and regional dimensions, “SIPRI Yearbook 2007”, ss. 216-40;

Współczesne trendy rynkowe:

IEA, World Energy Outlook 2018, OECD 2019.

https://webstore.iea.org/download/summary/190?fileName=English-WEO-2018-ES.pdf:

Literatura uzupełniająca:

D. Moran, J.A. Russell, The militarization of energy security, “Strategic Insights”,7:1 (2008) lub A. Myers Jaffe, R. Soligo, Militarization of Energy: Geopolitical Threats to the Global Energy System, Working Paper Energy Forum James A. Baker III, May 2008.

G. Michałowska, Bezpieczeństwo ludzkie, J. Symonides (red.), Świat wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń, Warszawa 2010. 
T. Homer-Dixon, Environmental Scarcities and Violent Conflict: Evidence from Cases, „International Security”, 1994 or V. Percical, T. Homer-Dixon, Environmental Scarcity and Conflict, Journal of Peace Research, 35:3 (May 1998).

Literatura uzupełniająca: 
P. Gleick, Water and Conflict, “International Security”, 18:1 (1998).

M. Madej, Zwalczanie profliferacji BMR, w: w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo

międzynarodowe, op. cit..

G. Allison, Nuclear Disorder. Surveying Atomic Threats, Foreign Affairs, 89:74

(2010)

M. Madej, Sojusze polityczno-wojskowe - NATO, w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, ss. 298-302

R. Parkes, Migration and terrorism: the new frontiers for European solidarity, EUISS Brief, Dec. 2015 https://www.files.ethz.ch/isn/195209/Brief_37_Article_222.pdf

K. Pronińska, Międzynarodowe instytucje bezpieczeństwa Ameryki, Afryki, Azji i regionu WNP, w: R. Kuźniar, et al., Bezpieczeństwo międzynarodowe, op. cit. (wybrane MIB)

Uwagi:

Warunki zaliczenia przedmiotu:

obecność - dwie możliwe nieobecności; nieobecności powyżej limitu (bez względu na powód) powodują obniżanie oceny końcowej wg schematu -0,5 stopnia/1 nadprogramową nieobecność.

aktywność - przygotowanie do zajęć na podstawie wskazanej w sylabusie literatury i udział w dyskusji, opracowanie uzgodnionych studiów przypadku i ich prezentacja;

egzamin końcowy (test).

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)