Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Psychologia rozwoju poznawczego

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 2500-KOG1-PL-PRP
Kod Erasmus / ISCED: 14.4 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0313) Psychologia Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Psychologia rozwoju poznawczego
Jednostka: Wydział Psychologii
Grupy: Przedmioty dla Kognitywistyki
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: (brak danych)
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Celem wykładu jest zaznajomienie uczestników z najnowszymi osiągnięciami badań nad rozwojem poznawczym i neuropoznawczym człowieka. We współczesnych naukach neuropoznawczych badania nad rozwojem zaczynają odgrywać wiodącą rolę, ponieważ wyjaśnienie dojrzałych mechanizmów poznawczych bez wskazania, jak wykształciły się one w ontogenezie może być całkowicie niemożliwe. Wykład rozpoczyna się od teoretycznych i metodologicznych zagadnień badań nad rozwojem poznawczym i neuropoznawczym. Problematyka zajęć koncentrować będzie się wokół najintensywniej badanych zagadnień rozwoju pojęć, rozwoju poznania społecznego i rozwoju kontroli poznawczej (funkcji wykonawczych) oraz ich podstaw mózgowych, ale obejmie tez inne zagadnienia, np. rozwój procesów percepcji i uwagi, pamięci, czy też zagadnienie zaburzeń rozwoju neuropoznawczego. Rozpatrywany będzie wpływ czynników biologicznych, kulturowych oraz doświadczenia na przebieg procesów rozwojowych oraz problemy metodyki badań nad rozwojem.

Pełny opis:

Lista tematów:

1. Wprowadzenie do wykładu (wykład 1)

1.1 Znaczenie badań nad rozwojem poznawczym w kognitywistyce

1.2. Krótka historia badań nad rozwojem poznawczym

- okres "przedpiagetowski" (m. in. James, bejhawioryzm)

- Koncepcja Piageta

- koncepcje społeczno-kulturowe Wygotskiego i Brunera

- nowe metody badawcze i postpiagetowska psychologia rozwoju poznawczego

1.3. Zasady zaliczania wykładu

2. Metodologia badań nad rozwojem poznawczym (Wykład 2)

2.1. Problemy badań z udziałem małych dzieci

2.2. Metody badania małych dzieci - procedury oparte na pomiarze uwagi

2.3. Metody eksperymentalne

2.4. Metody neuroobrazowania i ich ograniczenia w badaniach rozwojowych

2.5. Metody psychometryczne

3. Rozwój poznania społecznego (wykłady 3-6)

3.1. Hipoteza inteligencji kulturowej Herrmann i in., 2008. Dlaczego zdolności poznania społecznego są kluczowe dla rozwoju poznawczego człowieka

3.2 Ewolucyjne podstawy poznania społecznego - badania porównawcze i okres niemowlęctwa

- percepcja twarzy i ruchu

- naśladowanie

3.3. Uczenie się społeczne i kulturowe

- imitacja i nadmierna imitacja

- rola rozumienia intencji

- "naturalna pedagogika"

3.4. Wczesne intuicje moralne

3.5. "teoria umysłu"

- test fałszywych przekonań

- czy niemowlęta posiadają koncepcję przekonań?

- rozwój teorii umysłu po wieku przedszkolnym

4. Wiedza rdzenna - przedmiot, przyczynowość, liczba, przestrzeń, czas (Wykłady 7-9)

4.1. wyspecjalizowane systemy uwagi ukierunkowane na ruch i przyczynowość

4.2. przedmiot (ciało fizyczne) jako podstawowa jednostka percepcji, uwagi i kategoryzacji

- indywiduacja

- analiza cech obiektu

- kategoryzacja i kategorie ontologiczne

4.3. Koncepcja liczby

- wyspecjalizowane systemy uwagi a reprezentacja liczby

- przejście od intuicyjnej koncepcji liczności do symboliczno-kulturowej reprezentacji liczby

- związki miedzy reprezentacja liczby i przestrzeni

4.3. Reprezentacja przestrzeni

- podstawowe intuicje geometryczne

- procesy orientacji w przestrzeni

4.4. Inne obszary wiedzy rdzennej i "naiwnych teorii"

5. Język - narzędzie komunikacji i uczenia się (wykład 10)

5.1. Specyficzne cechy języka

5.2. Chomsky i koncepcja biologicznych podstaw języka

5.3. Alternatywne podejścia do procesów przyswajania języka

5.4. Badania eksperymentalne nad najwcześniejszymi etapami przyswajania języka

- rola prozodii

- statystyczne uczenie się reguł fonotaktycznych (w tym sztuczne języki)

