Translatoryka

obowiązkowe

w sali

Celem wykładu jest przedstawienie elementarnych zagadnień dotyczących przekładu (rodzaje przekładu, typy ekwiwalencji, przekładalność i nieprzekładalność, przekład w zależności od typu tekstu i odbiorcy) i historii tłumaczenia oraz zapoznanie studentów z podstawowymi lekturami dotyczącymi przekładu.

Podczas kursu studenci poznają zasady tłumaczenia różnych typów i stylów tekstu (publicystycznych, naukowych, specjalistycznych, artystycznych).

Celem jest również zapoznaje studentów z podstawowymi strategiami tłumaczeniowymi i ukazanie ich stosowania na przykładach.

Translatoryka - zagadnienia szczegółowe:

• Wprowadzenie do teorii przekładu – założenia teoretyczne, typy przekładów.

• Tłumaczenia ustne – teoria i praktyka – spotkanie z osoba zajmująca się tłumaczeniami ustnymi.

• Przekład artystyczny – założenia teoretyczne. Spotkanie z osobą / osobami z Instytutu zajmującymi się tłumaczeniami artystycznymi.

• Tłumaczenia ustne – praktyczne ćwiczenia.

• Tłumaczenia artystyczne – usterki tłumaczeń, źródła błędów, granice kultur, frazeologia, fałszywi przyjaciele tłumacza.

• Nieprzekładalność.

• Rozwarstwienie języka.

• Tłumacz – artysta czy rzemieślnik.

• Egzemplifikacja, praktyczne ćwiczenia

• Tłumaczenia filmów – list dialogowych. Specyficzne problemy związane m.in. z koniecznością redukcji tekstu.

• Tłumaczenia specjalistyczne: naukowe, techniczne, medyczne, prawnicze, faktury, ogłoszenia, tłumaczenia przysięgłe.

LITERATURA (cześć z propozycji to ewidentnie literatura uzupełniająca)

• Bagajewa I., O nazwach geograficznych w ujęciu translatorycznym, [w:] Przyczynki do teorii i metodyki kształcenia nauczycieli języków obcych i tłumaczy w perspektywie wspólnej Europy. Materiały z XVI Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, red. F. Grucza, Warszawa 1993, 111-117.

• Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu, Poznań: Wydawnictwo a5, 1992.

• Belczyk A., Kilka uwag o tłumaczeniu tytułów, [w:] tegoż, Tłumaczenie filmów, Wilkowice 2007.

• Belczyk A., Nagłówki, podpisy i tytuły, [w:] tegoż, Poradnik tłumacza, Kraków 2009.

• Cieślikowa, A., Jak „ocalić w tłumaczeniu” nazwy własne?, [w:] Między oryginałem a przekładem, z.2, red. Filipowicz-Rudek M., Konieczna-Twardzikowa J., Kraków: Universitas, 1996.

• Dąmbska-Prokop U., Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa 2000.

• Dąmbska-Prokop U., Śladami tłumacza. Szkice, Częstochowa 1997.

• Dzierżanowska H., Przekład tekstów nieliterackich (na przykładzie języka angielskiego), Warszawa 1988.

• Dzierżanowska H., Tłumaczenie tekstów nieliterackich, Warszawa 1977.

• Fornelski P., Kontekstualizacja przekładu. Między mitem wierności a zdradą, [w:] Między orginałem a przekładem, red. M. Filipowicz - Rudek, J. Konieczna - Twardzikowa, t. I, wyd. Universitas, Kraków 1995.

• Fornelski P., Kontekstualizacja przekładu. Między mitem wierności a zdradą., [w:] Między oryginałem a przekładem, z.1, red. Konieczna-Twardzikowa J., Kropiwiec U., Kraków: Universitas, 1995.

• Górska A., Georg Trakl po polsku czyli sposoby łamania szyfru, [w:] Między oryginałem a przekładam, z.2, red. Filipowicz-Rudek M., Konieczna-Twardzikowa J., Kraków: Universitas, 1995.

• Grucza F. (red.), Glottodydaktyka a translatoryka. Materiały z IV Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1981.

• Grucza F. (red.), Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Materiały z VIII Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1985.

• Grucza F. (red.), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Materiały z IX Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1986.

• Hejwowski K., Kompetencja, język, komunikacja językowa, [w:] Język, kultura - kompetencja kulturowa, red. F. Grucza, Warszawa 1992, s. 71-82.

• Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Mit nieprzekładalności absolutnej: „tłumaczenie nie jest możliwe”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Mit tłumaczenia dosłownego: „litera nie zabije ducha”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Mit tłumaczenia funkcjonalnego: „czy wilk może być lampartem?”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Tekstualizm a funkcjonalizm - kwestia odpowiedzialności tłumacza, [w:] Teoria i dydaktyka przekładu, Olecko 2003.

