Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Historia gospodarcza

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2400-MAT2HG
Kod Erasmus / ISCED: 14.3 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0311) Ekonomia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Historia gospodarcza
Jednostka: Wydział Nauk Ekonomicznych
Grupy: Przedmioty do wyboru dla II r. licencjackich MSEM-Rozszerzenie ekonomii
Przedmioty do wyboru jako 'Rozszerzenie Ekonomii' dla specjalności MSEM
Przedmioty obowiązkowe dla I r. studiów licencjackich (Ekonomia) - Rozszerzenie Ekonomii
Rozszerzenie Ekonomii studia magisterskie st. II - I rok
Punkty ECTS i inne: (brak) Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.

zobacz reguły punktacji
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Skrócony opis:

Celem zajęć jest zdobycie przez studenta umiejętności analizy zjawisk ekonomicznych w długiej perspektywie, poprzez analizę porównawczą oraz kontekstową. Zajęcia rozszerzają wiedzę ekonomiczną studenta i pozwalają zrozumieć genezę współczesnej gospodarki oraz instytucjonalne uwarunkowania nowoczesnego wzrostu gospodarczego. Wiedza zdobyta podczas zajęć stanowi dobrą podstawę do dalszego studiowania mikro- i makroekonomii. Student nabywa bowiem umiejętności krytycznego patrzenia na zjawiska, procesy i teorie ekonomiczne, dostrzegania zmienności poglądów ekonomicznych w historycznym procesie formowania się gospodarki, potrafi dokonać krytycznej analizy i oceny pozytywistycznych i antypozytywistycznych wyjaśnień socjoekonomicznych. Dodatkowo dzięki pracy nad referatem student nabywa umiejętności przygotowywania tekstu akademickiego, formułowania hipotez badawczych, zdobywania i porządkowania wiedzy, informacji, analizy i interpretacji danych.

Pełny opis:

1. Warsztat i zasady przygotowania tekstu akademickiego w postaci referatu (4 godz.).

Student poznaje zasady konstrukcji tekstu akademickiego, metody poszukiwania danych i materiałów na zadany temat. Potrafi pozyskiwać dane niezbędne do przygotowania pracy akademickiej z wykorzystaniem bibliotek, wyspecjalizowanych instytucji badawczych i Internetu itp. a następnie odpowiednio je przetwarzać. Uczy się samodzielnego przygotowywania referatów oraz rozumie, na czym polega praca niesamodzielna i splagiatowana.

2. Zajęcia warsztatowe związane z przygotowaniem referatu i jego prezentacją (6 godz.).

Student uczy się jak formułować problemy i pytania badawcze oraz uzasadniać ich znaczenie w odniesieniu do literatury przedmiotu. Potrafi przygotować referat z dbałością o stronę formalną zgodną z zasadami pisania prac akademickich, w oparciu o samodzielną analizę i interpretację danych oraz zaprezentować wystąpienie na zadany temat związany z problematyką zajęć. Student uczy się jak w trakcie dyskusji argumentować odnosząc się do wybranych systemów normatywnych (moralnych, prawnych) w celu oceny i interpretacji zjawisk i procesów ekonomicznych.

3. Determinanty rozwoju gospodarczego: zasoby, technologie, innowacje, instytucje; gospodarka kapitalistyczna a gospodarka rynkowa; teorie rozwoju gospodarczego, periodyzacje. (4 godz.).

Zajęcia mają za zadanie przekazanie wiedzy o teoriach, metodach i narzędziach analiz ekonomiczno-historycznych. Student będzie potrafił przeprowadzić analizę porównawczą wybranych zjawisk i procesów ekonomicznych w perspektywie historycznej, z wykorzystaniem narzędzi ekonomicznych.

J. Skodlarski, R. Matera, rozdział 12; R. Cameron, rozdział 1; J. Szpak, rozdział 2.

4. Gospodarka średniowiecza: stosunki agrarne, rola gospodarcza miast, handel międzynarodowy, początki banków i kredytu. (4 godz.).

Student poznaje mechanizmy formowania się rynków lokalnych oraz znaczenie procesów agrarnych dla formowania się nowożytnej gospodarki protokapitalistycznej. Wykład ma również za zadanie pokazanie uwarunkowań ekonomicznych, społecznych, politycznych i demograficznych determinujących wykształcanie się europejskiego centrum i europejskich peryferii.

