Ordynacja podatkowa - zagadnienia materialnoprawne

w sali

Wykład przedstawia prawnomaterialne zagadnienia części ogólnej prawa podatkowego uregulowane w Ordynacji podatkowej.

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z problematyką polskiego prawa podatkowego zawartą w przepisach materialnoprawnych Ordynacji podatkowej. Wykład obejmuje następujące zagadnienia:

1. Ordynacja podatkowa – rys historyczny.

2. Podstawowe pojęcia Ordynacji podatkowej. Stosunek zobowiązania podatkowego. Koncepcja podmiotowości podatkowej.

3. Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych w Ordynacji podatkowej. Problem reakcji podmiotów zobowiązanych na ciężar podatkowy. Mikrosystem instytucji prawnych służących przeciwdziałaniu różnego rodzaju nadużyciom w obszarze prawa podatkowego. Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania oraz instytucje prawne z nią związane, raportowanie schematów podatkowych, STIR.

4. Mikrosystem instytucji służących urzędowej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Objaśnienia podatkowe, interpretacje ogólne, interpretacje indywidualne, opinie zabezpieczające i opinie w sprawach operacji transgranicznych, umowy o współdziałanie, porozumienia podatkowe i porozumienia inwestycyjne.

5. Zabezpieczenie należności podatkowych w Ordynacji podatkowej, w tym zastaw skarbowy i hipoteka przymusowa. Związek regulacji zawartych w Ordynacji podatkowej z przepisami innych ustaw dot. problematyki zabezpieczenia.

6. Zaległość podatkowa oraz konsekwencje prawnej jej wystąpienia, w tym odsetki za zwłokę. Opłata prolongacyjna.

7. Efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych. Różne formy i uwarunkowania prawne zapłaty podatku. Kompensacyjne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych. Niepieniężne formy wygasania zobowiązań podatkowych.

8. Nieefektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych, w tym problematyka przedawnienia. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.

9. Nadpłata i zobowiązanie z tytułu nadpłaty podatku. Instytucja zwrotu podatku.

10. Sukcesja prawnopodatkowa w Ordynacji podatkowej.

11. Odpowiedzialność podatkowa podatnika, płatnika, inkasenta.

12. Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich w Ordynacji podatkowej.

Podstawowa:

M. Ślifirczyk, Ogólne materialne prawo podatkowe [w:] Prawo finansowe. Prawo finansów publicznych. Prawo podatkowe. Prawo bankowe, Warszawa 2017

Uzupełniająca:

1. T. Dębowska-Romanowska, Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną, Warszawa 2010, rozdział VI i VII

2. M. Ślifirczyk, Wykonanie, niewykonanie i nienależyte wykonanie zobowiązania podatkowego, Warszawa 2018

Dodatkowa:

1. T. Dębowska-Romanowska, Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną, Warszawa 2010

2. H. Dzwonkowski, Powstawanie i wymiar zobowiązań podatkowych, Warszawa 2003

3. A. Nita, Stosunek prawnopodatkowy. Obowiązek i zobowiązanie podatkowe, Kraków 1999

4. M. Kalinowski, Podmiotowość prawna podatnika, Toruń 1999

5. J. Rusek, Instytucja płatnika w prawie polskim, Warszawa 2007

6. M. Ślifirczyk, Wybrane zagadnienia problematyki przeciwdziałania obejściu prawa podatkowego przed i po akcesji Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej [w:] Prawo europejskie - 5 lat doświadczeń w polskim prawie finansowym, pod red. H. Litwińczuk, Warszawa 2010, str. 479-488

7. J. Brolik, Urzędowe interpretacje prawa podatkowego, Warszawa 2010

8. H. Filipczyk, Indywidualne interpretacje prawa podatkowego - prawo i praktyka, Warszawa 2011

9. M. Ślifirczyk, Instytucja interpretacji indywidualnej prawa podatkowego w świetle uchwały Izby Finansowej Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2009 r. [w:] Prawo finansowe wobec wyzwań XXI wieku. Daniny publiczne, pod red. A. Dobaczewskiej, E. Juchniewicza, T. Sowińskiego, Warszawa 2010, str. 61-68

10. W. Nykiel, Ulgi i zwolnienia w konstrukcji prawnej podatku, Warszawa 2002

11. W. Morawski, Ulgi i zwolnienia w prawie podatkowym, Gdańsk 2003

12. E. Jankowski, Formy zabezpieczenia zobowiązań podatkowych, Warszawa 1999

13. P. Czerski, Zastaw skarbowy jako forma zabezpieczenia należności podatkowych, Kraków 2004

14. M. Ślifirczyk, Potrącenie jako forma zapłaty podatku w polskim prawie podatkowym, Warszawa 1999

15. M. Ślifirczyk, Nadpłata podatku, Kraków 2005

16. M. Ślifirczyk, Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty podatku - zagadnienia podstawowe [w:] Ordynacja podatkowa w teorii i praktyce, pod red. Leonarda Etela, Białystok 2008, str. 212-228

