Pamięć i zapomnienie - perspektywa postjugosłowiańska

fakultatywne

Celem zajęć jest wykształcenie świadomej postawy wobec zjawisk zachodzących w pamięci zbiorowej. Aktywny udział w zajęciach dostarczy narzędzi dla krytycznej analizy współczesnych sporów o historię.

w sali

Celem zajęć jest poszerzenie wiedzy na temat rozmaitych praktyk pamięci na obszarze dawnej Jugosławii. Omówione zostaną funkcje, charakterystyki i formy pamięci zbiorowej oraz współczesne praktyki pamięci, postpamięci i niepamięci na przykładzie zróżnicowanych tekstów kultury.

Na zajęciach będą omawiane następujące tematy, związane z zagadnieniami pamięci i postpamięci na obszarze postujugosłowiańskim:

1. Definicja podstawowych pojęć i przedstawienie założeń: społeczny charakter pamięci, jej funkcje, charakterystyki i formy.

2. Współczesne badania nad społecznymi wymiarami pamięci na obszarze dawnej Jugosławii.

3. Zasadność i treść pojęcia „jugosłowiańska pamięć kulturowa”.

4. Pamięć zbiorowa a tożsamość narodowa na obszarze dawnej Jugosławii.

5. Mityczne aspekty pamięci zbiorowej: konstytutywne mity narodowe, bohaterowie i antybohaterowie.

6. Pamięć zbiorowa a historia – historyczne i pamięciowe spojrzenie na wybrane wydarzenia historyczne.

7. Perspektywa psychologiczna pamięci zbiorowej – jugonostalgia.

8. Pamięć jako wydarzenie – teatralizacja pamięci.

9. Polityka pamięci – przeszłość we współczesnych narracjach politycznych – wybrane przykłady.

10. Utracone i odzyskane obrzędy upamiętniania na obszarze dawnej Jugosławii.

11. Konflikty pamięci – definicja pojęcia i wybrane przykłady.

9. Literatura i film jako symboliczna forma pamięci kulturowej na wybranych przykładach.

Literatura podstawowa:

1. Assmann, A., 2013 (red.). Między historią a pamięcią (s. 9–19).

2. Brentin, D., Ambassadors of memory: »honoring the Homeland War« in Croatian sport. W: Pavlaković, V., Pauković, D., Framing the nation. An introduction to commemorative culture in Croatia. New York: Routledge.

3. W: Burke, P., 2018. Narracje wizualne. W: Chymkowski, R. et al. 2018 (red.). Antropologia pamięci. Warszawa: WUW.

4. Connerton, P., 2021. Jak społeczeństwa pamiętają (s.39–94). Warszawa: WUW.

1. Erll, A., 2011. Kultura pamięci (s. 224 – 247). Warszawa: WUW.

2. Halbwachs, M., 2022. Społeczne ramy pamięci. Warszawa: Aletheia.

3. Hladnik, M., 2023. Baza słoweńskich pomników partyzantów na Geopedii. W: Bilińska-Brynk, Cmiel-Bażant, M., Šuler Galos, J., Starcie narracji, Warszawa: WUW. 145–158.

4. Irwin Zarecka, I., 2018. Konflikty pamięci. W: Chymkowski, R. et al. 2018 (red.). Antropologia pamięci. Warszawa: WUW.

5. Jergović, M., 2012. Ojciec. Wołowiec: Czarne.

6. Marković, G., 2003 (reż). Kordon.

7. Sariusz Wolska, M., 2011. Spotkania czasu z miejscem (s. 130 – 194). Warszawa: WUW.

8. Virc, Ž., 2009 (reż.). Trst je naš/Trieste is ours.

9. Vojnović, G., 2019. Moja Jugosławia. Warszawa: Sedno.

Literatura uzupełniająca:

1. Assmann J., 2005. Pamięć kulturowa. Warszawa: WUW.

2. Czerwiński, M., 2015. Kultura, dyskurs, znak. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

3. Szacka B., 2006. Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa

Student/ka zna i rozumie:

- czym jest pamięć zbiorowa oraz jej formy

- mechanizmy rządzące państwową polityką pamięci

Student/ka potrafi:

- wskazać na specyfikę pamięci zbiorowej w odniesieniu do mitu i historii

- wskazać na rolę pamięci zbiorowej w kształtowaniu tożsamości jednostki i narodu

- analizować aktualne wydarzenia z punktu widzenia struktur o długim trwaniu

Student/ka jest gotowa/gotów do:

- krytycznego spojrzenia na zróżnicowane zjawiska związane z pamięcią zbiorową omawianego obszaru

- uargumentowanej dyskusji na tematy dotyczące omawianych zagadnień.

Praca zaliczeniowa 40%, aktywny udział w zajęciach 30%, zaliczenie ustne na podstawie pracy 30%.

Możliwe są 2 nieobecności w semestrze, każda kolejna nieobecność musi być zaliczona w sposób uzgodniony wcześniej z prowadzącym.

Sposób wykorzystania narzędzi sztucznej inteligencji w pracach pisemnych i prezentacjach zaliczeniowych określają zapisy § 3 i 4 uchwały nr 98 Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia z dnia 8 grudnia 2023 roku. Studenci mogą posługiwać się narzędziami SI tylko w sytuacjach, w których prowadzący dopuszcza ich użycie.

Szacowany rozkład pracy studenta:

uczestniczenie w zajęciach: 30 h – 1 ECTS

praca własna studenta: 80 h – 3 ECTS

łącznie: 4 ECTS