Historia literatury polskiej: romantyzm
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | 3001-11A2LR |
Kod Erasmus / ISCED: |
(brak danych)
/
(0232) Literatura i językoznawstwo
|
Nazwa przedmiotu: | Historia literatury polskiej: romantyzm |
Jednostka: | Instytut Literatury Polskiej |
Grupy: |
Polonistyczne minimum programowe Przedmioty obowiązkowe dla II roku filologii polskiej - stacjonarne 1-go stopnia Wszystkie przedmioty polonistyczne - oferta ILP (3001...) , IJP (3003...) i IPS (3007...) |
Punkty ECTS i inne: |
10.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Założenia (opisowo): | Ukończony pierwszy rok filologii polskiej, studia 1-go stopnia, specjalność literaturoznawczo-językoznawcza Student powinien znać treści programowe przedmiotów literaturoznawczych z I roku studiów (historia literatury staropolskiej i oświecenia, poetyka, tradycje antyczne i biblijne) oraz orientować się w rudymentach historii Polski pierwszej połowy XIX wieku. |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Zajęcia (wykład i ćwiczenia) mają na celu prześledzenie rozwoju wybranych prądów literackich, kulturowych i ideologicznych polskiego romantyzmu z uwzględnieniem kontekstów filozoficznych, antropologicznych oraz tła zachodnioeuropejskiego, a także zapoznanie studentów zarówno z kanonicznymi, jak i z mniej znanymi tekstami literatury pierwszej połowy XIX wieku. |
Pełny opis: |
Celem wykładu jest syntetyczne przedstawienie literatury polskiego romantyzmu w układzie chronologicznym a także problemowym, z uwzględnieniem jej proweniencji europejskich, specyfiki rozwoju i wpływu na późniejszą kulturę polską. W wykładzie nakreślony zostanie kontekst europejski: przemiany w literaturze i kulturze schyłku oświecenia oraz zjawiska prekursorskie wobec romantyzmu (twórczość m.in. J.J. Rousseau, J.W. Goethego, F. Schillera, W. Blake'a). Przedstawione zostaną uwarunkowania historyczno-kulturowe narodzin literatury romantycznej na ziemiach polskich, jej najważniejsze zjawiska ideowo-estetyczne oraz scharakteryzowana zostanie odrębność literatury przedpowstaniowej – o bardziej uniwersalnym charakterze i problematyce – od twórczości po 1831 roku, zwłaszcza specyficznie polskiej historiozofii literatury emigracyjnej. Ćwiczenia są poświęcone analizie wybranych tekstów literackich epoki romantyzmu. Mają na celu przygotowanie studentów do samodzielnego interpretowania i badania literatury i kultury pierwszej połowy XIX wieku. Szczegółowy program ćwiczeń ustalają prowadzący zajęcia. |
Literatura: |
A. Lektury obowiązkowe Znajomość tekstów z tej listy jest obowiązkowa dla wszystkich studentów. Lata 1795-1821 Józef Wybicki, Mazurek Dąbrowskiego Jan Paweł Woronicz, Hymn do Boga Maria Wirtemberska, Malwina, czyli domyślność serca Julian Ursyn Niemcewicz, Śpiewy historyczne (dwa wybrane utwory) Alojzy Feliński, Hymn na rocznicę ogłoszenia Królestwa Polskiego Kazimierz Brodziński, O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej Jan Śniadecki, O pismach klasycznych i romantycznych Adam Mickiewicz, wiersze filomackie (Oda do młodości, Pieśń filaretów, Żeglarz) Lata 1822-1883 Adam Mickiewicz, Ballady i romanse (wybrane dwa utwory), Dziady cz. II i IV, Sonety (wybrane dwa utwory z cyklu odeskiego i dwa z cyklu krymskiego), Konrad Wallenrod, liryki rzymsko-drezdeńskie (wybrane dwa wiersze), Reduta