Odmiany języka słowackiego

obowiązkowe

w sali

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z rozwarstwieniem języka słowackiego literackiego i nieliterackiego oraz wybranych socjolektów.

Tematy:

1. Stratyfikacja słowackiego języka narodowego – termin język narodowy, stratyfikacja JN, modele stratyfikacyjne.

2. Sytuacja językowa w Słowacji. Mniejszości narodowe w Słowacji. Polityka językowa a regulacje językowe.

3. Język jako fenomen społeczno-komunikacyjny. Wpływ czynników pozajęzykowych na komunikację mówioną, bilingwizm, dyglosja, przełączanie kodu.

4. Metody badań socjolingwistycznych – metody gromadzenia danych socjolingwistycznych i metody analizy socjolingwistycznej (kwestionariusz socjolingwistyczny, badania terenowe, transkrypcja fonetyczna audio nagrań).

5. Podejście socjolingwistyczne vs. normatywne w lingwistyce słowackiej. Zwrot pragmatyczny w lingwistyce słowackiej. Uzus, norma, kodyfikacja.

6. Dialekty regionalne – makroobszar zachodniosłowacki – charakterystyka językowa, analiza socjolingwistyczna transkrypcji komunikacji mówionej, analiza audio nagrań.

7. Dialekty regionalne – makroobszar środkowosłowacki – charakterystyka językowa, analiza socjolingwistyczna transkrypcji komunikacji mówionej, analiza audio nagrań.

8. Dialekty regionalne – makroobszar wschodniosłowacki – charakterystyka językowa, analiza socjolingwistyczna transkrypcji komunikacji mówionej, analiza audio nagrań.

9. Socjolekty (slang, język zawodowy, argot, żargon).

10. Miasto i jego język – powszechny język mówiony i jego miejsce w stratyfikacji słowackiego języka narodowego, specyfika mowy miejskiej.

11. Język inkluzywny a język słowacki.

CVIKOVÁ, Jana (eds.). Analýza významu a možností používania rodovo vyváženého jazyka. 2015. Dostupné na: http://www.ruzovyamodrysvet.sk/chillout5_items/1/6/0/1/1601_5755f0.pdf

DOLNÍK, Juraj: Teória spisovného jazyka so zreteľom na spisovnú slovenčinu. Bratislava : Veda, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, 2010.

DOLNÍK, Juraj: Všeobecná jazykoveda. Bratislava : VEDA, Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, 2010.

FINDRA, Ján. Jazyk, reč, človek. Bratislava : Q111, 1998.

GÁLISOVÁ, A. (ed.). Dynamika spoločenských zmien a stratifikácia národného jazyka. Zborník príspevkov z konferencie konanej 13. 04. 2010 v Banskej Bystrici. Banská Bystrica : Fakulta humanitných vied, Univerzita Mateja Bela, 2012.

CHAMBERS, J. K. et al. 2002, 2004. The Handbook of Language Variation and Change. Oxford : Blackwell Publishing, 2002, 2004.

CHROMÝ, Jan. Základy sociolingvistiky. Učební materiál pro studenty oboru

Český jazyk a literatura. Praha: Univerzita Karlova v Praze, 2014.

KRAJČOVIČ, Rudolf. 1988. Vývin slovenského jazyka a dialektológia. Bratislava : Slovenské pedagogické nakladateľstvo. 1988.

KRAJČOVIČ, Rudolf - ŽIGO, Pavol. Príručka k dejinám spisovnej slovenčiny. Bratislava : Filozofická fakulta Univerzity Komenského, 1999.

LANSTYAK, Istvan. Maďarčina na Slovensku. Štúdia z variačnej sociolingvistiky. In: Sociologický časopis/Czech Sociological Review, 2002, Vol. 38, No. 4.

MILROY, Lesley. Sociolinguistics: Method and Interpretation. Oxford : Blackwell Publishing, 2003. 261 s.

ONDREJOVIČ, Slavomír: Jazyk, veda o jazyku, societa. Sociolingvistické etudy. VEDA: Bratislava 2008.

SLANČOVÁ, Dana – SOKOLOVÁ, Miloslava. Variety hovorenej podoby slovenčiny. In: Studia Academica Slovaca. 23. Prednášky XXX. Letného seminára slovenského jazyka a kultúry. Red. J. Mlacek. Bratislava : Filozofická fakulta Univerzity Komenského, 1994. s. 225 – 240.

SLANČOVÁ, Dana – SOKOLOVÁ, Miloslava. Návrat k varietám hovorenej podoby slovenčiny na východnom Slovensku po pätnástich rokoch. In: Vidy jazyka a jazykovedy. Na počesť Miloslavy Sokolovej. Prešov: Filozofická fakulta Prešovskej univerzity v Prešove, 2011, s. 341 – 357. Dostupné aj na: http://www.pulib.sk/elpub2/FF/Olostiak2/index.html

Zborníky Sociolinguistica Slovaca I – VI. Bratislava : VEDA, Vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied. 1995, 1996, 1997, 1999, 2000, 2007.

Lektury mogą być uzupełniane w trakcie zajęć.

Student/ka zna i rozumie:

-- odmiany języka słowackiego

-- podstawowe cechy tekstów należących do różnych odmian języka słowackiego

-- współczesne teorii językoznawcze oraz ich zastosowania w analizie wybranych aspektów kultury słowackiej

-- funkcjonowanie systemu języka słowackiego, jego zróżnicowania pod względem funkcji, stylu i dialektów, a także jest zaznajomiony z tradycjami badań językoznawczych dotyczących języka słowackiego

Student/ka potrafi:

-- przyporządkować teksty do odpowiedniej odmiany języka słowackiego

-- przeanalizować wybrane teksty należące do różnych odmian języka słowackiego

-- prowadzić dobrze uzasadnioną dyskusję, opierając się na rzetelnych argumentach w języku słowackim

Student/ka jest gotowa/gotów do:

-- pogłębiania posiadanej wiedzy na temat odmian języka słowackiego, opierając się na badaniach i dorobku słowacystyki w tym zakresie

Egzamin ustny

Aby zostać dopuszczonym do egzaminu należy spełnić następujące warunki:

- być obecnym na zajęciach (dopuszczalne są trzy nieobecności, każda kolejna nieobecność musi być zaliczona w sposób uzgodniony wcześniej z prowadzącym),

- aktywnie uczestniczyć w zajęciach, zwłaszcza w trakcie analizy przykładowych materiałów językowych.

Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku.

Rozkład pracy studenta:

uczestniczenie w zajęciach: 30 h – 1 ECTS

praca własna studenta: 50 h – 2 ECTS

przygotowanie do egzaminu: 25 h - 1 ECTS

łącznie: 4 ECTS