Prawo prywatne bankowe

Przedmiotem wykładu jest kompleksowe przedstawienie zagadnień związanych z tzw. prywatnym prawem bankowym - aspektami cywilnoprawnymi działalności banków i umów zawieranych w obrocie bankowym (w tym specyfiki tego obrotu). Celem zajęć jest pogłębienie wiedzy studentów o prawnych ramach funkcjonowania istotnym obszaru obrotu gospodarczego.

w sali

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi elementami prywatno-prawnego oprzyrządowania działalności bankowej - w tym umów bankowych. Wykład podzielony jest na część ogólną oraz część szczegółową zawierającą umówienie wybranych czynności bankowych.

CZĘŚĆ OGÓLNA

Wykład I: Wprowadzenie. Podstawowe pojęcia. Pojęcie banku. Gospodarcze znaczenie działalności bankowej. Podział na prawo bankowe publiczne i prywatne. Prywatne prawo bankowe jako część prawa cywilnego. Źródła prywatnego prawa bankowego. Specyfika ustawy - prawo bankowe. Instrumenty samoregulacji sektora bankowego.

Wykład II: Podmioty stosunków bankowych. Banki i inne instytucje finansowe. Udział osób trzecich w wykonywaniu działalności bankowej (outsourcing usług bankowych: pojęcie, dopuszczalność, podstawowe problemy prawne).

Wykład III: Pieniądz jako przedmiot stosunków bankowych. Historyczna ewolucja pieniądza (proces dematerializacji pieniądza). Wartość pieniądza w czasie. Problem lichwy. Prawna istota pieniądza. Specyfika zobowiązań pieniężnych.

Wykład IV-V: Specyfika zobowiązaniowych stosunków bankowych. Pojęcie czynności bankowych. Stosunki bankowe jako stosunki cywilnoprawne. Podstawowe czynniki wpływające na specyfikę stosunków bankowych. Powstanie stosunków bankowych (zawarcie umowy). Treść stosunków bankowych (swoboda kształtowania treści umów, szczególne obowiązki banków, zmiana treści stosunków bankowych). Zakończenie stosunków bankowych.

Wykład VI: Konsument usług bankowych i jego ochrona. Pojęcie konsumenta. Instrumenty ochrony konsumenta usług bankowych. Kontrola wzorców umownych (klauzule abuzywne). Regulacje szczególne (kredyt konsumencki, elektroniczne instrumenty płatnicze, usługi finansowe świadczone na odległość).

WYBRANE OPERACJE BANKOWE

Wykład VII-VIII – Działalność depozytowa banku. Pojęcie działalności depozytowej banku. Umowa rachunku bankowego i jej elementy. Obowiązki banku i posiadacza rachunku bankowego. Rodzaje rachunków bankowych (rachunki bieżące, rachunki oszczędnościowe, lokaty terminowe, rachunki wspólne). Umowa depozytu nieprawidłowego. Umowa skrytki sejfowej.

Wykład IX-X: Działalność rozliczeniowa banku. Pojęcie bankowych rozliczeń pieniężnych. Organizacja bankowego systemu rozliczeń pieniężnych. Instrumenty bankowych rozliczeń pieniężnych (polecenie przelewu, polecenie zapłaty, czek rozrachunkowy, karty płatnicze). Odpowiedzialność.

Wykład XI-XII: Działalność kredytowa banku. Pojęcie działalności kredytowej. Rodzaje technik finansowania. Umowa kredytu a umowa pożyczki. Specyfika umów kredytu konsorcjalnego. Kredyt konsumencki.

Wykład XIII: Działalność gwarancyjna banku. Pojęcie działalności gwarancyjnej. Poręczenie. Gwarancja bankowa (pojęcie; zlecenie udzielenia gwarancji; charakter odpowiedzialności banku; rodzaje gwarancji bankowych). Potwierdzenie gwarancji i poręczenia. Regwarancja.

Wykład XIV: Akredytywa. Geneza akredytywy. Akredytywa dokumentowa (pojęcie; zlecenie otwarcia akredytywy; charakter odpowiedzialności banku; rodzaje akredytywy dokumentowej). Akredytywa pieniężna. Akredytywa zabezpieczająca.

1. M. Olechowski, Glosa do orzeczenia SN z 24.X.2001, III CZP 58/01 [dot. stosunku prawa cywilnego i prawa bankowego], "Prawo Bankowe" Nr 1/2003, s. 16-19

2. M. Olechowski, Normatywne podstawy przymusowego umarzania zobowiązań pieniężnych, "Państwo i Prawo" Nr 5/2004

3. M. Bączyk, Umowy w zakresie czynności bankowych [w:] M. Stec (red.), Prawo umów handlowych. System Prawa Handlowego tom 5, Warszawa 2017

4. M. Olechowski, Akredytywa [w:] J. Panowicz-Lipska (red.), Prawo zobowiązań – część szczegółowa. System Prawa Prywatnego tom 8, wyd. 2, Warszawa 2011

5. M. Olechowski, Reguły ICC dotyczące gwarancji płatnych na żądanie, Monitor Prawa Bankowego 2015, z. 3

6. H. Gronkiewicz-Waltz (red.), Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013

7. Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka, P. Machnikowskiego, Warszawa 2019, wyd. C. H. Beck.

Po zakończeniu wykładów studenci znają specyfikę umów zawieranych w obrocie bankowym, jak również podstawowe regulacje głównych rodzajów umów bankowych.

Zaliczenie na ocenę na podstawie obecności na zajęciach (ocena dost.) oraz pracy zaliczeniowej (pracy indywidualnej lub projektu w kilkuosobowych

grupach).