Uniwersytet Warszawski - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wprowadzenie do nauki o języku

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: 3007-L1A1NJ
Kod Erasmus / ISCED: 09.301 Kod klasyfikacyjny przedmiotu składa się z trzech do pięciu cyfr, przy czym trzy pierwsze oznaczają klasyfikację dziedziny wg. Listy kodów dziedzin obowiązującej w programie Socrates/Erasmus, czwarta (dotąd na ogół 0) – ewentualne uszczegółowienie informacji o dyscyplinie, piąta – stopień zaawansowania przedmiotu ustalony na podstawie roku studiów, dla którego przedmiot jest przeznaczony. / (0232) Literatura i językoznawstwo Kod ISCED - Międzynarodowa Standardowa Klasyfikacja Kształcenia (International Standard Classification of Education) została opracowana przez UNESCO.
Nazwa przedmiotu: Wprowadzenie do nauki o języku
Jednostka: Instytut Polonistyki Stosowanej
Grupy: Logopedia ogólna i kliniczna (PRK)
Logopedia ogólna i kliniczna (PRK) - 1 rok 1. st.
Punkty ECTS i inne: 3.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Założenia (opisowo):

Celem zajęć jest wprowadzenie w problemy opisu języka.

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia będą poświęcone poznaniu aparatu pojęciowego współczesnego językoznawstwa. Zaprezentowane zostaną podstawowe narzędzia opisu gramatycznego i słownikowego, służące charakterystyce wypowiedzi / tekstów pod kątem właściwości pragmatycznych, w tym stylistycznych. Po zakończeniu cyklu student będzie w stanie czytać literaturę lingwistyczną i opartą na badaniach języka oraz wyszukać niezbędne informacje w najnowszych kompendiach językowych i logopedycznych.

Zajęcia są wstępem do cyklu przedmiotów językoznawczych, zwłaszcza - funkcjonalnego opisu języka.

Pełny opis:

1. Język jako system semiotyczny na tle innych systemów znakowych. Typologia znaków. Semantyka, syntaktyka i pragmatyka znaków.

2. Cechy definicyjne języka naturalnego. Podwójne rozczłonkowanie w języku. Uniwersalność systemu. System a jego realizacja.

3. Struktura aktu komunikacji. Funkcje języka i wypowiedzi. Językowe wykładniki poszczególnych funkcji (na przykładzie funkcji ekspresywnej).

4. Struktura języka: słownik i gramatyka. Hierarchia jednostek językowych: od fonemu do zdania. Warianty jednostek i pojęcie inwariantu.

5. Podsystem fonologiczny. Pojęcie opozycji. Pojęcie neutralizacji.

6. Podsystem morfologiczny: wewnętrzna struktura wyrazu. Pojęcie kategorii. Fleksja a derywacja.

7. Podsystem składniowy. Czasownik jako "gospodarz" zdania. Modele konotacyjne i reguły składniowe.

8. Słownictwo jako system: tradycyjny podział na części mowy.

9. Słownictwo jako system: relacje semantyczne. Różnice stylistyczne między leksemami. Zróżnicowanie polszczyzny: regionalne, środowiskowe, chronologiczne, stylistyczne.

10. Język jako klasyfikator doświadczenia. Porządkowanie słownictwa i wiedzy o świecie: słowniki (typy słowników, zawartość), encyklopedie, poradniki.

11. Zróżnicowanie i podobieństwo języków. Jednostki uniwersalne i skryty kulturowe. Rodziny i ligi językowe. Polszczyzna wśród języków pokrewnych.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Grzegorczykowa, R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa.

Jakobson R., 1960, Poetyka w świetle językoznawstwa, „Pamiętnik Literacki” LI.

Milewski T., 1976, Językoznawstwo, Warszawa.

Wierzbicka A., 1967, O języku – dla wszystkich, Warszawa.

Wierzbicka A., Wierzbicka P., 1970, Praktyczna stylistyka, Warszawa.

Literatura uzupełniajaca:

Apresjan J.D., 2000, Walencje semantyczne wyrazu, [w:] tenże Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrozław, s. 120-126.

Bartmiński J. (red.), Współczesny język polski, Lublin 2001

Bednarek A., Grochowski M., Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń 1997.

Bobrowski I., 1998, Zaproszenie do językoznawstwa (cz. II: Język jako system znaków, s. 41-56), Kraków.

Goddard C., Wierzbicka A., 2001, Język, kultura, znaczenie – semantyka międzykulturowa, [w:] Tabakowska E. (red.), Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, s. 175-202, Kraków.