Ordona, Dziady cz. III, Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego, Pan Tadeusz, liryki lozańskie (wybrane dwa wiersze). Antoni Malczewski, Maria Seweryn Goszczyński, Zamek kaniowski Juliusz Słowacki, 10 utworów lirycznych (pięć sprzed roku 1842 i pięć z okresu mistycznego); Kordian, Balladyna, Fantazy, Ksiądz Marek, Sen srebrny Salomei, Samuel Zborowski; Anhelli, Beniowski (pięć pierwszych pieśni), Genezis z Ducha, Król-Duch (rapsod I), listy do matki (trzy listy) Zygmunt Krasiński, Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki, Nie-Boska komedia, Legenda z Trzech myśli Ligenzy, Wstęp do Przedświtu, Psalm miłości; wybrane 9 listów do trzech różnych adresatów Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy (wybrane dwie gawędy) Aleksander Fredro, trzy komedie (w tym jedna z okresu późnego), Trzy po trzy Józef Ignacy Kraszewski, wybrana jedna powieść historyczna i jedna współczesna (ew. ludowa) Narcyza Żmichowska, Poganka Cyprian Norwid, 10 utworów lirycznych (w tym 5 z Vade-mecum), Promethidion, Assunta, Pierścień wielkiej damy, Czarne kwiaty, Ad leones Znajomość przynajmniej jednego utworu każdego z wymienionych poetów: Teofil Lenartowicz, Kornel Ujejski, Józef Bohdan Zaleski. B. Lektury uzupełniające. Na ocenę bardzo dobrą wymagana jest dodatkowo znajomość przynajmniej 10 lektur z listy uzupełniającej. Lata 1795-1821 Cyprian Godebski, Grenadier filozof Kantorbery Tymowski, Dumania żołnierza polskiego… Wincenty Reklewski, dwa wiersze do wyboru Alojzy Feliński, Barbara Radziwiłłówna Kajetan Koźmian, ody napoleońskie (jeden wybrany utwór) Zorian Dołęga Chodakowski, O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem Lata 1822-1883 Adam Mickiewicz, Przemowa do I tomu Poezyj, Grażyna, tekst O krytykach i recenzentach warszawskich, wybrane dwa teksty publicystyczne („Pielgrzym Polski”, „Trybuna Ludów”), wybrane dwa wykłady z III kursu Prelekcji w College de France, wybrane dwa teksty towianistyczne. Maurycy Mochnacki, O literaturze polskiej w wieku XIX (rozdział III) Seweryn Goszczyński, Król zamczyska Juliusz Słowacki, Mindowe, Maria Stuart, Horsztyński, Lilla Weneda, Książę Niezłomny, wybrane dwie powieści poetyckie, W Szwajcarii, Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, Ojciec zadżumionych, Poema Piasta Dantyszka, Preliminaria peregrynacji…, List do Rembowskiego Zygmunt Krasiński, Pan trzech pagórków, Agaj-Han, Irydion, Przedświt, Psalmy przyszłości Cyprian Norwid, Rzecz o wolności słowa, Zwolon, Aktor, Białe kwiaty, Cywilizacja, Tajemnica Lorda Singelworth Znajomość przynajmniej jednego utworu każdego z wymienionych poetów: Stefan Garczyński, Ryszard Berwiński, Gustaw Ehrenberg, Wincenty Pol, Włodzimierz Wolski, Władysław Syrokomla, Lucjan Siemieński, Mieczysław Romanowski. C. LITERATURA OBCA Na ocenę bardzo dobrą wymagana jest znajomość przynajmniej 5 tekstów obcych. Jean Jacques Rousseau, Nowa Heloiza (fragmenty) Johann Wolfgang Goethe, Cierpienia młodego Wertera, Faust (część I) Friedrich Schiller, Zbójcy Novalis, Hymny do nocy Ernst Theodor Amadeus Hoffmann, wybrane opowiadanie Matthew Lewis, Mnich George Byron, Don Juan (fragmenty), Kain lub Manfred, Giaur lub Korsarz Edgar Allan Poe, wybrane opowiadanie Mary Shelley, Frankenstein lub John Polidori, Wampir François-René de Chateaubriand, René Alfred de Musset, Spowiedź dziecięcia wieku Victor