R. Cameron, rozdział 3.

5. Wczesny kapitalizm (1500-1760): kształtowanie się systemu kapitalistycznego w rolnictwie, przemyśle i handlu, dualizm gospodarczy, ekspansja kolonialna, gospodarka strefy atlantyckiej, kapitalizm angielski a kapitalizm francuski. (4 godz.).

Student poznaje mechanizmy formowania się rynków narodowych, rynku atlantyckiego i powstanie nowożytnej gospodarki kapitalistycznej. Student rozumie różnicę między protekcjonizmem a wolnym handlem oraz różnymi strategiami polityki gospodarczej.

J. Skodlarski, R. Matera, rozdział 3; R. Cameron, rozdział 5 i 6; Jezierski A., Leszczyńska C., rozdział 2.

6. Rewolucja przemysłowa (1760-1850): warunki wstępne, potęp techniczny i innowacje, modele uprzemysłowienia i warianty regionalne, zmiany w międzynarodowym układzie sił. (4 godz.).

Wykład ma zadanie wskazać znaczenie uwarunkowań ekonomicznych, społecznych, politycznych i demograficznych determinujących powstanie gospodarki przemysłowej. Student potrafi wskazać specyfikę rozwoju państw europejskich w epoce nowoczesnego wzrostu gospodarczego. Student rozumie przyczyny powstania przewagi gospodarczej Europy nad resztą świata w okresie rewolucji przemysłowej.

J. Skodlarski, R. Matera, rozdział 4; R. Cameron, rozdział 7 i 9; P. Kennedy, rozdział 4; Jezierski A., Leszczyńska C., rozdział 6.

7. Pierwsza globalizacja (1850-1914), centrum i peryferie gospodarki światowej: warunki wstępne i determinanty, era wolnego handlu, liberalizm kontra protekcjonizm, stare i nowe potęgi przemysłowe, nowe modele firmy, zmiany społeczne, eksplozja demograficzna i międzynarodowe migracje (8 godz.).

Celem zajęć jest pokazanie determinant ewolucji systemów gospodarczych. Student poznaje przyczyny zmian strukturalnych w gospodarce światowej, potrafi też wykorzystać podstawową wiedzę z dziedziny nauk ekonomicznych do interpretacji przyczyn zmian w gospodarce przemysłowej oraz wyjaśnienia genezy nowoczesnej gospodarki rynkowej w Europie. Student rozumie mechanizmy wymiany międzynarodowej.

J. Skodlarski, R. Matera, rozdział 5; R. Cameron, rozdział 11; P. Kennedy, rozdział 5; Ingham G., rozdział 2, 3.

8. Deglobalizacja (1914-1970): Wielka Wojna i dezintegracja gospodarcza, Wielki Kryzys i nowa rola państwa w gospodarce, druga wojna i powstanie świata dwubiegunowego, procesy regulacyjne w gospodarce a wzrost gospodarczy, ewolucja instytucji i form przedsiębiorstw, dekolonizacja i Trzeci Świat (8 godz.).

Wykład ma zadanie pokazać ekonomiczne przyczyny wybuchu wojen światowych, a także ich długoterminowe konsekwencje dla gospodarek narodowych i gospodarki światowej. Wyjaśnia genezę wielkiego kryzysu lat 30. oraz kryzysów gospodarczych po II wojnie światowej i ich skutki. Student rozumie dzięki temu źródła deglobalizacji oraz ewolucji instytucji gospodarczych, norm prawnych, organizacyjnych oraz form własności przedsiębiorstw, także w różnych systemach gospodarczych. Student zdobywa też umiejętność wyjaśniania procesów dekolonizacji oraz regionalnej integracji gospodarczej po II wojnie światowej.

J. Skodlarski, R. Matera, rozdział 6-9; R. Cameron, rozdział 14-15; P. Kennedy, rozdział 7.

9. Ku drugiej globalizacji (po 1970 r.): kryzys lat 70. i nowe paradygmaty w polityce gospodarczej; świat po upadku systemu komunistycznego, dezindustrializacja a zmiany strukturalne w gospodarce światowej, finanse międzynarodowe, deregulacje i narastanie współzależności międzynarodowej. (6 godz.).