- okresy krytyczne

5.5. Rola języka w rozwoju poznawczym

6. Rozwój zasobów przetwarzania informacji: funkcje wykonawcze, planowanie, strategie metapoznawcze i i pamięć (Wykład 11/12)

6.1. Metody badania rozwoju pamięci roboczej i funkcji wykonawczych

6.2. Zestawienie najważniejszych osiągnięć rozwojowych w zakresie zasobów poznawczych w dzieciństwie

- uwaga

- pamięć robocza

- "zimne funkcje wykonawcze"

6.3. "Gorące" funkcje wykonawcze

6.4. Dysproporcje w rozwoju różnych aspektów kontroli poznawczej w okresie dojrzewania i dorastania

6.5. Pamięć epizodyczna

- amnezja dziecięca?

- pamięć świadków

6.6. Pamięć semantyczna i jej związek z "wiedza rdzenną"

7. Procesy uczenia się (Wykład 12/13)

7.1. Uczenie się asocjacyjne

7.2. Uczenie się statystyczne - analiza rozkładów

- sieci neuronowe

7.3. "Bayesowskie" modele uczenia się

7.4. Rola języka, komunikacji i wiedzy społecznej.

8. Procesy neurorozwojowe (Wykład 13/14)

8.1. Podstawowe procesy w rozwoju mózgu

8.2. Zmiany rozwojowe substancji białej i szarej kory

8.3. Okresy krytyczne

8.4. Plastyczność mózgu

9. Podsumowanie i powtórzenie (Wykład 15)

Literatura:

Brak podręcznika do przedmiotu. Podstawą wiedzy wymaganej do zaliczenia przedmiotu jest treść wykładów. W udostępnianych konspektach wykładów będą podawane lektury, na podstawie których wykład został przygotowany, jednak nie zastępują one treści wykładu. Pomocne mogą być poza tym następujące lektury (nie wszystkie dostepne w bazach BUW):

A. Gopnik, P. Kuhl, A. Meltzoff: Naukowiec w kołysce. Poznań: Media Rodzina, 2004.

A. Gopnik: Dziecko filozofem. Warszawa: Pruszyński i s-ka. 2011

S. Carey: Precies of 'The origin of concepts'. Behavioral and Brain Sciences, 2011

U. Goswami (red.): The Wiley-Blackwell Handbook of Childhood Cognitive Development, 2nd Edition. Oxford: Wiley-Blackwell 2010 (wybrane teksty)

M. Johnson, M. de Haan: Developmental Cognitive Neuroscience: An Introduction, 4th Edition, Oxford: Wiley-Blackwell, 2015

Efekty uczenia się: (tylko po angielsku)

KNOWLEDGE

– has a general knowledge of the place of cognitive science in the system of science and its methodological links with other fields of science (namely with psychology, linguistics, philosophy, sciences dealing with artificial intelligence, and neuroscience);

– understands what a scientific theory is and what role it plays in explaining and predicting phenomena;

– has a basic knowledge, in neurobiological, psychological and sociological terms, of human cognitive processes and human cognitive development;

SKILLS

– applies the basic theoretical knowledge of cognitive science and related disciplines in order to analyse issues concerning mind and cognitive processes and interpret those issues on various levels;

– employs scientific reasoning, taking into account the relation between theory and empirical data; is able to design and conduct empirical research in cognitive sciences and analyse its findings;

SOCIAL SKILLS

– can form accurate questions that provide a deeper insight into understanding of a particular problem or help in finding the missing element of a reasoning;

Metody i kryteria oceniania:

egzamin testowy z progiem zaliczenia 60%

Zajęcia w cyklu "Semestr letni 2024/25" (zakończony)

Okres: 2025-02-17 - 2025-06-08
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Wykład, 30 godzin, 100 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Maciej Haman
Prowadzący grup: Maciej Haman
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Egzamin
Wykład - Zaliczenie na ocenę
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0-2c23f7018 (2025-06-12)