Hugo, wstęp do Cromwella Gérard de Nerval, wybór liryków Charles Baudelaire, wybór liryków Aleksandr Puszkin, Eugeniusz Oniegin Michaił Lermontow, Bohater naszych czasów lub Nikołaj Gogol, Rewizor Taras Szewczenko, Hajdamacy ZALECANE OPRACOWANIA Słownik literatury polskiej XIX wieku. Opr. Alina Kowalczykowa, Józef Bachórz Alina Witkowska, Ryszard Przybylski, Romantyzm Maria Janion, Maria Żmigrodzka, Romantyzm i historia Alina Kowalczykowa (red.), Idee programowe romantyków polskich Alina Kowalczykowa (red.), Manifesty romantyzmu 1790-1830 Bogusław Dopart, Romantyzm Jarosław Marek Rymkiewicz, Dorota Siwicka, Alina Witkowska, Marta Zielińska, Adam Mickiewicz. Encyklopedia Stanisław Makowski, Eligiusz Szymanis, Adam Mickiewicz Stanisław Makowski, Słowacki Andrzej Waśko, Zygmunt Krasiński: oblicza poety Janusz Maciejewski, Cyprian Norwid Jarosław Marek Rymkiewicz, Aleksander Fredro jest w złym humorze |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA (Student zna i rozumie:) - miejsce i znaczenie wiedzy o literaturze romantyzmu w relacji do innych dyscyplin naukowych (takich jak kulturoznawstwo, filozofia, nauki o sztuce); - podstawową terminologię dotyczącą zjawisk estetycznych charakterystycznych dla literatury i kultury romantyzmu (gotycyzm, frenezja, historyzm, indywidualizm, werteryzm, walterskotyzm, bajronizm, wallenrodyzm, tyrteizm, mesjanizm, profetyzm, prowidencjalizm, mistycyzm, ludowość, orientalizm, synteza sztuk itp.); - historyczne oraz współczesne teorie i metodologie badań nad literaturą i kulturą XIX wieku; - tematy i idee pisarskie wybranych twórców polskiej i europejskiej literatury romantycznej oraz dynamikę ich rozwoju; - oddziaływanie dziedzictwa antycznego i biblijnego na literaturę romantyczną; - rolę tradycji romantycznej w kształtowaniu literatury i kultury współczesnej, polskiej i europejskiej. UMIEJĘTNOŚCI (Student potrafi:) - samodzielnie rozwijać umiejętności niezbędne do prowadzenia badań nad literaturą romantyzmu, kierując się wskazówkami opiekuna naukowego, a także wyszukiwać, analizować, oceniać i selekcjonować informacje ze źródeł pisanych lub elektronicznych w celu wykorzystania ich w pracach badawczych; - analizować i interpretować teksty literackie epoki romantyzmu, uwzględniając konteksty historyczny, kulturowy i cywilizacyjny oraz efektywnie wykorzystując opracowania naukowe; - posługiwać się podstawowymi teoriami, metodologiami i pojęciami stosowanymi w badaniach nad literaturą romantyzmu; - samodzielnie dobierać specjalistyczną terminologię, strategie argumentacyjne, formułować wnioski i konfrontować je z poglądami badaczy literatury romantycznej, poetyki i komparatystyki podczas dyskusji na tematy literaturoznawcze; - wykazać się krytycznym stosunkiem do epoki romantyzmu, właściwie sytuować w niej zjawiska estetyczne, społeczno-kulturowe i cywilizacyjne; - pisać prace na temat literatury romantyzmu i samodzielnie dobierać do nich adekwatną literaturę przedmiotu. KOMPETENCJE SPOŁECZNE (Student jest gotów do:) - organizowania własnego warsztatu badawczego i krytycznej oceny swoich dokonań; - wzięcia etycznej odpowiedzialności za zawodowe wykorzystanie umiejętności literaturoznawczych i za trafność przekazywanej wiedzy o romantyzmie oraz kierowania się uczciwością i rzetelnością naukową w prowadzeniu dyskusji i uznawania znaczenia tej wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, a także zasięgania opinii ekspertów w wypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu; - uznania znaczenia europejskiego i narodowego dziedzictwa kulturowego romantyzmu dla rozumienia wydarzeń społecznych i kulturalnych. |