Student umie zastosować podstawową wiedzę makroekonomiczną do analizy procesu ewolucji gospodarek narodowych oraz procesów globalizacji. Student rozumie ewolucję przedsiębiorczości ku nowoczesnej korporacji, ma wiedzę o ewolucji instytucji gospodarczych, norm prawnych, organizacyjnych oraz form własności przedsiębiorstw. Student potrafi wykorzystać wiedze z dziedziny mikroekonomii do analizy ewolucji modelu firmy.

J. Skodlarski, R. Matera, rozdział 10 - 11; D. Landes, rozdział 27-29.

10. Centrum i peryferie - kontekst europejski i międzynarodowy: ekonomiczno-historyczne interpretacje (Braudel, Wallerstein), centrum i peryferie w skali europejskiej i międzynarodowej – ujęcie historyczne. (4 godz.).

Student wie, jak przebiegały procesy rozwoju gospodarczego w perspektywie historycznej, rozumie znaczenie instytucji w rozwoju gospodarczym oraz determinanty ewolucji systemów gospodarczych. Student rozumie procesy konwergencji i dywergencji oraz czynniki determinujące miejsce ziem polskich i Europy Środkowo-Wschodniej w międzynarodowym podziale pracy.

Braudel F., rozdział I.

11. Systemy monetarne, instytucje finansowe: historyczne systemy pieniężne, problemy emisji pieniądza w systemach kruszcowych i w epoce pieniądza papierowego, cechy systemu waluty złotej, system pieniądza kierowanego w II połowie XX wieku, historyczne inflacje i deflacje jako zjawiska monetarne i pozamonetarne; (6 godz.).

Wykład ma za zadanie przedstawić genezę ewolucji systemów monetarnych i ich cechy. Dzięki temu student potrafi wskazać odmienności między systemami pieniądza kruszcowego i fiduicjarnego oraz zjawiska inflacji/deflacji z tym związane. Drugim zadaniem jest wskazanie determinant proces formowania się finansowych instytucji kapitalistycznych oraz ich ewolucji związanej z rozwojem gospodarki rynkowej. Student zna podstawowe modele narodowe systemów finansowych i źródła ich odmienności, rozumie też znaczenie instytucji finansowych dla wzrostu gospodarczego.

Ferguson N., s.344-362, Ingham G, s. 85-119, 187-222 ; Sedillot R., 93-297 ; Rousseau P., s. 1-49 ; Rousseau P. i Sylla R., s. 1-72.

12. Społeczeństwo agrarne, przemysłowe i postprzemysłowe, państwo opiekuńcze: procesy gospodarcze a struktura społeczeństwa tradycyjnego, nowoczesnego i ponowoczesnego oraz miejsce w nim jednostki; geneza państwa opiekuńczego, jego ewolucja i kontekst gospodarczo-finansowy oraz polityczny. (4 godz.).

Student zdobywa wiedzę o strukturze społeczeństwa tradycyjnego, nowoczesnego i ponowoczesnego oraz miejscu w nim jednostki; zakresie powstania i rozwoju państwa opiekuńczego, teorii ekonomicznych, które to uzasadniały oraz nowych paradygmatów polityki gospodarczej z lat 1980. Student potrafi przeanalizować ekonomiczne konsekwencje zmian społecznych zachodzących od średniowiecza do czasów współczesnych, w tym proces emancypacji jednostki w kontekście zmian demograficznych, społecznych i ekonomicznych.

Berger P., s. 48-199; Ingham G., rozdział 5; Państwo socjalne w Europie, s. 33-301.

Literatura:

Braudel F., Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm, XV-XVIII wiek, t. 2, Gry wymiany, Warszawa 1992.

Berger P. L., Rewolucja kapitalistyczna, Warszawa 1995.

Cameron R. i L. Neale, Historia gospodarcza świata. Od paleolitu do czasów najnowszych. Warszawa 2004.

Ferguson N., Potęga pieniądza. Finansowa historia świata, Wydawnictwo Literackie 2010.

Ingham C., Kapitalizm, Warszawa 2011.

Kennedy P., Mocarstwa świata. Narodziny. Rozkwit. Upadek, Warszawa 1995.

