Makroekonomia w biznesie

obowiązkowe

Podstawy matematyki, mikroekonomia, podstawy finansów.

Celem kursu jest zapoznanie studentów z podstawowymi pojęciami, kategoriami i modelami współczesnej analizy makroekonomicznej, które są przydatne w biznesie, w szczególności przy podejmowaniu decyzji finansowych w przedsiębiorstwie oraz zarządzaniu instytucjami finansowymi. Po wstępnym przeanalizowaniu przedmiotu makroekonomii, wyjaśniane są główne pojęcia i zależności makroekonomiczne: miary wielkości produktu i dochodu narodowego, analizowane są warunki równowagi na rynku dóbr i rynku pieniądza w krótkim okresie w gospodarce zamkniętej oraz zagadnienia wzrostu gospodarczego. Istotna część wykładu dotyczy zagadnień polityki pieniężnej i fiskalnej i jej wpływu na produkcję, dochody i zatrudnienie.

Zagadnienia poruszane w trakcie wykładu:

1. Świat zjawisk makroekonomicznych

1.1. Przedsiębiorstwo w makroekonomicznym środowisku

1.2. Koniunktura, kryzysy i wzrost gospodarczy

1.3. Inflacja i bezrobocie

1.4. Teorie i modele makroekonomiczne

1.5. Krótki, średni i długi okres w analizie makroekonomicznej

1.6. Gospodarka zamknięta i otwarta

1.7. Polityka makroekonomiczna

2. Przedmiot makroekonomii w biznesie

2.1. Makroekonomia nauką o gospodarce jako całości

2.2. Produkt Krajowy Brutto jako miara aktywności gospodarki

2.3. Nominalny i realny PKB, deflator PKB

2.4. Model ruchu okrężnego (łączna produkcja, dochody i wydatki)

2.5. Zależności makroekonomiczne

2.6. System rachunków narodowych (PNB w cenach rynkowych, PKB w cenach rynkowych, PKB jako suma wydatków, dochód narodowy i inne miary)