Metody i kryteria oceniania: |
Ćwiczenia zaliczane są na podstawie obecności, przygotowania do zajęć i aktywności, opracowania referatu oraz zaliczenia kolokwium dotyczącego materiału omawianego na zajęciach (w zależności od decyzji prowadzącego ćwiczenia). Student obowiązany jest napisać pracę roczną. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu ustnego jest zaliczenie dwóch semestrów ćwiczeń oraz uzyskanie pozytywnej oceny z pracy rocznej. Ocena z egzaminu ustnego jest końcową oceną z przedmiotu. Na egzaminie obowiązuje znajomość zagadnień poruszanych na wykładzie i ćwiczeniach oraz utworów i opracowań (w wyborze) podanych w liście lektur. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2023/24" (w trakcie)
Okres: | 2023-10-01 - 2024-06-16 |
Przejdź do planu
PN WT CW
CW
ŚR CW
CW
CW
WYK
CW
CZ PT CW
CW
|
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 60 godzin, 160 miejsc
Wykład, 60 godzin, 160 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Olaf Krysowski, Katarzyna Westermark | |
Prowadzący grup: | Kinga Borzęcka-Wojciechewicz, Ewa Hoffmann-Piotrowska, Olaf Krysowski, Maria Makaruk, Anna Pisula, Wiesław Rzońca, Katarzyna Westermark | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Skrócony opis: |
Wykład kursowy z literatury romantyzmu ma na celu wprowadzenie głównych zagadnień ideowych, estetycznych i filozoficznych typowych dla literatury polskiego romantyzmu, z uwzględnieniem kontekstu zjawisk artystycznych w Europie i ważnego kontekstu wydarzeń historyczno-społecznych w XIX wieku. Wykład pokazuje tendencje literackie i światopoglądowe epoki na przykładzie sylwetek artystycznych najwybitniejszych twórców okresu. Wykład koncentruje się na interpretacji tych zwłaszcza tych dzieł literackich, które pozwalają uchwycić różnorodność, wieloprądowość i wielonurtowość polskiego romantyzmu, a także zjawiska dla romantyzmu typowe. Uświadamia specyfikę prądu romantycznego, a także jego szczególną role dla polskiej kultury i świadomości narodowej. Wykład ma charakter propedeutyczny i porządkujący. Jest tak pomyślany, by stanowił podbudowę samodzielnych eksploracji studenta i pomógł w przygotowaniu do egzaminu z HLP romantyzmu. |
|
Pełny opis: |
1. Romantyczny początek… Kształtowanie się nowego obrazu świata i człowieka 2. O nową estetykę czyli wyznaczniki romantyzmu w literaturze i sztuce,. 3. Początki polskiego romantyzmu ( do roku 1830) – charakterystyczne zjawiska podokresu (m.in. byronizm, ludowość i fascynacja naturą, mediewizm i historyzm, legenda Północy). 4. Adam Mickiewicz- charakterystyka wczesnej twórczości (do roku 1828) 5. Peryferyjność i prowincjonalność literatury wczesnego romantyzmu i jej autorzy:, Seweryn Goszczyński, Antoni Malczewski Maurycy Mochnacki. 6. Romantyzm dojrzały po roku 1830 – profetyzm, mesjanizm, filozofia historii 7. Dynamika twórczości Mickiewicza – od Dziadów drezdeńskich do Prelekcji paryskich 8. Wizja dziejów Zygmunta Krasińskiego. Autor Nie-Boskiej jako nowożytny myśliciel polityczny 9. Proza Z. Krasińskiego. 10. Juliusz Słowacki – wczesna twórczość - czas poszukiwań estetyczno-ideowej tożsamości 11. Dramaturgia Słowackiego i estetyka „Słowackiego genezyjskiego” 12. Czy możliwa jest komedia romantyczna? Czyli przypadek Aleksandra Fredry 13. Romantyzm C. Norwida – twórczość jako manifest ideowo- estetyczny. 14. Literatura krajowa – różne formy wyrazu liryki romantycznej: Kornel Ujejski, Teofil Lenartowicz, Władysław Syrokomla. 15. Romantyzm i postromantyzm. Przemiany i znaczenie tradycji romantycznej. |
