Słowiańszczyzna w kulturze współczesnej

obowiązkowe

w sali

Konwersatorium o profilu kulturoznawczym na temat obecności tradycji słowiańskiej w kulturze współczesnej.

Konwersatorium o profilu kulturoznawczym na temat obecności tradycji słowiańskiej w XX-wiecznej i XXI-wiecznej kulturze krajów słowiańskich, z uwzględnieniem szerszego kontekstu kultury europejskiej i amerykańskiej. Sięga do oświeceniowych i romantycznych początków zainteresowania Słowiańszczyzną, motywowanego pragnieniem poznania genezy i specyfiki narodów słowiańskich. Prezentuje wyobrażenia słowiańskości obecne we współczesnych koncepcjach światopoglądowych, praktykach społecznych i dziełach artystycznych. Przy tej okazji dokonuje przeglądu metod służących badaniu przywołań tradycji słowiańskiej. Celem tak zaplanowanego przedmiotu jest odpowiedź na pytanie o przyczyny żywotności i popularności tej tradycji oraz sposoby jej przekształcania i rozumienia. Podstawę dydaktyczną konwersatorium stanowi analiza tekstów kultury oraz związanych z nimi źródeł naukowych.

Literatura: Bibliografia w języku polskim:

Archeologia o początkach Słowian, red. P. Kaczanowski, M. Parczewski, Kraków 2005.

Anderson Benedict, Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, Kraków 1991.

Antosik Grzegorz, Łuczyński Michał, Badania nad wierzeniami Słowian. Wczoraj, dziś, jutro, Owidz 2020.

Augé Marc, Duch pogaństwa, Warszawa 2010.

Bachmann-Medieck Doris, Cultural turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, Warszawa 2012.

Barker Chris, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2003.

Błażejewski Artur, Starożytni Słowianie, Wrocław 2007.

Bauman Zygmunt, Retrotopia. Jak rządzi nami przeszłość, Warszawa 2018.

Bobrownicka Maria, Narkotyk mitu: szkice o świadomości narodowej i kulturowej Słowian zachodnich i południowych, Kraków 1995.

Brückner Aleksander, Mitologia słowiańska, Kraków 2021.

Encyklopedia antropologii społeczno-kulturowej, red. A. Barnard, J. Spencer, Warszawa 2008

Garzaniti Marcello, Słowianie. Historia, kultury i języki, Łódź 2023.

Gieysztor Aleksander, Mitologia Słowian, Warszawa 2008.

Idee wspólnotowe Słowiańszczyzny, red. A. Mikołajczak, W. Szulc, B. Zieliński, Poznań 2004.

Janion Maria, Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków 2006.

Jasienica Paweł, Słowiański rodowód, Warszawa 1978.

Kaźmierczyk Zbigniew, Słowiańska psychomachia Mickiewicza, Gdańsk 2012.

Kłoczkowski Jerzy, Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 2003.

Kola Adam F., Słowianofilstwo czeskie i rosyjskie w ujęciu porównawczym, Łódź 2004.

Kubik Damian, Południowosłowiańska „kultura wyobrażona”. Projekt Mickiewiczowski a dziewiętnastowieczne dyskursy kulturowe w Serbii i Chorwacji, Kraków 2015.

Kurczak Justyna, Historiozofia nadziei. Romantyczne słowianofilstwo polskie, Łódź 2000.

Moszyński Kazimierz, Kultura ludowa Słowian. Część I. Kultura materialna, Warszawa 2009.

Moszyński Kazimierz, Kultura ludowa Słowian. Część II. Kultura duchowa, Warszawa 2010.

Moroz-Grzelak Lilla, Bracia Słowianie. Wizja wspólnoty a rzeczywistość, Warszawa 2011.

Mühle Eduard, Słowianie. Rzeczywistość i fikcja wspólnoty. VI–XV wiek, Warszawa 2020.

Rudaś-Grodzka Monika, Sfinks słowiański i mumia polska, Warszawa 2013.

Słowianie i Słowiańszczyzna – pojęcia i rzeczywistość dawniej i dziś, red. K. Handke, Warszawa 2002.

Słownik etnologiczny. Terminy ogólne, red. Z. Staszczak, Warszawa – Poznań 1987.

Słownik polskiej bajki ludowej, red. V. Wróblewska, https://bajka.umk.pl/.

Smith Anthony D., Etniczne źródła narodów, Kraków 2009.

Strzelczyk Jerzy, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, Poznań 1998.

Szyjewski Andrzej, Religia Słowian, Kraków 2003.

Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, Terence Ranger, Kraków 2008.

Urbańczyk Stanisław, Dawni Słowianie. Wiara i kult, Wrocław 1991.

Wokół słowianofilstwa, red. J. Dobieszewski, Warszawa 1998.

Wolff Larry, Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie oświecenia, Kraków 2020.

Po ukończonym kursie student/ka:

- zna zasady analizy tekstów kultury z różnych dziedzin życia społeczno-kulturowego w powiązaniu z tradycjami słowiańskimi w wybranych krajach słowiańskich

- rozumie zależności między różnymi dziedzinami praktyk kulturowych, takimi jak literatura, film, kampanie medialne, w świetle rekontekstualizacji tradycji

- umie wykorzystać różne źródła w procesie badania wybranych zjawisk i procesów kulturowych oraz dobrać odpowiednią metodologię.

Warunki zaliczenia:

- obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności, w przypadku większej liczby nieusprawiedliwionych nieobecności należy napisać dodatkowe prace zaliczeniowe na tematy związane z tematem opuszczonych zajęć)

- przygotowanie do zajęć na podstawie zadanych tekstów

- wykazywanie się merytoryczną aktywnością na zajęciach

- napisanie pracy zaliczeniowej (na zaproponowany przez studenta/studentkę temat, uzgodniony z prowadzącym zajęcia)

Ocena końcowa jest wypadkową wymienionych aktywności ze szczególnym uwzględnieniem pracy zaliczeniowej.