• Kielar B. Z., 1973, Angielskie ekwiwalenty polskich terminów prawno-ustrojowych, Warszawa: PWN.

• Kielar B. Z., Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Wrocław 1988.

• Kielar B.Z., Zarys translatoryki, Warszawa 2003.

• Korniejenko A., Dlaczego nieprzekładalność jest niemożliwa?, [w:] Między orginałem a przekładem, red. M. Filipowicz - Rudek, J. Konieczna - Twardzikowa, t. I, wyd. Universitas, Kraków 1995.

• Korniejko A., Dlaczego nieprzekładalność jest niemożliwa?, [w:] Miedzy oryginałem a przekładem, z.1, red. Konieczna-Twardzikowa J., Kropiwiec U., Kraków 1995.

• Kozłowska Z, O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych), Warszawa 1995.

• Lukszyn J., Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa 1998.

• Marchwiński A., Status translatorskich technik glottodydaktycznych w świetle koncepcji tzw. tłumaczenia pragmatycznego, “Przegląd Glottodydaktyczny" nr 19, 1989, s. 29-37.

• Pieńkoś J., Autor dzieła i jego tłumacz. Granice swobody i zakres odpowiedzialności, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Pieńkoś J., Teorie przekładu i ich przydatność dla praktyki, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Pieńkoś J., O ekwiwalencji i adekwatności przekładowej, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Pieńkoś J., Tłumaczenie. Pojęcie i definicje, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Piętak Arkadiusz, Zarys teorii tłumaczeniowych (wydanie uzupełnione), Częstochowa 2008.

• Pisarska A., Tomaszkiewicz T., Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań 1966.

• Rusinek M., Prawa pisarskie tłumacza, [w:] O sztuce tłumaczenia, red. M. Rusinek, Wrocław 1955.

• Tomaszkiewicz T., Terminologia tłumaczenia, Poznań 2004.

• Urbanek D., Pęknięte lustro. Tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej, Warszawa 2004.

• Wille L., Uniwersalistyczne implikacje teorii przekładu, Rzeszów 2002.

obowiązkowe

w sali

Celem wykładu jest przedstawienie elementarnych zagadnień dotyczących przekładu (rodzaje przekładu, typy ekwiwalencji, przekładalność i nieprzekładalność, przekład w zależności od typu tekstu i odbiorcy) i historii tłumaczenia oraz zapoznanie studentów z podstawowymi lekturami dotyczącymi przekładu.

Podczas kursu studenci poznają zasady tłumaczenia różnych typów i stylów tekstu (publicystycznych, naukowych, specjalistycznych, artystycznych).

Celem jest również zapoznaje studentów z podstawowymi strategiami tłumaczeniowymi i ukazanie ich stosowania na przykładach.

Translatoryka - zagadnienia szczegółowe:

• Wprowadzenie do teorii przekładu – założenia teoretyczne, typy przekładów.

• Tłumaczenia ustne – teoria i praktyka – spotkanie z osoba zajmująca się tłumaczeniami ustnymi.

• Przekład artystyczny – założenia teoretyczne. Spotkanie z osobą / osobami z Instytutu zajmującymi się tłumaczeniami artystycznymi.

• Tłumaczenia ustne – praktyczne ćwiczenia.

• Tłumaczenia artystyczne – usterki tłumaczeń, źródła błędów, granice kultur, frazeologia, fałszywi przyjaciele tłumacza.

• Nieprzekładalność.

• Rozwarstwienie języka.

• Tłumacz – artysta czy rzemieślnik.

• Egzemplifikacja, praktyczne ćwiczenia

• Tłumaczenia filmów – list dialogowych. Specyficzne problemy związane m.in. z koniecznością redukcji tekstu.

• Tłumaczenia specjalistyczne: naukowe, techniczne, medyczne, prawnicze, faktury, ogłoszenia, tłumaczenia przysięgłe.

LITERATURA (cześć z propozycji to ewidentnie literatura uzupełniająca)

• Bagajewa I., O nazwach geograficznych w ujęciu translatorycznym, [w:] Przyczynki do teorii i metodyki kształcenia nauczycieli języków obcych i tłumaczy w perspektywie wspólnej Europy. Materiały z XVI Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, red. F. Grucza, Warszawa 1993, 111-117.

• Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu, Poznań: Wydawnictwo a5, 1992.

• Belczyk A., Kilka uwag o tłumaczeniu tytułów, [w:] tegoż, Tłumaczenie filmów, Wilkowice 2007.

• Belczyk A., Nagłówki, podpisy i tytuły, [w:] tegoż, Poradnik tłumacza, Kraków 2009.

• Cieślikowa, A., Jak „ocalić w tłumaczeniu” nazwy własne?, [w:] Między oryginałem a przekładem, z.2, red. Filipowicz-Rudek M., Konieczna-Twardzikowa J., Kraków: Universitas, 1996.