Zajęcia w cyklu "Rok akademicki 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-06-08 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 60 godzin, 160 miejsc
Wykład, 60 godzin, 160 miejsc
|
|
Koordynatorzy: | Katarzyna Westermark | |
Prowadzący grup: | Agnieszka Górska, Ewa Hoffmann-Piotrowska, Tomasz Jędrzejewski, Maria Makaruk, Weronika Oleszczuk, Wiesław Rzońca, Karol Samsel | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę Wykład - Zaliczenie |
|
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
|
Skrócony opis: |
Wykład kursowy z literatury romantyzmu ma na celu wprowadzenie głównych zagadnień ideowych, estetycznych i filozoficznych typowych dla literatury polskiego romantyzmu, z uwzględnieniem kontekstu zjawisk artystycznych w Europie i ważnego kontekstu wydarzeń historyczno-społecznych w XIX wieku. Wykład pokazuje tendencje literackie i światopoglądowe epoki na przykładzie sylwetek artystycznych najwybitniejszych twórców okresu. Wykład koncentruje się na interpretacji tych zwłaszcza tych dzieł literackich, które pozwalają uchwycić różnorodność, wieloprądowość i wielonurtowość polskiego romantyzmu, a także zjawiska dla romantyzmu typowe. Uświadamia specyfikę prądu romantycznego, a także jego szczególną role dla polskiej kultury i świadomości narodowej. Wykład ma charakter propedeutyczny i porządkujący. Jest tak pomyślany, by stanowił podbudowę samodzielnych eksploracji studenta i pomógł w przygotowaniu do egzaminu z HLP romantyzmu. |
|
Pełny opis: |
1. Romantyczny początek… Kształtowanie się nowego obrazu świata i człowieka 2. O nową estetykę czyli wyznaczniki romantyzmu w literaturze i sztuce,. 3. Początki polskiego romantyzmu ( do roku 1830) – charakterystyczne zjawiska podokresu (m.in. byronizm, ludowość i fascynacja naturą, mediewizm i historyzm, legenda Północy). 4. Adam Mickiewicz- charakterystyka wczesnej twórczości (do roku 1828) 5. Peryferyjność i prowincjonalność literatury wczesnego romantyzmu i jej autorzy:, Seweryn Goszczyński, Antoni Malczewski Maurycy Mochnacki. 6. Romantyzm dojrzały po roku 1830 – profetyzm, mesjanizm, filozofia historii 7. Dynamika twórczości Mickiewicza – od Dziadów drezdeńskich do Prelekcji paryskich 8. Wizja dziejów Zygmunta Krasińskiego. Autor Nie-Boskiej jako nowożytny myśliciel polityczny 9. Proza Z. Krasińskiego. 10. Juliusz Słowacki – wczesna twórczość - czas poszukiwań estetyczno-ideowej tożsamości 11. Dramaturgia Słowackiego i estetyka „Słowackiego genezyjskiego” 12. Czy możliwa jest komedia romantyczna? Czyli przypadek Aleksandra Fredry 13. Romantyzm C. Norwida – twórczość jako manifest ideowo- estetyczny. 14. Literatura krajowa – różne formy wyrazu liryki romantycznej: Kornel Ujejski, Teofil Lenartowicz, Władysław Syrokomla. 15. Romantyzm i postromantyzm. Przemiany i znaczenie tradycji romantycznej. |
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.