3. Produkcja i łączny popyt – rynek dóbr

3.1. Czynniki determinujące wielkość produkcji w krótkim okresie

3.2. Analiza łącznego popytu

3.3. Równowaga na rynku dóbr

3.4. Graficzny model równowagi produkcji i łącznego popytu (model Keynesowski)

3.5. Zmiany wielkości produkcji zależą od zmian w popycie autonomicznym

3.6. Analiza efektu mnożnikowego

3.7. Znaczenie wydatków rządowych

3.8. Polityka fiskalna

4. Pieniądz i rynki finansowe

4.1. Pieniądz - funkcje i rodzaje

4.2. Funkcja popytu na pieniądz (preferencja płynności, wielkość dochodu)

4.3. Podaż pieniądza i stopa procentowa

4.4. Bank centralny i polityka pieniężna

4.5. Operacje otwartego rynku i ich skutki

5. Pieniądz i rynki finansowe II

5.1. Banki i pośrednictwo finansowe

5.2. Jak banki kreują pieniądz?

5.3. Model podaży pieniądza i mnożnik kreacji pieniądza

5.4. Polityka pieniężna – stopa rezerwy obowiązkowej i stopa dyskontowa

5.5. Skuteczność kontroli podaży pieniądza

5.6. Mechanizm transmisji polityki pieniężnej

6. Rynki dóbr i pieniądza – Model IS-LM

6.1. Wpływ pieniądza i stopy procentowej na wielkość produkcji i dochodu

6.2. Konsumpcja i inwestycje a stopa procentowa

6.3. Wyprowadzenie modelu IS-LM

6.4. Polityka pieniężna i fiskalna a wielkość produkcji i dochodu

6.5. Szoki w modelu IS-LM

6.6. Stabilizacja produkcji i dochodu na poziomie potencjalnym

7. Produkcja i poziom cen – model AD-AS

7.1. Wielkość produkcji a zmiana poziomu cen

7.2. Funkcja łącznego popytu – AD

7.3. Wpływ polityki pieniężnej i fiskalnej na łączny popyt

7.4. Funkcja łącznej podaży - AS

7.5. Krzywa łącznej podaży – SRAS i LRAS

7.6. Klasyczna dychotomia – neutralność pieniądza w długim okresie

7.7. Równowaga długookresowa w modelu AD-AS

7.8. Szoki popytowe i podażowe a polityka stabilizacyjna

8. Model AD – AS – rozwinięcie

8.1. Stagflacja w interpretacji modelu AD – AS

8.2. Funkcja łącznej podaży w krótkim i długim okresie

8.3. „Frykcje” i odchylenia produkcji od poziomu naturalnego

8.4. Modele wyjaśniające „frykcje”

8.5. Oczekiwania i niedoskonała informacja

8.6. Szok popytowy i długookresowe dostosowania

8.7. Problem neutralności pieniądza

9. Bezrobocie i inflacja – krzywa Philipsa

9.1. Rynek pracy i bezrobocie

9.2. Teorie bezrobocia

9.3. Naturalna stopa bezrobocia

9.4. Społeczne koszty bezrobocia

9.5. Inflacja

9.6. Inflacja i stopa procentowa – równanie Fishera

9.7. Koszty społeczne inflacji

9.8. Wyprowadzenie krzywej Philipsa

9.9. Krzywa Philipsa a polityka gospodarcza

9.10. Krótkookresowa i długookresowa krzywa Philipsa

10. Kryzys gospodarczy wywołany pandemią i współczesna inflacja

10.1. Natura obecnego kryzysu

10.2. Dwa szoki i polityka stabilizacji

10.3. Obecny kryzys w interpretacji modelu AD-AS

10.4. Polityka finansowa

10.5. Niekonwencjonalna polityka pieniężna

10.6. Zdrowie a kryzys gospodarczy

11. Problemy wzrostu gospodarczego

11.1. Dlaczego jedne kraje są bogate a inne biedne?

11.2. Czynniki wzrostu gospodarczego

11.3. Motywacje i bodźce do pracy

11.4. Instytucje, kultura, religia

11.5. Wprowadzenie do modelu Solow’a

11.6. Teoria wzrostu endogenicznego, proces kreatywnej destrukcji…

12. Dylematy polityki makroekonomicznej

12.1. Czy polityka makroekonomiczna powinna być aktywna czy pasywna?

12.2. Czy polityka powinna być dyskrecjonalna czy oparta na regułach?

12.3. Polityka w świecie niepewności i kryzysów

12.4. Dług rządowy i deficyt budżetowy

Zakres tematyczny ćwiczeń obejmuje (zakres minimalny):

1. Podstawowe pojęcia makroekonomii

 Zarysowanie perspektywy makroekonomicznej

 Definicja makroekonomii

 Zależności makroekonomiczne

 Wprowadzenie zróżnicowania wartości nominalnych i realnych

 Przedsiębiorstwo i decyzje biznesowe, w tym finansowe w otoczeniu makroekonomicznym

2. Rachunek dochodu narodowego

 Mierniki makroekonomiczne

 Metody pomiaru PKB

 Inne miary dochodu narodowego

 Znaczenie i interpretacja danych gospodarczych dotyczących rachunków narodowych

3. Model ruchu okrężnego

 Klasyfikacja głównych sektorów makroekonomicznych gospodarki

 Ruch okrężny produktów i pieniądza w gospodarce zamkniętej

 Ruch okrężny produktów i pieniądza w gospodarce otwartej

4. Zmiany poziomu cen w gospodarce

 Inflacja – definicja i rodzaje

 pomiar inflacji (CPI, PPI, HICP)

 Decyzje biznesowe i finansowe w warunkach inflacji (efekt debt inflation)

 Koszty i konsekwencje inflacji.

 Deflacja i jej rodzaje

 Decyzje biznesowe i finansowe w warunkach deflacji (efekt debt deflation)

5. Rynek pracy

 Podstawowe pojęcia rynku pracy oraz wskaźniki makroekonomiczne

 Popyt i podaż na rynku pracy

 Równowaga krótko i długookresowa na rynku pracy

 Definicja bezrobocia ekonomicznego i rejestrowanego

 Klasyfikacja ekonomiczna bezrobocia

 Skutki bezrobocia

 Bezrobocie a inflacja – krzywa Philipsa

 Prawo Okuna

6. Wzrost gospodarczy

 Wzrost a rozwój gospodarczy

 Pomiar wzrostu i rozwoju gospodarczego

 Czynniki wzrostu a czynniki rozwoju gospodarczego

 Czynnik technologiczny w rozwoju gospodarczym

 Model wzrostu gospodarczego Solowa-Swana

 wiedza i instytucje w rozwoju gospodarczym

7. Cykl koniunkturalny w gospodarce

 Definicja i etapy cyklu koniunkturalnego

 Modele cyklu koniunkturalnego

 Ocena otoczenia gospodarczego i decyzje biznesowe z wykorzystaniem cyklu koniunkturalnego (wskaźniki wyprzedające)

 Cykl koniunkturalny a cykl rynku kapitałowego

8. Model Keynesa – popyt globalny

 Funkcja konsumpcji (AD) i funkcja oszczędności (AS)

 Popyt inwestycyjny

 Stan równowagi krótkoterminowej

 Wpływ inwestycji na poziom równowagi

 Paradoks zapobiegliwości

 Popyt globalny, jego składowe i znaczenie w gospodarce – wpływ na decyzje podmiotów gospodarczych

9. Rola państwa w gospodarce – polityka fiskalna

 Państwo a popyt globalny.