Jezierski A. i C. Leszczyńska, Historia gospodarcza Polski, Warszawa 1997.

Landes D.S., Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, Warszawa 2000.

Państwo socjalne w Europie, red. K. Kraus, T. Geisen, K. Piątek, Toruń 2001.

Rousseau P., Historical Perspectives on Financial Development and Economic Growth, National Bureau of Economic Research, Working Paper, 2002, No. 9333.

Rousseau P., Sylla R., Financial systems, economic growth, and globalization, National Bureau of Economic Research, Working Paper, 2001, No. 8323.

Sedillot R., Moralna i niemoralna historia pieniądza, Warszawa 2002.

Skodlarski J., Matera R., Gospodarka światowa. Geneza i rozwój, Warszawa 2004.

Szpak J., Historia gospodarcza powszechna, Warszawa 2003.

Williamson O., Ekonomiczne instytucje kapitalizmu: firmy, rynki, relacje kontraktowe, Warszawa 1998.

Teksty, które będą omawiane na poszczególnych zajęciach, zostaną podane w odrębnym trybie.

Efekty uczenia się:

Wiedza:

Zajęcia rozszerzają wiedzę ekonomiczną studenta poprzez zaznajomienie go z procesem ewolucji gospodarki europejskiej i światowej. Przekazywana na zajęciach wiedza pozwala zrozumieć genezę współczesnej gospodarki oraz instytucjonalnych uwarunkowań nowoczesnego wzrostu gospodarczego. Kurs pokazuje, że w toku procesu historycznego gospodarka ulega ciągłym zmianom, a obecnie obserwujemy pewien jej etap rozwoju. Zajęcia pokazują też historyczny kontekst teorii ekonomicznych. Wiedza zdobyta podczas zajęć stanowi dobrą podstawę do dalszego studiowania mikro- i makroekonomii w ich współczesnych ujęciach.

Umiejętności:

Celem zajęć jest zdobycie przez studenta podstawowych umiejętności analizy zjawisk ekonomicznych w długiej perspektywie, analizy porównawczej oraz dostrzegania kontekstu społecznego, politycznego, ekologicznego i demograficznego procesów ekonomicznych. Student nabywa umiejętności krytycznego patrzenia na zjawiska, procesy i teorie ekonomiczne, dostrzegania zmienności poglądów ekonomicznych w procesie formowania się współczesnej gospodarki. Student nabywa umiejętności krytycznej oceny pozytywistycznych i antypozytywistycznych wyjaśnień socjoekonomicznych, dostrzegając ich wady i zalety. Dzięki trwającej cały semestr pracy nad referatem student nabywa umiejętności przygotowywania tekstu akademickiego, formułowania hipotez badawczych, zdobywania i porządkowania wiedzy, informacji, analizy i interpretacji danych.

Kompetencje społeczne:

Zajęcia kształcą umiejętności pracy w zespole, w tym planowania, podziału zadań, współpracy, .rozwiązywania konfliktów i koordynacji pracy oraz rzetelnego wykonywania zobowiązań. Zajęcia kształcą samodzielność myślenia, analizy problemów oraz wyszukiwania informacji. Zajęcia kształcą umiejętności komunikacji, prezentacji, wypowiedzi publicznych, a także dyskusji, krytyki, i obrony swoich podglądów. W trakcie dyskusji studenci będą mieli możliwość identyfikacji braków wiedzy i uświadomienia sobie konieczności jej uzupełniania w sposób ciągły. Bezwzględne przestrzeganie zasad zaliczenia, terminów oddawania prac oraz zero tolerancji dla ściągania formują postawę odpowiedzialności i solidności.

KW01, KW02, KW03, KU01, KU02, KU03, KU04,

Metody i kryteria oceniania:

1. Egzamin pisemny.

2. Referat pisemny o objętości 10-15 stron (18.000 – 27.000 znaków).

3. Przygotowanie prezentacji, sporządzonej indywidualnie lub w małej grupie. Prezentacja powinna trwać około 30 minut.

4. Uczestnictwo w dyskusji nad referatami prezentowanymi na zajęciach.

5. W trakcie zajęć możliwe są cztery nieobecności.

Przedmiot nie jest oferowany w żadnym z aktualnych cykli dydaktycznych.
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.2.0-80474ed05 (2024-03-12)