Sapir E., 2010, Język. Wprowadzenie do badań nad mową (rozdz. I: Wprowadzenie: definicja języka, s. 15-33), Kraków.

Saussure F., 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego (rozdz. Miejsce języka wśród faktów mowy, s. 38-43).

Urbańczyk S., Kucała M. (red.), 1999, Encyklopedia języka polskiego, Wrocław

Zaron Z., Sobotka P. (red.), 2010, Słowo i wypowiedź. Zbiór zadań do nauki o języku polskim (rozdz. Propedeutyka wiedzy o języku), Warszawa.

Efekty uczenia się:

Student, który zaliczył przedmiot:

•zna podstawową terminologię lingwistyczną

•ma elementarną wiedzę dotyczącą struktury aktu mowy i procesu komunikacji językowej

•ma podstawową wiedzę dotyczącą systemu językowego (langue) i jego realizacji (parole); rozumie różnicę między jednostkami systemu języka a ich realizacjami

•zna zasady rozpoznawania i identyfikowania jednostek różnych podsystemów

•potrafi samodzielnie wyodrębnić jednostki różnych podsystemów i ich warianty

•potrafi wskazać opozycje, w jakie wchodzą dane jednostki

•ma świadomość złożoności problemów związanych z funkcjonowaniem języka jako środka komunikacji

Metody i kryteria oceniania:

Kontrola przygotowania do zajęć bieżących; pisemne zaliczenie końcowe.

Praktyki zawodowe:

nie dotyczy

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2023/24" (zakończony)

Okres: 2023-10-01 - 2024-01-28
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin, 38 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Marta Piasecka, Kamila Potocka-Pirosz
Prowadzący grup: Marta Piasecka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia mają charakter propedeutyczny. Stanowią wprowadzenie do przedmiotów składających się na moduł lingwistyczny LOiK.

Pełny opis:

Nauka o języku zostanie zaprezentowana na tle semiotyki, oraz teorii komunikacji. Studenci nauczą się rozpoznawać i analizować różnego typu sytuacje semiotyczne i dostrzegać specyfikę wyrażeń języka wobec innego typu znaków. Poznają podstawowy aparat pojęciowy współczesnego językoznawstwa strukturalnego. Przedmiotem uwagi będzie opozycja system języka (langue) - jego realizacja (parole); a także struktura języka: jednostki i reguły; hierarchiczna budowa języka. Centrum tej problematyki stanowi charakterystyka poszczególnych podsystemów, a także problem inwariantu i wariantów jednostek różnych podsystemów. Drugi nurt zajęć poświęcony będzie problemom komunikacjj językowej. Omówione zostaną podstawowe funkcje wypowiedzi, a także językowe wykładniki poszczególnych funkcji.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Grzegorczykowa, R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa.

Jakobson R., 1960, Poetyka w świetle językoznawstwa, „Pamiętnik Literacki” LI.

Milewski T., 1976, Językoznawstwo, Warszawa.

Wierzbicka A., 1967, O języku – dla wszystkich, Warszawa.

Wierzbicka A., Wierzbicka P., 1970, Praktyczna stylistyka, Warszawa.

Literatura uzupełniajaca:

Apresjan J.D., 2000, Walencje semantyczne wyrazu, [w:] tenże Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrozław, s. 120-126.

Bartmiński J. (red.), Współczesny język polski, Lublin 2001

Bednarek A., Grochowski M., Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń 1997.

Bobrowski I., 1998, Zaproszenie do językoznawstwa (cz. II: Język jako system znaków, s. 41-56), Kraków.

Goddard C., Wierzbicka A., 2001, Język, kultura, znaczenie – semantyka międzykulturowa, [w:] Tabakowska E. (red.), Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, s. 175-202, Kraków.

Sapir E., 2010, Język. Wprowadzenie do badań nad mową (rozdz. I: Wprowadzenie: definicja języka, s. 15-33), Kraków.

Saussure F., 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego (rozdz. Miejsce języka wśród faktów mowy, s. 38-43).

Urbańczyk S., Kucała M. (red.), 1999, Encyklopedia języka polskiego, Wrocław

Zaron Z., Sobotka P. (red.), 2010, Słowo i wypowiedź. Zbiór zadań do nauki o języku polskim (rozdz. Propedeutyka wiedzy o języku), Warszawa.

.