• Dąmbska-Prokop U., Mała encyklopedia przekładoznawstwa, Częstochowa 2000.

• Dąmbska-Prokop U., Śladami tłumacza. Szkice, Częstochowa 1997.

• Dzierżanowska H., Przekład tekstów nieliterackich (na przykładzie języka angielskiego), Warszawa 1988.

• Dzierżanowska H., Tłumaczenie tekstów nieliterackich, Warszawa 1977.

• Fornelski P., Kontekstualizacja przekładu. Między mitem wierności a zdradą, [w:] Między orginałem a przekładem, red. M. Filipowicz - Rudek, J. Konieczna - Twardzikowa, t. I, wyd. Universitas, Kraków 1995.

• Fornelski P., Kontekstualizacja przekładu. Między mitem wierności a zdradą., [w:] Między oryginałem a przekładem, z.1, red. Konieczna-Twardzikowa J., Kropiwiec U., Kraków: Universitas, 1995.

• Górska A., Georg Trakl po polsku czyli sposoby łamania szyfru, [w:] Między oryginałem a przekładam, z.2, red. Filipowicz-Rudek M., Konieczna-Twardzikowa J., Kraków: Universitas, 1995.

• Grucza F. (red.), Glottodydaktyka a translatoryka. Materiały z IV Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1981.

• Grucza F. (red.), Lingwistyka, glottodydaktyka, translatoryka. Materiały z VIII Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1985.

• Grucza F. (red.), Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Materiały z IX Sympozjum Instytutu Lingwistyki Stosowanej, Warszawa 1986.

• Hejwowski K., Kompetencja, język, komunikacja językowa, [w:] Język, kultura - kompetencja kulturowa, red. F. Grucza, Warszawa 1992, s. 71-82.

• Hejwowski K., Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Mit nieprzekładalności absolutnej: „tłumaczenie nie jest możliwe”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Mit tłumaczenia dosłownego: „litera nie zabije ducha”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Mit tłumaczenia funkcjonalnego: „czy wilk może być lampartem?”, [w:] Kognitywno – komunikacyjna teoria przekładu, tegoż, Warszawa 2004.

• Hejwowski K., Tekstualizm a funkcjonalizm - kwestia odpowiedzialności tłumacza, [w:] Teoria i dydaktyka przekładu, Olecko 2003.

• Kielar B. Z., 1973, Angielskie ekwiwalenty polskich terminów prawno-ustrojowych, Warszawa: PWN.

• Kielar B. Z., Tłumaczenie i koncepcje translatoryczne, Wrocław 1988.

• Kielar B.Z., Zarys translatoryki, Warszawa 2003.

• Korniejenko A., Dlaczego nieprzekładalność jest niemożliwa?, [w:] Między orginałem a przekładem, red. M. Filipowicz - Rudek, J. Konieczna - Twardzikowa, t. I, wyd. Universitas, Kraków 1995.

• Korniejko A., Dlaczego nieprzekładalność jest niemożliwa?, [w:] Miedzy oryginałem a przekładem, z.1, red. Konieczna-Twardzikowa J., Kropiwiec U., Kraków 1995.

• Kozłowska Z, O przekładzie tekstu naukowego (na materiale tekstów językoznawczych), Warszawa 1995.

• Lukszyn J., Tezaurus terminologii translatorycznej, Warszawa 1998.

• Marchwiński A., Status translatorskich technik glottodydaktycznych w świetle koncepcji tzw. tłumaczenia pragmatycznego, “Przegląd Glottodydaktyczny" nr 19, 1989, s. 29-37.

• Pieńkoś J., Autor dzieła i jego tłumacz. Granice swobody i zakres odpowiedzialności, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Pieńkoś J., Teorie przekładu i ich przydatność dla praktyki, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Pieńkoś J., O ekwiwalencji i adekwatności przekładowej, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Pieńkoś J., Tłumaczenie. Pojęcie i definicje, [w:] Przekład i tłumacz we współczesnym świecie. Aspekty lingwistyczne i pozalingwistyczne, tegoż, Warszawa 1993.

• Piętak Arkadiusz, Zarys teorii tłumaczeniowych (wydanie uzupełnione), Częstochowa 2008.

• Pisarska A., Tomaszkiewicz T., Współczesne tendencje przekładoznawcze, Poznań 1966.

• Rusinek M., Prawa pisarskie tłumacza, [w:] O sztuce tłumaczenia, red. M. Rusinek, Wrocław 1955.

• Tomaszkiewicz T., Terminologia tłumaczenia, Poznań 2004.

• Urbanek D., Pęknięte lustro. Tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej, Warszawa 2004.

• Wille L., Uniwersalistyczne implikacje teorii przekładu, Rzeszów 2002.