17. M. Ślifirczyk, Instytucja nadpłaty podatku w świetle uchwały NSA z 22 czerwca 2011 r., "Jurysdykcja podatkowa" 2011, nr 5, str. 5-18

18. M. Ślifirczyk, Charakter prawny wniosku o zaliczenie nadpłaty na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych [w:] Ordynacja podatkowa. Kontrola realizacji zobowiązań podatkowych, pod red. R. Dowgiera, Białystok 2012

19. A. Mariański, Prawa i obowiązki następców prawnych w prawie podatkowym, Warszawa 2001

20. A. Mariański, Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe. Podstawy i wyłączenia, Gdańsk 2004

21. A. Olesińska, Odpowiedzialność osób trzecich za zobowiązania podatkowe, Lublin 2000

22. A. Olesińska, Klauzula ogólna przeciwko unikaniu opodatkowania, Toruń 2013

23. A. Olesińska, Następstwo prawne spadkobierców w prawie podatkowym, Toruń 2019

24. P. Mikuła, Obowiązki dokumentacyjne i formalne w prawie podatkowym. Granice formalizmu, Warszawa 2019

25. J. Drosik, Sprawa nadpłaty jako przedmiot postępowań podatkowych, Warszawa 2013

26. M. Ślifirczyk, Law on Tax Obligations as Part of the General Tax Law Codification [w:] Tax Codes Concepts in the Countries of Central and Eastern Europe, ed. Leonard Etel, Mariusz Popławski, Białystok 2016, str. 489-505

27. M. Kalinowski, Podmioty bierne stosunku prawnopodatkowego. Przyczynek do teorii podmiotowości podatkowej, Toruń 2019

28. P. Karwat, Obejście prawa podatkowego, Warszawa 2002

29. M. Ślifirczyk, Obejście prawa podatkowego w doktrynie orzeczniczej polskich sądów, „Forum Prawnicze” 2017, nr 4, str. 35-57

30. M. Ślifirczyk, Opinie zabezpieczające a interpretacje indywidualne przepisów prawa podatkowego, „Państwo i Prawo” 2018, nr 1, str. 66-78

31. S. Babiarz, Następstwo prawne spadkobierców i zapisobierców zwykłych w prawie podatkowym, Warszawa 2013

32. M. Ślifirczyk , Zakres zastosowania polskiej klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania [w:] Problemy finansów i prawa finansowego. Księga jubileuszowa dedykowana profesor Elżbiecie Chojna-Duch, Wrocław 2021, str. 281-292

33. M. Ślifirczyk, Charakter prawny porozumień inwestycyjnych [w:] Księga Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Finansowego i Prawa Podatkowego „Misja prawa finansowego – wyzwania współczesności”, praca zbiorowa pod red. Elżbiety Feret i Pawła Majki, Rzeszów 2023, str. 460-472

34. M. Ślifirczyk, Umowy zawierające interpretacje urzędowe przepisów prawa podatkowego [w:] Tributum tolerabile ac facile? Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Elżbiecie Kornberger-Sokołowskiej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023, str. 417-429

35. M. Ślifirczyk, Modyfikowanie odpowiedzialności płatnika w celu przeciwdziałania unikaniu i uchylaniu się od opodatkowania – ocena rozwiązań [w:] Uszczelnienie systemu podatkowego w Polsce, red. nauk. Dominik J. Gajewski, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2020, str. 305-314

Student:

1. Definiuje podstawowe instytucje polskiego ogólnego prawa podatkowego. Posiada znajomość języka prawnego z tego zakresu.

2. Jest w stanie rozróżnić i powiązać poszczególne instytucje uregulowane w Ordynacji podatkowej.

3. Prawidłowo interpretuje regulacje Ordynacji podatkowej. Uzasadnia przyjęty sposób interpretacji.

4. Zna uwarunkowania prawne zastosowania w praktyce szeregu instytucji prawnych przewidzianych w Ordynacji podatkowej.

5. W zakresie objętym zajęciami rozwiązuje problemy związane ze stosowaniem Ordynacji podatkowej.

6. Ocenia regulacje Ordynacji podatkowej z punktu widzenia teorii prawa podatkowego.

Obecność. Test dla chętnych.