 Instrumenty polityki gospodarczej państwa

 Budżet i deficyt budżetowy

 Dług publiczny

 Polityka fiskalna i jej rodzaje

 Wpływ państwa na decyzje podmiotów gospodarczych, w tym finansowe

 Kryteria z Maastricht

10. Handel zagraniczny i jego wpływ na otoczenie makroekonomiczne

 Zagregowany popyt w gospodarce otwartej

 Skuteczność polityki fiskalnej we współczesnej gospodarce

11. Pieniądz i bank

 Pieniądz, jego funkcje i znaczenie

 Koszt pieniądza – stopa procentowa

 Banki i system bankowy

 Bank centralny – jego funkcje w gospodarce

 Polityka pieniężna

12. Policy mix – model IS-LM

 Popyt na pieniądz

 Równowaga na rynku pieniądza

 Koordynacja polityki pieniężnej I fiskalnej

 Policy mix a cykl koniunkturalny

13. Globalna, podaż ceny i dostosowania makroekonomiczne

 Globalna podaż

 Krzywa popytu makroekonomicznego

 Kanał kredytowy w gospodarce

 Produkcja potencjalna

 Dostosowania płac

14. Dylematy polityki makroekonomicznej

Podstawowa pozycja:

D. Begg, G. Vernasca, S. Fisher, R. Dornbush, Makroekonomia, PWE, wyd. V zmienione, 2015

Literatura uzupełniająca:

A.Z. Nowak, T.Zalega, red. Naukowa, Makroekonomia, PWE, 2015

O. Blanchard, Makroekonomia, Wydawnictwo nieoczywiste, 2017

N.G. Mankiw, Macroeconomics, Worth Publishers, 2010

Zaleca się także czytanie raportów ekonomicznych Banku Światowego, EBC, NBP, a także the Economist, Financial Times, Rzeczpospolita

Wiedza: student zna i rozumie

K_W01 - Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu terminologię ekonomiczną w organizacjach gospodarczych w zakresie dyscypliny ekonomia i finanse oraz w dyscyplinach uzupełniających (nauki o zarządzaniu i jakości, nauki prawne), w szczególności dla zarządzania finansami i rachunkowości.

K_W03 - Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu teorie i modele ekonomiczne dotyczące funkcjonowania organizacji i całej gospodarki.

K_W05 - Zna i rozumie w zaawansowanym stopniu procesy i zjawiska technologiczne, społeczne, polityczne, prawne, ekonomiczne i ekologiczne oraz ich wpływ na decyzje finansowe w organizacjach, funkcjonowanie organizacji i całej gospodarki, w tym zasady ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego.

Umiejętności: student potrafi

K_U01 - Potrafi wykorzystać teorię dyscypliny ekonomia i finanse oraz dyscyplin uzupełniających (nauki o zarządzaniu i jakości, nauki prawne) do rozpoznawania, diagnozowania i rozwiązywania problemów związanych z decyzjami finansowymi w organizacji i zarządzaniem instytucjami finansowymi, stosując właściwy dobór źródeł oraz przystosowując istniejące metody.

K_U02 - Potrafi prawidłowo interpretować procesy i zjawiska technologiczne, społeczne, polityczne, prawne, ekonomiczne, ekologiczne oraz ich wpływ na decyzje finansowe w organizacjach, funkcjonowanie organizacji i całości gospodarki, stosując właściwy dobór źródeł.

K_U05 - Potrafi planować, organizować pracę własną i zespołową.

K_U06 - Posiada zdolność do samokształcenia się i podnoszenia zdobytych kwalifikacji.

Kompetencje społeczne: student jest gotów do

K_K01 - Gotów jest do oceny i krytycznego podejścia do sytuacji i zjawisk w otoczeniu ekonomicznym, a związanych z zarządzaniem finansami w organizacjach, rachunkowością, zarządzaniem instytucjami finansowymi i strategami instytucji finansowych.

K_K02 - Gotów jest stosując podejście ekonomiczne do myślenia i działania w sposób przedsiębiorczy.

K_K03 - Gotów jest do przestrzegania zawodowych standardów etycznych.

Wykład kończy się egzaminem. Egzamin może być przeprowadzony stacjonarnie lub zdalnie. Do egzaminu można przystąpić po uzyskaniu zaliczenia z ćwiczeń.

Egzamin polega na napisaniu eseju. Student wybiera jedno pytanie z czterech. Ma na napisanie eseju 60 minut. Skala ocen standardowa. Ocena z eseju tanowi 50% ogólnej oceny z przedmiotu. Pozostałe 50% to ocena z ćwiczeń. Końcowy wynik z nauczania przedmiotu wpisywany jest do USOS.

Ocena wyników pracy studenta w trakcie ćwiczeń ma charakter kompleksowy. Składa się na niego: kolokwium końcowe (w formie testu wielokrotnego wyboru w miarę możliwości zdalnej w tym samym terminie dla wszystkich grup), wykonanie w grupach co najmniej 2 studiów przypadków, aktywność na zajęciach (w tym rozwiązywanie zadań, udział w dyskusjach, praca domowe). Ocena z zaliczenia ćwiczeń jest wynikową:

- 50% kolokwium końcowe;

 35% prezentacje zaliczeniowe – case study;

 15% praca na zajęciach i w domu

Efekty uczenia się w ramach ćwiczeń będą weryfikowane na bieżąco za pomocą zadań wykonywanych przez uczestników podczas ćwiczeń oraz ich aktywności.