Uwagi:

Zajęcia będą odbywały się stacjonarnie. W wypadku, gdy student wie, że nie będzie mógł uczestniczyć w danych zajęciach z powodów niezależnych od niego (w trybie zdalnym - z powodu problemów związanych z infrastrukturą informatyczną, np. braku połączenia internetowego, braku odpowiedniego sprzętu), powinien wcześniej poinformować prowadzącego. Student może mieć 2 nieobecności, w wypadku każdej kolejnej nieobecności (powyżej 2) student musi zaliczyć każde zajęcia, w których - z przyczyn od niego niezależnych - nie mógł uczestniczyć.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (jeszcze nie rozpoczęty)

Okres: 2024-10-01 - 2025-01-26
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 30 godzin, 38 miejsc więcej informacji
Koordynatorzy: Marta Piasecka, Kamila Potocka-Pirosz
Prowadzący grup: Marta Piasecka
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie na ocenę
Ćwiczenia - Zaliczenie na ocenę
Rodzaj przedmiotu:

obowiązkowe

Tryb prowadzenia:

w sali

Skrócony opis:

Zajęcia mają charakter propedeutyczny. Stanowią wprowadzenie do przedmiotów składających się na moduł lingwistyczny LOiK.

Pełny opis:

Nauka o języku zostanie zaprezentowana na tle semiotyki, oraz teorii komunikacji. Studenci nauczą się rozpoznawać i analizować różnego typu sytuacje semiotyczne i dostrzegać specyfikę wyrażeń języka wobec innego typu znaków. Poznają podstawowy aparat pojęciowy współczesnego językoznawstwa strukturalnego. Przedmiotem uwagi będzie opozycja system języka (langue) - jego realizacja (parole); a także struktura języka: jednostki i reguły; hierarchiczna budowa języka. Centrum tej problematyki stanowi charakterystyka poszczególnych podsystemów, a także problem inwariantu i wariantów jednostek różnych podsystemów. Drugi nurt zajęć poświęcony będzie problemom komunikacjj językowej. Omówione zostaną podstawowe funkcje wypowiedzi, a także językowe wykładniki poszczególnych funkcji.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Grzegorczykowa, R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa.

Jakobson R., 1960, Poetyka w świetle językoznawstwa, „Pamiętnik Literacki” LI.

Milewski T., 1976, Językoznawstwo, Warszawa.

Wierzbicka A., 1967, O języku – dla wszystkich, Warszawa.

Wierzbicka A., Wierzbicka P., 1970, Praktyczna stylistyka, Warszawa.

Literatura uzupełniajaca:

Apresjan J.D., 2000, Walencje semantyczne wyrazu, [w:] tenże Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, Wrozław, s. 120-126.

Bartmiński J. (red.), Współczesny język polski, Lublin 2001

Bednarek A., Grochowski M., Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń 1997.

Bobrowski I., 1998, Zaproszenie do językoznawstwa (cz. II: Język jako system znaków, s. 41-56), Kraków.

Goddard C., Wierzbicka A., 2001, Język, kultura, znaczenie – semantyka międzykulturowa, [w:] Tabakowska E. (red.), Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, s. 175-202, Kraków.

Sapir E., 2010, Język. Wprowadzenie do badań nad mową (rozdz. I: Wprowadzenie: definicja języka, s. 15-33), Kraków.

Saussure F., 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego (rozdz. Miejsce języka wśród faktów mowy, s. 38-43).

Urbańczyk S., Kucała M. (red.), 1999, Encyklopedia języka polskiego, Wrocław

Zaron Z., Sobotka P. (red.), 2010, Słowo i wypowiedź. Zbiór zadań do nauki o języku polskim (rozdz. Propedeutyka wiedzy o języku), Warszawa.

.

Uwagi:

Zajęcia będą odbywały się stacjonarnie. W wypadku, gdy student wie, że nie będzie mógł uczestniczyć w danych zajęciach z powodów niezależnych od niego (w trybie zdalnym - z powodu problemów związanych z infrastrukturą informatyczną, np. braku połączenia internetowego, braku odpowiedniego sprzętu), powinien wcześniej poinformować prowadzącego. Student może mieć 2 nieobecności, w wypadku każdej kolejnej nieobecności (powyżej 2) student musi zaliczyć każde zajęcia, w których - z przyczyn od niego niezależnych - nie mógł uczestniczyć.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Warszawski.
ul. Banacha 2
02-097 Warszawa
tel: +48 22 55 44 214 https://www.mimuw.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności USOSweb 7.0.3.0-2b06adb1e (2024-03-27)